مهارتهای گفتگو در خواستگاری - پرسش های گفتگو در خواستگاری
دوشنبه, ۶ بهمن ۱۳۹۳، ۰۲:۰۳ ب.ظ
مهارتهای گفتگو در خواستگاری
شناخت به وسیله گفتگو کمکی برای افراد است تا زمینه و پایه های ازدواج موفق را پی ریزی کنند. برای رسیدن به این شناخت، لازم است هر دو طرف مهارتهای گفتگو را بیاموزند. تا دچار شناخت سطحی و احساسات زودگذر نشوند این مهارت ها عبارتند از:
-1 برای شروع صحبت دختر و پسر در جلسه گفتگو، بهتر است آغازکننده پسر باشد و سؤالات خود را مطرح نماید:
نکته: دختر نیز پاسخ دقیق و درستی داده و نظر فرد مقابل را در همان مورد بپرسد.
-2 با توجه به اهمیت گفتگو میتوان از قبل سؤالات را بر روی کاغذ نوشت تا هنگام صحبت کردن، مطالب فراموش نگردد.
نکته: برخی به ضبط جلسات گفتگو به شکل صوتی و تصویری اقدام میکنند که این امر هم خالی از اشکال نیست، زیرا ممکن است در این گفتگوها برخی مسائل خصوصی خانوادگی و در مواردی اسراری ذکر شود که ضبط آنها در هر دو خانواده نگرانی هایی را ایجاد کند.
-3 نکته: اولین سؤالات، دل مشغولیها و حساسیتهای افراد را در جلسات گفتگو نشان میدهد. زمانی که فرد از شما پرسش میکند و به پرسشهای شما پاسخ میدهد باید شما به پرسشهای او توجه و دقت کنید، زیرا میتوانید اهداف و معیارهای او را در زندگی بفهمید. برای نمونه اگر فرد اولین سؤالاتش مسائل مادی مانند: مسکن، ماشین، پس انداز و غیره باشد، مطمئناً دنیای درون برایش در درجه دوم اهمیت قرار دارد و بالعکس.
-4 بهتر است از پرسیدن سؤالات بی ارزش و بی اهمیت مثل: رنگ و غذای مورد علاقه و ... در جلسات اولیۀ گفتگو خودداری کرد، چون در اکثر این موارد افراد سعی میکنند سلیقه های خود را شبیه به فرد مقابل بیان کنند.
نکته: البته سلیقه های افراد اهمیت دارند اما مهم این است که نگاه ها، تفکرات، باورها و ... بررسی شوند که آیا هم سو، هم جهت و هم سنخ می باشند یا نه.
-5 نکته: نباید انتظار داشت که سؤالات استاندارد، از پیش تعیین شده دارای جوابهای مشخص باشد، زیرا هر کس مطابق با ذهنیت و تصورات خود به سؤالات جواب میدهد.
ممکن است برداشت فرد مقابل از یک مفهوم، با برداشت شما از همان مفهوم مغایرت داشته باشد و عدم توجه به این نکته، در آینده مشکلاتی را ایجاد نماید. پس بهتر است در چنین مواردی قبل از طرح سؤال از فرد مقابل، در مورد این گونه مفاهیم توضیح خواسته و سپس سؤال اصلی را مطرح کنید.
نظر شما در مورد قناعت در زندگی چیست » : به عنوان مثال: قبل از این که سؤال شود
به نظرشما قناعت یعنی چه » : پرسیده شود
-6 سؤالات کلی، حتماً جواب کلی دارد مثلاً:
- نظر شما در مورد حجاب چیست؟
- شما چه توقعی از همسر آینده تان دارید؟
- نظر شما در مورد اخلاق و ایمان چیست؟
- معیارهای شما برای ازدواج چیست؟
- شما چه نقشی برای زن و یا چه نقشی برای مرد در خانواده قائل هستید؟
نکته: جواب های کلی مبهم هستند طرفین سؤالات را بر اساس ذهنیات خود تفسیر میکنند. و این امر ممکن است شناخت افراد از یکدیگر را با مشکل مواجه کند.
مثلاً به جای این که این سؤال کلی را بپرسید که نظرتان در مورد حجاب چیست؟ سؤالات جزئی زیر را بپرسید؟
- آیا آقایان هم باید حجاب داشته باشند؟
- شما حجاب همسر خود را چه می دانید؟
- شما روابط با نامحرم را برای همسرتان تا چه حد باز و یا محدود میدانید؟ در مورد خودتان چطور؟
و صدها سؤال از این دست که تمرکزشان بر جزئیات است؟ یعنی مثالهایی که در زندگیهای مختلف کم و بیش ممکن است پیش بیاید.
نکته: این به شما بستگی دارد که سؤالها را جزئی و با مثال و متناسب با احوال خود طرح کنید.
7 مهارت خوب گوش دادن بسیار مهم است چرا که در جلسه خواستگاری عمده دغدغۀ افراد، خوب حرف زدن است درحالی که خوب گوش دادن مهم تر و لازم تر است.
نکته: شاید دیر آمدن پدرتان به منزل برای شما خیلی مهم نباشد و شما در مقابل آن هیچ عکس العملی نشان ندهید. ولی یقیناً در مورد همسرتان چنین نخواهد بود. بنابراین هنگامی که از شما پرسیده میشود اگر همسرتان دیر به منزل بیاید چه عکس العملی نشان میدهید؟ نباید همسر را جای پدر قرار داده و همان عکس العملی را که در مقابل دیر آمدن پدرتان دارید، مطرح کنید.
نکته: نظم و چینش وسایل اتاق، تابلوها و کتابها همه پیام هایی دارند که میتواند طرف را در شناخت فرد مقابل یاری دهد.
نکته: کسی که در جواب سؤال (آیا گذشتۀ خوبی داشته اید؟) می گوید: (از لحظه لحظه عمرم به خوبی استفاده کرده ام) دقیقاً معنای این پاسخ را از او بپرسید. زیرا امکان دارد خوبی از دید او رفاه مالی و ثروت باشد و از دید شما، معنای دیگری داشته باشد.
نکته: اگر به او بگویید من خیلی اهل تفریحم نظر شما درباره تفریح و گردش چیست؟
امکان دارد او در پاسخ به شما بگوید: من هم همین طور. این سؤال، سؤال معکوس نیست.
نظرتان راجع به کسانی که میگویند هیچ جا خانه خود آدم نمیشود ندهد تا طبق نظر شما پاسخ دهد و حتماً جوابی که میدهد واقعاً نظر خود اوست.
یا مثلاً در مورد صداقت، مستقیماً نپرسید. نظر شما راجع به صداقت چیست؟ در این صورت او پاسخ میدهد من فردی صادق هستم، صداقت در زندگی خیلی مهم است و ... اما اگر بپرسید نظرتان راجع به دروغ مصلحتی چیست؟
او نمیتواند بفهمد واقعاً نظر شما چیست، این در حالی است که شما دروغ مصلحتی را هم جایز نمیدانید، ولی پاسخی که میدهد نظر واقعی اوست.
به عنوان مثال: دختری از این که همسرش با فرد نامحرمی گرم بگیرد و خواهرانه بر خورد کند متنفر است این را میتواند به دو گونه مطرح کند.
الف) من از این که همسرم با نامحرم (خواه غریبه یا آشنا) گرم برخورد کند، متنفرم.
ب) به نظر شما با توجه به این که آداب معاشرت حکم میکند که انسان به گونه ای با دیگران برخورد کند که او را متحجر و بی ادب نخوانند، یک مرد در روابطش با نامحرم چگونه باید باشد؟ اگر این نامحرم آشنا بود چه؟ فرقی بین نامحرم آشنا و غریبه هست؟ نظر شما چیست؟
اگر چند سؤال این چنینی در گفتگو باشد فرد مقابل مجبور است چیزی را که اعتقاد دارد بیان کند زیرا که نمیداند موضع شما چیست؟
سؤالاتی که فرد مقابلتان خیلی رک و مستقیم باید به آنها پاسخ دهد، مناسب نیست، چرا که باعث ایجاد تنش و تحریک میشود. برای نمونه برای آگاهی از این که او هنگام عصبانیت چه کار میکند یا میزان خشونت او در چه حدی است، بهتر است بپرسید زمانی که از دست خواهر و برادرتان ناراحت و عصبانی میشوید چه میکنید؟ تا این که مستقیماً از او سؤال کنید که آیا شما هنگام عصبانیت اهل زد و خورد هستید یا نه؟ از بیان کردن سؤالاتی که پاسخ آنها بله یا خیر است خودداری کنید.
نکته: شاید او جوابی دهد که نیاز به تحلیل و توضیح داشته باشد
مثلاَ در مورد تعصب به همسر و ساده زیستی و ... حتماً از او توضیح کامل بخواهید که منظورش از این که میگوید ساده زیستی در زندگی من از اهمیت ویژهای برخوردار است، یعنی چی؟
نکته: ممکن است فرد موضع بگیرد، مثلاً بپرسید بیشتر حسابگر هستید یا دست و دل باز؟
در این صورت مقابل هر کدام را انتخاب کرد، احساس بدی ندارد.
پرسش های گفتگو در خواستگاری جلسه اول
پرسشهای جلسه اول
حال که با مهارتهای سؤال کردن و جواب دادن در جلسه خواستگاری آشنا شدید، نوبت به این میرسد که بدانید این سؤالات و عملیات را حول چه محورهایی تهیه کنید.
در این بخش فهرستی از سؤالاتی که لازم است در جلسات بیان شود، ارائه میگردد. البته سؤالات تنها به عنوان نمونه و جهت آشنا شدن ذهن خواننده میباشد، نه به عنوان سؤالات استاندارد و ملاک اصلی. هر فردی با توجه به ویژگیها، نیازها و شرایط و معیارهایی که برای ازدواج دارد و هم چنین با توجه به اهمیت و حساسیت بر روی موضوعها، قادر خواهد بود که سؤالات خود را تهیه کند.
برای این که جلسات گفتگو نتیجه بخش و مفیدتر باشد بهتر است که در جلسه اول گفتگو 8 محور مشترک از سوی دختر و پسر و 6 سؤال اختصاصی از سوی دختر مطرح شود که به شرح آنها پرداخته میشود.
به عنوان اولین سؤال، هر دو نفر از هم بخواهند که خودشان را به طور کامل معرفی کنند و خلاصه ای از گذشته زندگی شان را بگویند. سرگذشت و بیوگرافی شامل این موارد میشود: معرفی کامل نام و نام خانوادگی، شغل، سن، شغل پدر و مادر، میزان تحصیلات هر یک از آنها، وضعیت شغلی و تحصیلی و سنی دیگر افراد خانواده و این که در چه خانواده ای و با چه شرایطی بزرگ شده و مسائل خاص زندگی آنها در گذشته چگونه بوده است.
نکته: توجه شود مسائلی که روی زندگی مشترک تأثیرگذار است باید بیان شود نه هر موضوع و مسئله ای. روشن است که این سؤال در ازدواجهای فامیلی و آشنا جایگاهی ندارد.
2-اعتقادی
بعد از معرفی، لازم است دو نفر سؤالاتی در مورد مسائل دینی و اعتقادی از یکدیگر بپرسند.
نکته: این گونه پرسشها علاوه بر این که شباهت عقیدتی دو فرد را نشان میدهد فاصله مذهبی فرد با خانوادهاش را نیز ارزیابی میکند.
نمونه سؤالات این بحث شامل:
1. به نظر شما میزان پایبندی و اعتقاد به مسائل دینی تا چه حد مهم است؟
2. آیا آشنایی با مسائل و دستورات مذهبی لازم است؟
3. آیا مایل هستید همسر شما تمایلات مذهبی داشته باشد یا خیر؟
4. آیا در جلسات مذهبی شرکت می کنید؟ تا چه حد؟
5. حد نگاه به نامحرم چقدر است؟ شما در این رابطه چگونه برخورد میکنید؟
6. به نظر شما ارتباط با جنس مخالف تا چه اندازه پذیرفتنی است؟
7. میزان هماهنگی اعتقادی مذهبی شما با خانواده چقدر است؟
8. نظر شما در مورد شنیدن موسیقی چیست؟
9. اگر کسی در بین نزدیکان من یا شما اهل مصرف مشروبات الکلی باشد، درباره او چه احساسی خواهید داشت؟
نکته: در اعتقادات دینی از مصادیقی که خود به آنها اعتقاد دارید، سؤال کنید از جمله واجبات (نماز، روزه و ...) و مستحبات (زیارت، محافل و ...)، مسأله تقلید و ... چرا که هر یک به شکلی در زندگی مشترک تاثیرگذار خواهد بود.
3-صفات روحی و اخلاقی
نکته مهم شناخت صفات روحی و اخلاقی فرد مقابل می باشد. دختر و پسر باید بدانند از نظر روحی و اخلاقی با هم شباهت دارند یا نه؟ مشابه بودن یا نبودن این صفات در زندگی اثرات مثبت یا منفی دارد.
-4 خط مشی کلی زندگی
دو طرف باید درباره اهداف، برنامهها و رویههایی که در زندگی پیش میگیرند سؤالاتی را مطرح کنند.
نکته: در مورد خط فکر سیاسی افراد باید از هم پرسش نمایند.
چشم انداز شما برای زندگی آینده چیست؟ این برنامه ها در چه زمینه هایی است؟
به نظر شما مهمترین عامل موفقیت در زندگی چیست؟
-5 استقلال و ثبات فکری و احساسی
نکته: یکی از موضوعات مهم دیگر، استقلال فردی دو طرف میباشد. از طریق پرسیدن برخی پرسش ها درمورد استقلال فردی طرف مقابل، اطلاعاتی را کسب
کنید تا بدانید در زمینه های شخصی، تصمیم گیری و ... تا چه حد به نظر دیگران به ویژه پدر و مادر و دوستان در امور زندگی مشترک اهمیت میدهد؟ استقلال دارد یا به خانواده خود وابسته است؟ اجازه دخالت در زندگی مشترکش را میدهد؟ آیا او دهن بین است یا خیر؟
در این مورد میتوان از این سؤالات استفاده نمود:
تا به حال چند بار شغل عوض کرده اید؟
آیا رشته تحصیلی خود را تغییر داده اید؟
آیا تا به حال با دوستی قطع رابطه کرده اید؟ چرا؟
از طرف مقابل بپرسید که به تناسب سنش چه چیزی اندوخته است؟ مثلا یک آقای 27 ساله چه میزان تحصیلات دارد، چه میزان سرمایه و یا چه میزان تخصص دارد؟ این فرد حداقل 7 سال از بهترین زمان جوانی را در اختیار داشته است.
-6 مسئولیت پذیری و انجام وظایف
بخش دیگری از پرسش ها باید به موضوع مسئولیت پذیری دو نفر اختصاص یابد.
سؤالات باید به صورت دقیق درباره زندگی قبلی فرد، شغل، تحصیلات، وظایف دوستی و خانوادگی و ... مطرح شود.
نکته: بر اساس این پرسش می توانید میزان مسئولیت پذیری فرد را مورد ارزیابی قرار دهید.
شما در چه تاریخی سرباز شدید، کی به سربازی رفتید؟ آیا غیبت هم داشته اید؟
آیا در قبال انجام ندادن کارها در خانواده دچار عذاب وجدان می شوید؟
-7 انعطاف پذیری
انعطاف پذیری محور دیگر پرسش های شما است. از طریق برخی پرسش ها میتوانید میزان انعطاف پذیری فرد را بسنجید.
نکته: فردی که منفعل باشد مشکلات عدیدهای را در زندگی برای شما ایجاد میکند.
برای نمونه میتوان از طرف مقابل چنین پرسش کرد که فرض کنید برای رفتن به یک مسافرت آماده شده ایم و قرار است ساعت 18 از منزل خارج شویم، ناگهان تلفن زنگ میزند. و
یکی از اقوام که از شهرستان آمده اند، خواهان آدرس دقیق منزل ما هستند که به میهمانی ما بیایند، در این هنگام شما چه کار میکنید؟
نکته: نحوه پاسخگویی به این سؤال مهم است نه خود جواب.
اگر فرد بگوید به آنها میگوییم برنامه مسافرت داریم و نمیتوانیم در خدمت شما باشیم.
(این نشانه عدم انعطاف است) هم چنین اگر بگوید به آنها میگوییم قدمتان روی چشم بفرمائید (این هم نشانه عدم انعطاف است) در حالی که فرد منعطف به راه های دیگری به غیر از بلی یا خیر نیز توجه دارد. مثلا میگوید: باید ببینم سفر ما چقدر اهمیت دارد؟ آن فامیل کیست؟ ضرورت میهمانی او چیست؟ تاثیر رفتن به این سفر روی ما چقدر هست؟ و ...
(فراموش نکنید اینها مثال هستند، شما می توانید مسائل دیگری را طرح کنید، حتی گذشته فرد و رویارویی با مشکلاتی که در حوزه شغلی، تحصیلی و خانوادگی داشته، میزان انعطاف پذیری و سازگاری فرد را مشخص میکند) بنابراین انعطاف پذیری و این که فرد تا چه میزان خاصیت کششی دارد و حاضر به انعطاف و تغییر در نظراتش است بسیار مهم میباشد.
-8 ارتباطات اجتماعی
پرسش هایی می تواند به شما کمک کند تا میزان تعاملات اجتماعی فرد مقابل را بسنجید.
در واقع بررسی کنید این فرد آیا در روابط اجتماعی خود افراط دارد یا تفریط؟
تا چه حد با فامیل ارتباط دارد؟
آیا در روابط اجتماعی گزینشی رفتار میکند؟
ارتباط فرد مقابل با دوستانش از اهمیت زیادی برخوردار است، میزان وابستگی فرد مقابل را بسنجید.
اگر همسر آینده شما در محیط کار یا بین نزدیکان با نامحرمان با حفظ ضوابط شرعی و عرفی ارتباط داشته باشد، چه می کنید؟
نکته: با این سؤال می خواهید به میزان سختگیری وی در این زمینه پی ببرید.
تا چه اندازه به رفت و آمد با دوستان و نزدیکان خود و نزدیکان همسرتان تمایل دارید؟
نکته: از این طریق قادر خواهید بود که تیپ شخصیتی فرد را دریابید.
یعنی فرد مقابل درونگرا است یا برونگرا و این که آیا در ارتباطات فامیلی و با دوستان مجرد خود زیاده روی میکند یا نه.
تا چه علاقه مند هستید با دوستان دوران مجردی در محافل و مجالس رابطه داشته باشید تا چه حد دوستان تان در تصمیم گیری به شما کمک می کنند.
به دوستانتان بیشتر توجه دارید یا خانواده و یا فامیل؟ چرا؟
تصمیم دارید که بنا دارید با همسر آینده تان در کدام شهر زندگی کنید؟
-2 نوع سکونت
آیا میخواهید مستقل زندگی کنید یا بنا دارید با والدین خود، محل سکونت مشترک داشته باشید؟
نکته: در صورت تمایل به زندگی با والدین، باید مشخص شود که چگونه (در یک محله، یک مجتمع، یک آپارتمان، یک طبقه یا یک دستگاه) میخواهد با آنان زندگی کند.
-3 اشتغال مرد
شما به چه کاری اشتغال دارید؟
نکته: وضعیت شغلی طرف باید شفاف و روشن بیان شود و کلی گویی در این مورد (بازار، واسطه گری، وزارت خارجه و ...) کافی نیست؛ زیرا در بازار، انواع شغل ها؛ در کار واسطه گری، انواع واسطه ها، و در وزارت امور خارجه، انواع سمت ها وجود دارد.
در صورتی که در حال حاضر اشتغال ندارد، بپرسید: در آینده چه شغلی را می خواهید انتخاب کنید؟ توجه داشته باشید که هر خانمی نمیتواند با هر شغلی که همسرش داشته باشد، کنار بیاید.
نکته: شغل هایی چون هنرپیشگی، سیاست مداری، مشاوره، نظامی گری، نیروی انتظامی،
روحانیت و ... روحیه خاص می خواهد.
-4 فعالیتهای سیاسی اجتماعی زن
نظر طرف مقابل را در مورد فعالیت خود در امور سیاسی و اجتماعی بپرسید. برای نمونه آیا موافق هستید که همسر آینده شما فعالیت سیاسی اجتماعی داشته باشد؟ تا چه اندازه؟
-5 اشتغال و تحصیل زن
لازم است در مورد اشتغال، به نوع آن (مراکز تجاری، اداری، آموزشی و ...) و در مورد تحصیل به سطح آن (کاردانی، کارشناسی، ارشد و دکتری) اشاره کند برای نمونه، آیا موافق هستید که همسر آیندهتان اشتغال داشته باشد یا به تحصیل خود ادامه دهد؟
6-مسائل اقتصادی
در رابطه با امور اقتصادی و شیوه خرج کردن پول باید پرسش هایی صورت پذیرد. مثلاً در مورد خساست یا دست و دل باز بودن مرد و یا این که در زندگی مشترک تا چه حد به مسافرت و مهمانی دادن توجه میکند.
نکته: با این گونه پرسش ها میتوان به روحیه طرف مقابل در میزان هزینه کردن برای زندگی و خساست احتمالی او پی برید.
در پایان گفتگوی جلسه اول، در صورت احساس توافق کلی، مطالبی را که جنبه خصوصی و سرّی دارد (بیماری حاد یا خاص، اختلال روحی روانی، طلاق والدین، اعتیاد والدین، مجرم بودن یکی از افراد خانواده و ...) و حدود مهریه (زیاد، کم و متعادل) را مطرح کنید.
در صورتی که طرفین از گفتگوی جلسه اول به طور نسبی راضی بودند، بهتر است زمانی را برای جلسه دوم تعیین کنند، چرا که ممکن است در جلسه اول برخی از پاسخ ها کلی و مبهم بوده یا برای فرد سؤال برانگیز باشد و یا حتی رفتارهایی بوده که باید در جلسات بعدی رفع شود. لازمه این امر طرح سؤالات جدید برای رفع ابهام در جلسه دوم می باشد.
نکته: این جلسه برای تکمیل اطلاعات، رسیدن به نتیجه، تجزیه و تحلیل مطالب جلسه اول و تبادل فکر با اعضای خانواده ضرورت دارد.
پرسش های جلسه دوم را میتوان با عناوین زیر مطرح نمود:
-1 صفات روحی و اخلاقی
در جلسه اول گفتگو به صورت کلی درباره صفات روحی و اخلاقی پرسش میشود اما در جلسه دوم میتوان با سؤالات جزئی تر به شناخت دقیق تر ویژگی های روحی و اخلاقی طرف مقابل دست یافت. شناخت این ویژگی ها سبب میشود که طرفین در تصمیم گیری خود بهتر عمل کنند.
نمونه سؤالات عبارت است از:
- منطقی بودن را در چه می دانید؟ چقدر در زندگی، خود را منطقی می دانید؟
- وقتی تصمیم آخر را می گیرید، چه عواملی در منصرف شدن شما می توانند دخیل باشند؟
- دوست دارید در مقابل سختی کار شما، همسرتان چگونه شما را درک کند؟
- در تصمیم گیری ها چقدر از نظرات دیگران استفاده می کنید؟ چقدر برای کارهای تان احتمال اشتباه کردن می گذارید؟
- چقدر حرف مردم برایتان مهم است؟ آیا همیشه قضاوت مردم در مورد شما درست بوده؟
- اوقات فراغت خود را به چه چیزهایی اختصاص می دهید؟
- بذله گویی تا چه حد خوب است آیا دیگران شما را به عنوان یک آدم شوخ طبع می شناسند؟
- احسان به پدر و مادر را در چه چیزهایی می بینید؟ اگر در مسئله ای با پدر و مادرتان اختلاف داشتید، چه می کنید؟ تا حالا شده است مخالف نظر آنها کاری کرده باشید؟ چرا؟
- از چه رفتاری نمی توانید بگذرید؟ افسردگی، پرخاشگری، اضطراب، وسواس، سوءظن، زودرنجی، کج خلقی، تنهایی، ترسها، سابقه های بستری و درمان و ... جزء مهم ترین مسائلی هست که باید بررسی شود، (شاید بررسی این بند یکی از ضرورت هایی است که دختر و پسر باید به روانشناس مراجعه کنند.) اما اگر خودشان قصد بررسی داشتند باید نشانه های این اختلالات را بشناسند و با سؤال و دقت در نشانه ها و علائم این اختلالات پی به مشکل ببرند.
هم چنین صفاتی مثل خساست بودن، حسابگری، ولخرجی (دست و دلباز)، بی خیال، منزوی و بی علاقه به تفریح، پیگیر بودن (سمج)، سهل انگار، سخت گیری و .... جزء مسائلیست که میتوان با مثال های فوق پرسیده شود
2-جلب رضایت همسر
در روابط دو طرف، دختر و پسر باید در مورد رضایت همدیگر پرسش هایی داشته باشند.
برای نمونه؛
فرد مقابل تا چه حد باید رضایت همسرش را جلب کند و تا چه میزان باید به خواسته های او توجه داشته باشد؟
چه شیوه هایی سبب جلب رضایت فرد مقابل میشود؟ و ...
-3 قناعت و تجملات
در مورد میزان ساده زیستی و قناعت یا تجملات در زندگی باید از فرد مقابل پرسش شود.
برای نمونه؛
تعریف قناعت از نظر شما چیست و تا چه حد قناعت دارید؟
درباره تجملات و تشریفات در زندگی و حدود آن چه نظری دارید؟
-4 سازگاری
گاه در زندگی مشترک اتفاقاتی می افتد که نیاز است دو فرد با هم سازگاری و همکاری داشته باشند. مثلاً:
اگر اتفاقی برای شما بیافتد که مجبور باشید با نصف درآمد قبلی همسرتان زندگی کنید، چه
می کنید؟
چه امکاناتی را برای داشتن رفاه نسبی لازم می دانید؟
شما مایلید همسرتان در خرید لوازم زندگی چه مسائلی را رعایت نماید؟
5-مدیریت
مدیریت زندگی نیز از موضوعات مهم و اساسی است که دو طرف باید دیدگاه خود را در مورد آن بگویند.
پرسش در مورد این که چه کسی مدیریت کند مهم است. شاید هر دو به زن سالاری یا مردسالاری معتقد باشند یا بالعکس.
پرسشهایی در این زمینه میتواند دیدگاه فرد مقابل را در مورد مدیریت زندگی نشان دهد. برای نمونه؛
دیدگاه شما درباره جایگاه مرد در زندگی چیست؟
با پرسیدن این نوع سؤالات خواهید فهمید که خانم روحیه زن سالاری دارد یا نه؟ و برای خود جایگاه مشاوری مهربان قائل است یا خیر.
- دیدگاه شما درباره جایگاه زن در زندگی چیست و به او چقدر میدان می دهید؟
با پرسش سؤالاتی در این زمینه می توانید بفهمید آیا آقا، خانمها را موجوداتی ضعیف و کم اهمیت می داند یا نه؟
-6 دخانیات
پرسش در مورد دخانیات و مواد مخدر میتواند دیدگاه افراد را در مورد این نوع مواد نشان دهد.
نظرتان درباره سیگار و مصرف آن و مواد مخدر چیست؟
آیا به مواد خاصی اعتیاد دارید؟ (قهوه، چای، غذای خاص، سیگار، قرص و ...) آیا از دخانیات یا قرص یا آمپول ویژه ای برای آرامش استفاده می کنید؟
-7 میزان درآمد
میزان درآمد آقا مسأله مهمی است که خانم باید در مورد آن اطلاعاتی کسب کند تا بداند آیا میتواند با چنین درآمدی زندگی کند. آیا میزان درآمد شما در حدی هست که بتوانید با آن، زندگی متوسطی را اداره کنید؟
این سؤال در جلسه دوم پرسیده میشود تا شائبه پول دوستی و مادی گرایی زن پیش نیاید.
هم چنین پرسش از میزان درآمد خانم چندان لزومی ندارد. زیرا درآمد برای او می باشد مگر آن که او بخواهد در امور مالی زندگی مشارکت کند.
-8 اعتقاد به مشاوره
از آن جایی که در زندگی مشترک ممکن است مشکلاتی به وجود آید که نیازمند کمک از افراد می باشد لذا در جلسه گفتگو طرفین می توانند نظر خود را در مورد این که از چه کسی در زندگی مشترک مشورت بگیرند.
برای رفع مشکلات زندگی تا چه حد به مشاوره اعتقاد دارید و آن را مؤثر میدانید؟
در صورت بروز مشکل در زندگی مشترک ترجیح می دهید با چه کسانی مشورت کنید؟
برخی مردها به مشاوره تن نمی دهند؛ زیرا گمان می کنند رفتن نزد مشاور به معنای اعتراف به اشتباه است.
برخی از مسائل را به سبب حیا نمی توان در جلسات اول و دوم مطرح کرد یا هنوز زمان طرح آنها نرسیده است. این سؤالها عبارتند از:
-1 گرم مزاجی یا سرد مزاجی
- رفع غرایز جنسی تا چه حد در زندگی زناشویی برایتان اهمیت دارد؟
نکته: با توجه به این که اختلاف شدید خانم و آقا در این مسئله، عامل اختلاف جدی در زندگی مشترک و در مواردی عامل انحراف اخلاقی و جنسی یک طرف و لطمه به اعصاب و روان میشود، طرح آن ضرورت دارد.
این سؤال در جلسه سوم مطرح میشود تا به فرد تهمت شهوترانی، هواپرستی و ... داده نشود. اگر طرح این سؤال برایتان مشکل است و حیا اجازه نمی دهد میتوانید آن را به صورت نوشتاری بپرسید.
-2 فرزنددار شدن و زمان آن
چه زمانی را برای فرزنددار شدن مناسب می دانید؟
چند تا فرزند خوب است؟
-3 چگونگی مراسم عقد و عروسی
- نظر شما در مورد مهریه چیست؟
- نظرتان درباره چگونگی و مراسم عقد و عروسی چیست؟
- آیا مراسم آلوده به گناه یا بدون گناه برایتان فرقی دارد؟
نکته: در صورت عدم توافق در این مسائل ممکن است در ابتدای ازدواج، کدورت هایی پیش آید و به سبب خاطرات تلخ پدید آمده، بهانه جویی هایی در زندگی مشترک بروز کند.
4-چگونگی ملاقاتهای دوران عقد
- نظر خانواده شما درباره ملاقات های دوران عقد چیست؟
- در این زمینه آداب و رسوم خاصی در خانواده شماست؟
-5 انتظار خاص از همسر آینده
- آیا انتظار خاصی از همسر آینده خود دارید؟
نکته: برخی از افراد نیازهای خاصی دارند که حتماً باید پیش از ازدواج با نامزد خود مطرح کنند تا ببینند آیا توان برآوردن آن را دارد یا خیر، برای مثال ممکن است دختری یا پسری بیش از دختران و پسران دیگر به اظهار محبت همسر نیاز داشته باشد که حتماً باید مطرح نماید.
بنابراین در این مرحله از خواستگاری که دختر و پسر برای گفتگو به اتاق دیگری می روند فرصت مناسبی است تا خانواده ها نیز با همدیگر آشنا شوند و در مورد ساختار خانواده، آداب و رسوم، میزان پایبندی به اعتقادات مذهبی و ... صحبت کرده تا بتوانند با تفاوت های فرهنگی، اجتماعی، خانوادگی و ... یکدیگر آشنا شوند.
از سوی دیگر، خانواده دختر و پسر در مورد خصوصیات اخلاقی و رفتاری دختر و پسرشان اطلاعات لازم را بدهند. هم چنین خانواده پسر دلیل و نحوه انتخاب شان را بازگو نمایند و نحوه عملی کردن وعده هایی که داده می شود چه ازطرف دختر و خانواده اش و چه از طرف پسر و خانواده اش سؤال و مورد بررسی قرار گیرد.
سؤالات متداول در زمینه گفتگو
1) سکوت در جلسات گفتگو
سکوت در جلسات گفتگو می تواند دلایل متفاوتی داشته باشد مثلاً کمرو باشد یا این که احتمال دارد خواستگاری بر او تحمیل شده باشد، به خصوص اگر در جمع به او اجازه صحبت نمی دهند در این صورت حتماً با پرسش های روشن و پیاپی باید اطمینان یافت که از این امر رضایت کامل دارد.
احتمال دیگر این است که طرف مقابل را از نظر ظاهر نپسندیده و انگیزهای برای گفتگو ندارد و نمی تواند با این مسئله کنار بیاید. گاهی هم شخص در جلسه اول گفتگو، مطالب و سؤالاتی را مطرح و در جلسات بعدی سکوت میکند. این نشان میدهد که همان سؤالات اصلی و کلیدی جلسه اول برایش مهم بوده و سؤالات بعدی اهمیتی ندارد زیرا در خود قدرت انطباق می بیند و می داند که با وجود وجوه مشترک در مسائل اصلی، با بقیه اختلافات می تواند کنار بیاید و خود را وفق دهد.
در صورتی که فرد مقابل خواسته های شما را بدون چون و چرا می پذیرد احتمال احساسی برخورد کردن، وجود دارد. زیرا امکان ندارد دو نفر با دو وراثت متفاوت، دو محیط و دو تربیت گوناگون، در همه مسائل تفاهم داشته باشند، حتی دو خواهر یا دو برادر نیز با وجود اشتراک در محیط و تربیت با هم تفاهم کامل ندارند.
2) تشخیص صداقت
یکی از سؤالات مهمی که معمولاً پیرامون جلسات خواستگاری بیان می شود این است که ما از کجا بفهمیم طرف مقابل سؤالات را با صداقت پاسخ داده است؟
برای اطمینان از جواب های او باید مقدمه ای را درباره ی صداقت بیان کنید. به مخاطب خود بگویید: صداقت در خواستگاری یک امر حیاتی است. من خود آدمی نیستم که همیشه در زندگی راستگو باشم و انتظار ندارم همسرم نیز همیشه در زندگی راست گفته باشد. اما این که انسان در جلسه خواستگاری به راستگویی دقت داشته باشد بحث بسیار مهمی است زیرا عدم صداقت در جلسه خواستگاری را خیانت به طرف مقابل می دانم و من هر نقطه ضعفی را از خواستگارم می پذیرم مگر این نقطه ضعف را. باید بکوشید به گونه ای با بیانی جدی این مطلب را یادآور شوید،
مثلاً این که بگویید: (من اگر متوجه شوم که در جلسه خواستگاری مطلبی خلاف واقع بیان شده است اگر نقاط مثبت فراوان هم داشته باشد نمی توانم او را بپذیرم زیرا ازدواجی موفق است که انسان هم خوب انتخاب کند و هم خوب انتخاب شود.
البته جمله آخر هم پیام مهمی است برای خود شما، اگر شما بخواهید با کسی مسافرت بروید و او تمایلی به مسافرت با شما نداشته باشد و شما اصرار کنید و طرف را متقاعد کنید و راهی سفر شوید، مسافرت به هر دوی شما سخت خواهد گذشت. ازدواج بالاتر از این است اگر یکی خوب انتخاب کند ولی خوب انتخاب نشود خود این فرد هم از زندگی لذت نمی برد، بنابراین باید صداقت داشته باشیم.
راه دیگر این تشخیص این است که از مطالبی سؤال نمایید که در تحقیقات در مورد فرد مقابل نسبت به درستی آنها مطمئن هستید. پاسخ فرد مقابل صداقت یا عدم صداقت او را نشان می دهد.
اما چند نکته:
- برای این که راحت باشید و صداقت خود را نشان دهید از همان کلمات معمول و همیشگی تان استفاده کنید نه از کلمات سخت و غیر معمول.
- صداقت شما و خانواده تان در رفتار و گفتار، آنها را نیز تشویق می کند که صادق باشند.
در گفتگو دو طرف باید بنا را بر معرفی واقعی و صریح خود بگذارند.
3) بیان اسرار زندگی در خواستگاری
در پاسخ باید گفت اسرار زندگی طبقه بندی دارد. در مباحث امنیتی اطلاعات را به چهار طبقه (به کلی سری، سری، خیلی محرمانه و محرمانه) تقسیم می کنند.
در زندگی نیز برای مسائل خود طبقه بندی داشته باشید. در جلسات اول خواستگاری می توانید مسائلی را مطرح کنید که دیگران اطلاع و آگاهی دارند ولی خواستگار شما از آن بی اطلاع است، مثلاً در محل و فامیل همه می دانند شما با یک ازدواج غیر موفق روبه رو بوده اید بهتر است این نکته را قبل از قرار خواستگاری به اطلاع فرد مورد نظر برسانید که اگر با شنیدن این موضوع نظرش تغییر می کند قبل از جلسات خواستگاری و ایجاد زحمات و مشکلات متوجه شود.
گاهی ازدواج تا مراحلی پیش رفته است و بعد به دلایلی انجام نشده و در شناسنامه هم ثبت نشده و عروسی هم انجام نگرفته است. در این شرایط لازم نیست قبل از خواستگاری اطلاع دهید ولی در آخر جلسه اول خواستگاری باید برای فرد تشریح کنید.
برخی از اسرار را نیز می توانید در جلسات بعد مطرح کنید اسراری را که جز خانواده شما کسی از آن اطلاع ندارد نباید در جلسات اول بیان کرد.
شما می توانید در مراحل بعد و به میزان اعتمادی که به فرد پیدا کردهاید، او را مطلع سازید.
اما نباید از اشتباهات و لغزش هایی که در دوران مجردی انجام دادهاید و کسی هم از آن باخبر نیست و شما نیز توبه کرده اید، بعد از ازدواج هم، همسرتان متوجه آن نمی شود، سخنی به میان بیاورید. زیرا گناهان و خطاها، امری ما بین ما و خدای ماست و هیچ کس اجازه ندارد آبروی خود را جلوی دیگران ببرد و از طرف مقابل هم نخواهید به این مسائل اشاره کند.
ولی اگر مسئله ای قبل از ازدواج برای شما پیش آمده و شما مرتکب جرم و خطایی شده اید و امکان برملا شدن آن را پس از ازدواج میدهید، باید حتماً به نحوی مطرح سازید و آن را برای فرد مقابل بیان کنید.
گفتن تمام جزئیات (عصبانیت های موردی، بین ظمی های موردی، و ...) لازم نیست زیرا باعث نگرانی و ایجاد تردید می شود و زمینه وسوسه های شیطانی را فراهم می آورد و ممکن است طرف مقابل این گونه برداشت کند که مشکل بسیار بزرگ بوده و فقط قسمتی از آن گفته شده است. به همین ترتیب گفتن جزئیات و مسائلی که به زندگی مشترک مربوط نمی شود لازم نیست. پرسیدن از آنها نیز لزومی ندارد بنابراین پرسش درباره این که چه گناهی مرتکب شده ای، آیا دوست پسر یا دختر داشته ای، چند تا خواستگار برایت آمده، به خواستگاری چند نفر رفته ای، چگونه مسلمان شده ای و ... لازم نیست و گاهی توهین و بی حرمتی به شمار می رود و پیامدهای منفی دارد.
اما چند نکته:
- اگر شما دارای نقص عضو یا بیماری هستید باید به طور کامل و به دور از ابهام در مورد شناخت نقص، ناتوانایی های آن و روش درمانش توضیح دهید. بهتر است با معرفی پزشک خود از آنها بخواهید هر گونه سؤالی که دارند از پزشک معالج تان بپرسند.
- اگر طرف مقابل شما دارای نقص عضو یا بیماری است، نباید عجولانه و ناآگاهانه تصمیم گرفت.
بلکه باید بر اساس میزان ظرفیت و تحمل خود یا طرف مقابل، به دور از ترحم تصمیم گیری کنید و هرگز به فکر تغییر اوضاع نباشید.
از گفتن عیبی که خواستگاری تان را به هم می زند، ابا نداشته باشید، چون در غیر این صورت خانه را در زمین سستی بنا کرده اید. عیبی که امکان دارد گفتن آن یک خواستگاری را به هم بزند، نگفتن آن یک زندگی را به هم خواهد زد
حال که با مهارتهای سؤال کردن و جواب دادن در جلسه خواستگاری آشنا شدید، نوبت به این میرسد که بدانید این سؤالات و عملیات را حول چه محورهایی تهیه کنید.
در این بخش فهرستی از سؤالاتی که لازم است در جلسات بیان شود، ارائه میگردد. البته سؤالات تنها به عنوان نمونه و جهت آشنا شدن ذهن خواننده میباشد، نه به عنوان سؤالات استاندارد و ملاک اصلی. هر فردی با توجه به ویژگیها، نیازها و شرایط و معیارهایی که برای ازدواج دارد و هم چنین با توجه به اهمیت و حساسیت بر روی موضوعها، قادر خواهد بود که سؤالات خود را تهیه کند.
برای این که جلسات گفتگو نتیجه بخش و مفیدتر باشد بهتر است که در جلسه اول گفتگو 8 محور مشترک از سوی دختر و پسر و 6 سؤال اختصاصی از سوی دختر مطرح شود که به شرح آنها پرداخته میشود.
محورهای هشتگانه مشترک
-1 معرفیبه عنوان اولین سؤال، هر دو نفر از هم بخواهند که خودشان را به طور کامل معرفی کنند و خلاصه ای از گذشته زندگی شان را بگویند. سرگذشت و بیوگرافی شامل این موارد میشود: معرفی کامل نام و نام خانوادگی، شغل، سن، شغل پدر و مادر، میزان تحصیلات هر یک از آنها، وضعیت شغلی و تحصیلی و سنی دیگر افراد خانواده و این که در چه خانواده ای و با چه شرایطی بزرگ شده و مسائل خاص زندگی آنها در گذشته چگونه بوده است.
نکته: توجه شود مسائلی که روی زندگی مشترک تأثیرگذار است باید بیان شود نه هر موضوع و مسئله ای. روشن است که این سؤال در ازدواجهای فامیلی و آشنا جایگاهی ندارد.
بعد از معرفی، لازم است دو نفر سؤالاتی در مورد مسائل دینی و اعتقادی از یکدیگر بپرسند.
نکته: این گونه پرسشها علاوه بر این که شباهت عقیدتی دو فرد را نشان میدهد فاصله مذهبی فرد با خانوادهاش را نیز ارزیابی میکند.
نمونه سؤالات این بحث شامل:
1. به نظر شما میزان پایبندی و اعتقاد به مسائل دینی تا چه حد مهم است؟
2. آیا آشنایی با مسائل و دستورات مذهبی لازم است؟
3. آیا مایل هستید همسر شما تمایلات مذهبی داشته باشد یا خیر؟
4. آیا در جلسات مذهبی شرکت می کنید؟ تا چه حد؟
5. حد نگاه به نامحرم چقدر است؟ شما در این رابطه چگونه برخورد میکنید؟
6. به نظر شما ارتباط با جنس مخالف تا چه اندازه پذیرفتنی است؟
7. میزان هماهنگی اعتقادی مذهبی شما با خانواده چقدر است؟
8. نظر شما در مورد شنیدن موسیقی چیست؟
9. اگر کسی در بین نزدیکان من یا شما اهل مصرف مشروبات الکلی باشد، درباره او چه احساسی خواهید داشت؟
نکته: در اعتقادات دینی از مصادیقی که خود به آنها اعتقاد دارید، سؤال کنید از جمله واجبات (نماز، روزه و ...) و مستحبات (زیارت، محافل و ...)، مسأله تقلید و ... چرا که هر یک به شکلی در زندگی مشترک تاثیرگذار خواهد بود.
نکته مهم شناخت صفات روحی و اخلاقی فرد مقابل می باشد. دختر و پسر باید بدانند از نظر روحی و اخلاقی با هم شباهت دارند یا نه؟ مشابه بودن یا نبودن این صفات در زندگی اثرات مثبت یا منفی دارد.
دو طرف باید درباره اهداف، برنامهها و رویههایی که در زندگی پیش میگیرند سؤالاتی را مطرح کنند.
نکته: در مورد خط فکر سیاسی افراد باید از هم پرسش نمایند.
چشم انداز شما برای زندگی آینده چیست؟ این برنامه ها در چه زمینه هایی است؟
به نظر شما مهمترین عامل موفقیت در زندگی چیست؟
نکته: یکی از موضوعات مهم دیگر، استقلال فردی دو طرف میباشد. از طریق پرسیدن برخی پرسش ها درمورد استقلال فردی طرف مقابل، اطلاعاتی را کسب
کنید تا بدانید در زمینه های شخصی، تصمیم گیری و ... تا چه حد به نظر دیگران به ویژه پدر و مادر و دوستان در امور زندگی مشترک اهمیت میدهد؟ استقلال دارد یا به خانواده خود وابسته است؟ اجازه دخالت در زندگی مشترکش را میدهد؟ آیا او دهن بین است یا خیر؟
در این مورد میتوان از این سؤالات استفاده نمود:
تا به حال چند بار شغل عوض کرده اید؟
آیا رشته تحصیلی خود را تغییر داده اید؟
آیا تا به حال با دوستی قطع رابطه کرده اید؟ چرا؟
از طرف مقابل بپرسید که به تناسب سنش چه چیزی اندوخته است؟ مثلا یک آقای 27 ساله چه میزان تحصیلات دارد، چه میزان سرمایه و یا چه میزان تخصص دارد؟ این فرد حداقل 7 سال از بهترین زمان جوانی را در اختیار داشته است.
بخش دیگری از پرسش ها باید به موضوع مسئولیت پذیری دو نفر اختصاص یابد.
سؤالات باید به صورت دقیق درباره زندگی قبلی فرد، شغل، تحصیلات، وظایف دوستی و خانوادگی و ... مطرح شود.
نکته: بر اساس این پرسش می توانید میزان مسئولیت پذیری فرد را مورد ارزیابی قرار دهید.
شما در چه تاریخی سرباز شدید، کی به سربازی رفتید؟ آیا غیبت هم داشته اید؟
آیا در قبال انجام ندادن کارها در خانواده دچار عذاب وجدان می شوید؟
-7 انعطاف پذیری
انعطاف پذیری محور دیگر پرسش های شما است. از طریق برخی پرسش ها میتوانید میزان انعطاف پذیری فرد را بسنجید.
نکته: فردی که منفعل باشد مشکلات عدیدهای را در زندگی برای شما ایجاد میکند.
برای نمونه میتوان از طرف مقابل چنین پرسش کرد که فرض کنید برای رفتن به یک مسافرت آماده شده ایم و قرار است ساعت 18 از منزل خارج شویم، ناگهان تلفن زنگ میزند. و
یکی از اقوام که از شهرستان آمده اند، خواهان آدرس دقیق منزل ما هستند که به میهمانی ما بیایند، در این هنگام شما چه کار میکنید؟
نکته: نحوه پاسخگویی به این سؤال مهم است نه خود جواب.
اگر فرد بگوید به آنها میگوییم برنامه مسافرت داریم و نمیتوانیم در خدمت شما باشیم.
(این نشانه عدم انعطاف است) هم چنین اگر بگوید به آنها میگوییم قدمتان روی چشم بفرمائید (این هم نشانه عدم انعطاف است) در حالی که فرد منعطف به راه های دیگری به غیر از بلی یا خیر نیز توجه دارد. مثلا میگوید: باید ببینم سفر ما چقدر اهمیت دارد؟ آن فامیل کیست؟ ضرورت میهمانی او چیست؟ تاثیر رفتن به این سفر روی ما چقدر هست؟ و ...
(فراموش نکنید اینها مثال هستند، شما می توانید مسائل دیگری را طرح کنید، حتی گذشته فرد و رویارویی با مشکلاتی که در حوزه شغلی، تحصیلی و خانوادگی داشته، میزان انعطاف پذیری و سازگاری فرد را مشخص میکند) بنابراین انعطاف پذیری و این که فرد تا چه میزان خاصیت کششی دارد و حاضر به انعطاف و تغییر در نظراتش است بسیار مهم میباشد.
-8 ارتباطات اجتماعی
پرسش هایی می تواند به شما کمک کند تا میزان تعاملات اجتماعی فرد مقابل را بسنجید.
در واقع بررسی کنید این فرد آیا در روابط اجتماعی خود افراط دارد یا تفریط؟
تا چه حد با فامیل ارتباط دارد؟
آیا در روابط اجتماعی گزینشی رفتار میکند؟
ارتباط فرد مقابل با دوستانش از اهمیت زیادی برخوردار است، میزان وابستگی فرد مقابل را بسنجید.
اگر همسر آینده شما در محیط کار یا بین نزدیکان با نامحرمان با حفظ ضوابط شرعی و عرفی ارتباط داشته باشد، چه می کنید؟
نکته: با این سؤال می خواهید به میزان سختگیری وی در این زمینه پی ببرید.
تا چه اندازه به رفت و آمد با دوستان و نزدیکان خود و نزدیکان همسرتان تمایل دارید؟
نکته: از این طریق قادر خواهید بود که تیپ شخصیتی فرد را دریابید.
یعنی فرد مقابل درونگرا است یا برونگرا و این که آیا در ارتباطات فامیلی و با دوستان مجرد خود زیاده روی میکند یا نه.
تا چه علاقه مند هستید با دوستان دوران مجردی در محافل و مجالس رابطه داشته باشید تا چه حد دوستان تان در تصمیم گیری به شما کمک می کنند.
به دوستانتان بیشتر توجه دارید یا خانواده و یا فامیل؟ چرا؟
محورهای اختصاصی از سوی دختر
-1 شهر محل سکونتتصمیم دارید که بنا دارید با همسر آینده تان در کدام شهر زندگی کنید؟
آیا میخواهید مستقل زندگی کنید یا بنا دارید با والدین خود، محل سکونت مشترک داشته باشید؟
نکته: در صورت تمایل به زندگی با والدین، باید مشخص شود که چگونه (در یک محله، یک مجتمع، یک آپارتمان، یک طبقه یا یک دستگاه) میخواهد با آنان زندگی کند.
شما به چه کاری اشتغال دارید؟
نکته: وضعیت شغلی طرف باید شفاف و روشن بیان شود و کلی گویی در این مورد (بازار، واسطه گری، وزارت خارجه و ...) کافی نیست؛ زیرا در بازار، انواع شغل ها؛ در کار واسطه گری، انواع واسطه ها، و در وزارت امور خارجه، انواع سمت ها وجود دارد.
در صورتی که در حال حاضر اشتغال ندارد، بپرسید: در آینده چه شغلی را می خواهید انتخاب کنید؟ توجه داشته باشید که هر خانمی نمیتواند با هر شغلی که همسرش داشته باشد، کنار بیاید.
نکته: شغل هایی چون هنرپیشگی، سیاست مداری، مشاوره، نظامی گری، نیروی انتظامی،
روحانیت و ... روحیه خاص می خواهد.
نظر طرف مقابل را در مورد فعالیت خود در امور سیاسی و اجتماعی بپرسید. برای نمونه آیا موافق هستید که همسر آینده شما فعالیت سیاسی اجتماعی داشته باشد؟ تا چه اندازه؟
لازم است در مورد اشتغال، به نوع آن (مراکز تجاری، اداری، آموزشی و ...) و در مورد تحصیل به سطح آن (کاردانی، کارشناسی، ارشد و دکتری) اشاره کند برای نمونه، آیا موافق هستید که همسر آیندهتان اشتغال داشته باشد یا به تحصیل خود ادامه دهد؟
در رابطه با امور اقتصادی و شیوه خرج کردن پول باید پرسش هایی صورت پذیرد. مثلاً در مورد خساست یا دست و دل باز بودن مرد و یا این که در زندگی مشترک تا چه حد به مسافرت و مهمانی دادن توجه میکند.
نکته: با این گونه پرسش ها میتوان به روحیه طرف مقابل در میزان هزینه کردن برای زندگی و خساست احتمالی او پی برید.
در پایان گفتگوی جلسه اول، در صورت احساس توافق کلی، مطالبی را که جنبه خصوصی و سرّی دارد (بیماری حاد یا خاص، اختلال روحی روانی، طلاق والدین، اعتیاد والدین، مجرم بودن یکی از افراد خانواده و ...) و حدود مهریه (زیاد، کم و متعادل) را مطرح کنید.
در صورتی که طرفین از گفتگوی جلسه اول به طور نسبی راضی بودند، بهتر است زمانی را برای جلسه دوم تعیین کنند، چرا که ممکن است در جلسه اول برخی از پاسخ ها کلی و مبهم بوده یا برای فرد سؤال برانگیز باشد و یا حتی رفتارهایی بوده که باید در جلسات بعدی رفع شود. لازمه این امر طرح سؤالات جدید برای رفع ابهام در جلسه دوم می باشد.
نکته: این جلسه برای تکمیل اطلاعات، رسیدن به نتیجه، تجزیه و تحلیل مطالب جلسه اول و تبادل فکر با اعضای خانواده ضرورت دارد.
پرسش های جلسه دوم را میتوان با عناوین زیر مطرح نمود:
-1 صفات روحی و اخلاقی
در جلسه اول گفتگو به صورت کلی درباره صفات روحی و اخلاقی پرسش میشود اما در جلسه دوم میتوان با سؤالات جزئی تر به شناخت دقیق تر ویژگی های روحی و اخلاقی طرف مقابل دست یافت. شناخت این ویژگی ها سبب میشود که طرفین در تصمیم گیری خود بهتر عمل کنند.
نمونه سؤالات عبارت است از:
- منطقی بودن را در چه می دانید؟ چقدر در زندگی، خود را منطقی می دانید؟
- وقتی تصمیم آخر را می گیرید، چه عواملی در منصرف شدن شما می توانند دخیل باشند؟
- دوست دارید در مقابل سختی کار شما، همسرتان چگونه شما را درک کند؟
- در تصمیم گیری ها چقدر از نظرات دیگران استفاده می کنید؟ چقدر برای کارهای تان احتمال اشتباه کردن می گذارید؟
- چقدر حرف مردم برایتان مهم است؟ آیا همیشه قضاوت مردم در مورد شما درست بوده؟
- اوقات فراغت خود را به چه چیزهایی اختصاص می دهید؟
- بذله گویی تا چه حد خوب است آیا دیگران شما را به عنوان یک آدم شوخ طبع می شناسند؟
- احسان به پدر و مادر را در چه چیزهایی می بینید؟ اگر در مسئله ای با پدر و مادرتان اختلاف داشتید، چه می کنید؟ تا حالا شده است مخالف نظر آنها کاری کرده باشید؟ چرا؟
- از چه رفتاری نمی توانید بگذرید؟ افسردگی، پرخاشگری، اضطراب، وسواس، سوءظن، زودرنجی، کج خلقی، تنهایی، ترسها، سابقه های بستری و درمان و ... جزء مهم ترین مسائلی هست که باید بررسی شود، (شاید بررسی این بند یکی از ضرورت هایی است که دختر و پسر باید به روانشناس مراجعه کنند.) اما اگر خودشان قصد بررسی داشتند باید نشانه های این اختلالات را بشناسند و با سؤال و دقت در نشانه ها و علائم این اختلالات پی به مشکل ببرند.
هم چنین صفاتی مثل خساست بودن، حسابگری، ولخرجی (دست و دلباز)، بی خیال، منزوی و بی علاقه به تفریح، پیگیر بودن (سمج)، سهل انگار، سخت گیری و .... جزء مسائلیست که میتوان با مثال های فوق پرسیده شود
در روابط دو طرف، دختر و پسر باید در مورد رضایت همدیگر پرسش هایی داشته باشند.
برای نمونه؛
فرد مقابل تا چه حد باید رضایت همسرش را جلب کند و تا چه میزان باید به خواسته های او توجه داشته باشد؟
چه شیوه هایی سبب جلب رضایت فرد مقابل میشود؟ و ...
در مورد میزان ساده زیستی و قناعت یا تجملات در زندگی باید از فرد مقابل پرسش شود.
برای نمونه؛
تعریف قناعت از نظر شما چیست و تا چه حد قناعت دارید؟
درباره تجملات و تشریفات در زندگی و حدود آن چه نظری دارید؟
گاه در زندگی مشترک اتفاقاتی می افتد که نیاز است دو فرد با هم سازگاری و همکاری داشته باشند. مثلاً:
اگر اتفاقی برای شما بیافتد که مجبور باشید با نصف درآمد قبلی همسرتان زندگی کنید، چه
می کنید؟
چه امکاناتی را برای داشتن رفاه نسبی لازم می دانید؟
شما مایلید همسرتان در خرید لوازم زندگی چه مسائلی را رعایت نماید؟
مدیریت زندگی نیز از موضوعات مهم و اساسی است که دو طرف باید دیدگاه خود را در مورد آن بگویند.
پرسش در مورد این که چه کسی مدیریت کند مهم است. شاید هر دو به زن سالاری یا مردسالاری معتقد باشند یا بالعکس.
پرسشهایی در این زمینه میتواند دیدگاه فرد مقابل را در مورد مدیریت زندگی نشان دهد. برای نمونه؛
دیدگاه شما درباره جایگاه مرد در زندگی چیست؟
با پرسیدن این نوع سؤالات خواهید فهمید که خانم روحیه زن سالاری دارد یا نه؟ و برای خود جایگاه مشاوری مهربان قائل است یا خیر.
- دیدگاه شما درباره جایگاه زن در زندگی چیست و به او چقدر میدان می دهید؟
با پرسش سؤالاتی در این زمینه می توانید بفهمید آیا آقا، خانمها را موجوداتی ضعیف و کم اهمیت می داند یا نه؟
پرسش در مورد دخانیات و مواد مخدر میتواند دیدگاه افراد را در مورد این نوع مواد نشان دهد.
نظرتان درباره سیگار و مصرف آن و مواد مخدر چیست؟
آیا به مواد خاصی اعتیاد دارید؟ (قهوه، چای، غذای خاص، سیگار، قرص و ...) آیا از دخانیات یا قرص یا آمپول ویژه ای برای آرامش استفاده می کنید؟
میزان درآمد آقا مسأله مهمی است که خانم باید در مورد آن اطلاعاتی کسب کند تا بداند آیا میتواند با چنین درآمدی زندگی کند. آیا میزان درآمد شما در حدی هست که بتوانید با آن، زندگی متوسطی را اداره کنید؟
این سؤال در جلسه دوم پرسیده میشود تا شائبه پول دوستی و مادی گرایی زن پیش نیاید.
هم چنین پرسش از میزان درآمد خانم چندان لزومی ندارد. زیرا درآمد برای او می باشد مگر آن که او بخواهد در امور مالی زندگی مشارکت کند.
از آن جایی که در زندگی مشترک ممکن است مشکلاتی به وجود آید که نیازمند کمک از افراد می باشد لذا در جلسه گفتگو طرفین می توانند نظر خود را در مورد این که از چه کسی در زندگی مشترک مشورت بگیرند.
برای رفع مشکلات زندگی تا چه حد به مشاوره اعتقاد دارید و آن را مؤثر میدانید؟
در صورت بروز مشکل در زندگی مشترک ترجیح می دهید با چه کسانی مشورت کنید؟
برخی مردها به مشاوره تن نمی دهند؛ زیرا گمان می کنند رفتن نزد مشاور به معنای اعتراف به اشتباه است.
پرسشهای جلسه سوم
آیا لازم است جلسات گفتگو به جلسه سوم هم کشیده شود؟ در این صورت چه سؤلاتی را باید مطرح کرد؟برخی از مسائل را به سبب حیا نمی توان در جلسات اول و دوم مطرح کرد یا هنوز زمان طرح آنها نرسیده است. این سؤالها عبارتند از:
-1 گرم مزاجی یا سرد مزاجی
- رفع غرایز جنسی تا چه حد در زندگی زناشویی برایتان اهمیت دارد؟
نکته: با توجه به این که اختلاف شدید خانم و آقا در این مسئله، عامل اختلاف جدی در زندگی مشترک و در مواردی عامل انحراف اخلاقی و جنسی یک طرف و لطمه به اعصاب و روان میشود، طرح آن ضرورت دارد.
این سؤال در جلسه سوم مطرح میشود تا به فرد تهمت شهوترانی، هواپرستی و ... داده نشود. اگر طرح این سؤال برایتان مشکل است و حیا اجازه نمی دهد میتوانید آن را به صورت نوشتاری بپرسید.
-2 فرزنددار شدن و زمان آن
چه زمانی را برای فرزنددار شدن مناسب می دانید؟
چند تا فرزند خوب است؟
-3 چگونگی مراسم عقد و عروسی
- نظر شما در مورد مهریه چیست؟
- نظرتان درباره چگونگی و مراسم عقد و عروسی چیست؟
- آیا مراسم آلوده به گناه یا بدون گناه برایتان فرقی دارد؟
نکته: در صورت عدم توافق در این مسائل ممکن است در ابتدای ازدواج، کدورت هایی پیش آید و به سبب خاطرات تلخ پدید آمده، بهانه جویی هایی در زندگی مشترک بروز کند.
4-چگونگی ملاقاتهای دوران عقد
- نظر خانواده شما درباره ملاقات های دوران عقد چیست؟
- در این زمینه آداب و رسوم خاصی در خانواده شماست؟
-5 انتظار خاص از همسر آینده
- آیا انتظار خاصی از همسر آینده خود دارید؟
نکته: برخی از افراد نیازهای خاصی دارند که حتماً باید پیش از ازدواج با نامزد خود مطرح کنند تا ببینند آیا توان برآوردن آن را دارد یا خیر، برای مثال ممکن است دختری یا پسری بیش از دختران و پسران دیگر به اظهار محبت همسر نیاز داشته باشد که حتماً باید مطرح نماید.
گفتگوی خانوادهها
نکته: مسئله دیگری که در گفتگو قابل توجه میباشد، این است که قسمتی از شناخت در گفتگو بین خانواده ها به دست میآید، مشروط بر این که صحبت های آنها مربوط به ازدواج فرزندان شان باشد.بنابراین در این مرحله از خواستگاری که دختر و پسر برای گفتگو به اتاق دیگری می روند فرصت مناسبی است تا خانواده ها نیز با همدیگر آشنا شوند و در مورد ساختار خانواده، آداب و رسوم، میزان پایبندی به اعتقادات مذهبی و ... صحبت کرده تا بتوانند با تفاوت های فرهنگی، اجتماعی، خانوادگی و ... یکدیگر آشنا شوند.
از سوی دیگر، خانواده دختر و پسر در مورد خصوصیات اخلاقی و رفتاری دختر و پسرشان اطلاعات لازم را بدهند. هم چنین خانواده پسر دلیل و نحوه انتخاب شان را بازگو نمایند و نحوه عملی کردن وعده هایی که داده می شود چه ازطرف دختر و خانواده اش و چه از طرف پسر و خانواده اش سؤال و مورد بررسی قرار گیرد.
سؤالات متداول در زمینه گفتگو
سکوت در جلسات گفتگو می تواند دلایل متفاوتی داشته باشد مثلاً کمرو باشد یا این که احتمال دارد خواستگاری بر او تحمیل شده باشد، به خصوص اگر در جمع به او اجازه صحبت نمی دهند در این صورت حتماً با پرسش های روشن و پیاپی باید اطمینان یافت که از این امر رضایت کامل دارد.
احتمال دیگر این است که طرف مقابل را از نظر ظاهر نپسندیده و انگیزهای برای گفتگو ندارد و نمی تواند با این مسئله کنار بیاید. گاهی هم شخص در جلسه اول گفتگو، مطالب و سؤالاتی را مطرح و در جلسات بعدی سکوت میکند. این نشان میدهد که همان سؤالات اصلی و کلیدی جلسه اول برایش مهم بوده و سؤالات بعدی اهمیتی ندارد زیرا در خود قدرت انطباق می بیند و می داند که با وجود وجوه مشترک در مسائل اصلی، با بقیه اختلافات می تواند کنار بیاید و خود را وفق دهد.
در صورتی که فرد مقابل خواسته های شما را بدون چون و چرا می پذیرد احتمال احساسی برخورد کردن، وجود دارد. زیرا امکان ندارد دو نفر با دو وراثت متفاوت، دو محیط و دو تربیت گوناگون، در همه مسائل تفاهم داشته باشند، حتی دو خواهر یا دو برادر نیز با وجود اشتراک در محیط و تربیت با هم تفاهم کامل ندارند.
یکی از سؤالات مهمی که معمولاً پیرامون جلسات خواستگاری بیان می شود این است که ما از کجا بفهمیم طرف مقابل سؤالات را با صداقت پاسخ داده است؟
برای اطمینان از جواب های او باید مقدمه ای را درباره ی صداقت بیان کنید. به مخاطب خود بگویید: صداقت در خواستگاری یک امر حیاتی است. من خود آدمی نیستم که همیشه در زندگی راستگو باشم و انتظار ندارم همسرم نیز همیشه در زندگی راست گفته باشد. اما این که انسان در جلسه خواستگاری به راستگویی دقت داشته باشد بحث بسیار مهمی است زیرا عدم صداقت در جلسه خواستگاری را خیانت به طرف مقابل می دانم و من هر نقطه ضعفی را از خواستگارم می پذیرم مگر این نقطه ضعف را. باید بکوشید به گونه ای با بیانی جدی این مطلب را یادآور شوید،
مثلاً این که بگویید: (من اگر متوجه شوم که در جلسه خواستگاری مطلبی خلاف واقع بیان شده است اگر نقاط مثبت فراوان هم داشته باشد نمی توانم او را بپذیرم زیرا ازدواجی موفق است که انسان هم خوب انتخاب کند و هم خوب انتخاب شود.
البته جمله آخر هم پیام مهمی است برای خود شما، اگر شما بخواهید با کسی مسافرت بروید و او تمایلی به مسافرت با شما نداشته باشد و شما اصرار کنید و طرف را متقاعد کنید و راهی سفر شوید، مسافرت به هر دوی شما سخت خواهد گذشت. ازدواج بالاتر از این است اگر یکی خوب انتخاب کند ولی خوب انتخاب نشود خود این فرد هم از زندگی لذت نمی برد، بنابراین باید صداقت داشته باشیم.
راه دیگر این تشخیص این است که از مطالبی سؤال نمایید که در تحقیقات در مورد فرد مقابل نسبت به درستی آنها مطمئن هستید. پاسخ فرد مقابل صداقت یا عدم صداقت او را نشان می دهد.
اما چند نکته:
- برای این که راحت باشید و صداقت خود را نشان دهید از همان کلمات معمول و همیشگی تان استفاده کنید نه از کلمات سخت و غیر معمول.
- صداقت شما و خانواده تان در رفتار و گفتار، آنها را نیز تشویق می کند که صادق باشند.
در گفتگو دو طرف باید بنا را بر معرفی واقعی و صریح خود بگذارند.
در پاسخ باید گفت اسرار زندگی طبقه بندی دارد. در مباحث امنیتی اطلاعات را به چهار طبقه (به کلی سری، سری، خیلی محرمانه و محرمانه) تقسیم می کنند.
در زندگی نیز برای مسائل خود طبقه بندی داشته باشید. در جلسات اول خواستگاری می توانید مسائلی را مطرح کنید که دیگران اطلاع و آگاهی دارند ولی خواستگار شما از آن بی اطلاع است، مثلاً در محل و فامیل همه می دانند شما با یک ازدواج غیر موفق روبه رو بوده اید بهتر است این نکته را قبل از قرار خواستگاری به اطلاع فرد مورد نظر برسانید که اگر با شنیدن این موضوع نظرش تغییر می کند قبل از جلسات خواستگاری و ایجاد زحمات و مشکلات متوجه شود.
گاهی ازدواج تا مراحلی پیش رفته است و بعد به دلایلی انجام نشده و در شناسنامه هم ثبت نشده و عروسی هم انجام نگرفته است. در این شرایط لازم نیست قبل از خواستگاری اطلاع دهید ولی در آخر جلسه اول خواستگاری باید برای فرد تشریح کنید.
برخی از اسرار را نیز می توانید در جلسات بعد مطرح کنید اسراری را که جز خانواده شما کسی از آن اطلاع ندارد نباید در جلسات اول بیان کرد.
شما می توانید در مراحل بعد و به میزان اعتمادی که به فرد پیدا کردهاید، او را مطلع سازید.
اما نباید از اشتباهات و لغزش هایی که در دوران مجردی انجام دادهاید و کسی هم از آن باخبر نیست و شما نیز توبه کرده اید، بعد از ازدواج هم، همسرتان متوجه آن نمی شود، سخنی به میان بیاورید. زیرا گناهان و خطاها، امری ما بین ما و خدای ماست و هیچ کس اجازه ندارد آبروی خود را جلوی دیگران ببرد و از طرف مقابل هم نخواهید به این مسائل اشاره کند.
ولی اگر مسئله ای قبل از ازدواج برای شما پیش آمده و شما مرتکب جرم و خطایی شده اید و امکان برملا شدن آن را پس از ازدواج میدهید، باید حتماً به نحوی مطرح سازید و آن را برای فرد مقابل بیان کنید.
گفتن تمام جزئیات (عصبانیت های موردی، بین ظمی های موردی، و ...) لازم نیست زیرا باعث نگرانی و ایجاد تردید می شود و زمینه وسوسه های شیطانی را فراهم می آورد و ممکن است طرف مقابل این گونه برداشت کند که مشکل بسیار بزرگ بوده و فقط قسمتی از آن گفته شده است. به همین ترتیب گفتن جزئیات و مسائلی که به زندگی مشترک مربوط نمی شود لازم نیست. پرسیدن از آنها نیز لزومی ندارد بنابراین پرسش درباره این که چه گناهی مرتکب شده ای، آیا دوست پسر یا دختر داشته ای، چند تا خواستگار برایت آمده، به خواستگاری چند نفر رفته ای، چگونه مسلمان شده ای و ... لازم نیست و گاهی توهین و بی حرمتی به شمار می رود و پیامدهای منفی دارد.
اما چند نکته:
- اگر شما دارای نقص عضو یا بیماری هستید باید به طور کامل و به دور از ابهام در مورد شناخت نقص، ناتوانایی های آن و روش درمانش توضیح دهید. بهتر است با معرفی پزشک خود از آنها بخواهید هر گونه سؤالی که دارند از پزشک معالج تان بپرسند.
- اگر طرف مقابل شما دارای نقص عضو یا بیماری است، نباید عجولانه و ناآگاهانه تصمیم گرفت.
بلکه باید بر اساس میزان ظرفیت و تحمل خود یا طرف مقابل، به دور از ترحم تصمیم گیری کنید و هرگز به فکر تغییر اوضاع نباشید.
از گفتن عیبی که خواستگاری تان را به هم می زند، ابا نداشته باشید، چون در غیر این صورت خانه را در زمین سستی بنا کرده اید. عیبی که امکان دارد گفتن آن یک خواستگاری را به هم بزند، نگفتن آن یک زندگی را به هم خواهد زد
دانلود پاورپوینت از دکتر بانکی پور در مورد بیان نگرش هادانلود پاورپوینت از دکتر بانکی پور در مورد گفتگو خانواده ها
دانلود پاورپوینت از دکتر بانکی پور در مورد مسائل اقتصادی در گفتگو دانلود پاورپوینت از دکتر بانکی پور در مورد شناخت خانواده
