عنوانهای درس خارج امامت-قسمت اول

درس خارج امامت

سلسله دروس امامت حضرت آیت الله حاج سید علی حسینی میلانی مد ظله العالی

*****

مهم ترین موضوع دین مبین اسلام پس از توحید و نبوت، موضوع امامت است و به تعبیر امام رضا علیه السلام امامت، زمام دین، مایه نظام مسلمانان، سامان زندگی دنیا و عزت و شکوه مؤمنان و پایه و اساس اسلام است. از این رو شرایط کنونی حوزه های جهان تشیّع ایجاب می کرد درس مستقلّی در این زمینه ارائه شود. حضرت آیت الله حاج سید علی حسینی میلانی مد ظله العالی بنا به درخواست عدّه ای از فضلا و تأیید برخی از مراجع بزرگ در سال 1382 سلسله دروسی را با عنوان امامت آغاز نمودند که در 442 جلسه و به مدت هفت سال تحصیلی به طول انجامید.
این درس ها پس از تدوین، نگارش و دیگر مراحل فنی، موسوعه ارزشمند جواهر الکلام فی معرفة الامامة والامام را شکل داد و در اختیار امامت پژوهان و پژوهش گران قرار گرفت.

لینک صوتی دروس امامت 

متن جواهر الکلام فی معرفة الامامة والامام

• جواهر الکلام فی معرفة الإمامة والإمام ـ جلد یکم 
• 
  
•   جواهر الکلام فی معرفة الإمامة والإمام ـ جلد دوّم 
• 
  
•   جواهر الکلام فی معرفة الإمامة والإمام ـ جلد سوّم 
• 
  
•   جواهر الکلام فی معرفة الإمامة والإمام ـ جلد چهارم
• 
  
•   جواهر الکلام فی معرفة الإمامة والإمام ـ جلد پنجم 

عنوانهای درس خارج امامت- قسمت دوم

عنوانهای درس خارج امامت-قسمت سوم

 

1-  مباحث مقدماتی امامت

1. 1ـ ضرورت یابی مباحث امامت

2. 2ـ مفهوم شناسی تعابیر کاربردی در مباحث امامت

3.3 ـ معرفی کتابهایی در علوم الحدیث و رجال صحاح ستّه

4. 4ـ معرفی صاحبان منابع حدیثی اهل سنت

5. 5ـ شناخت امامان چهارگانه و بزرگان جرح و تعدیل

6.6ـ ادامه بزرگان جرح و تعدیل

7.7 ـ ملاک پذیرش احادیث، (اهل بدعت و اهل سنت؟!)

8.8ـ نکاتی در مبانی رجالی اهل سنّت

9. 9ـ آیا شیعه بودن مضر به وثاقت است؟

10.  طبقات المفسرین

1.     10 ـ اتهام طبری به شیعه بودن ـ صحابه و خلفاء

2.     11 ـ صحابه: عبدالله بن مسعود، ابن عبا، ابی ابن کعب و زید بن ثابت

3.     12 ـ لیله جمل، قضیه عمار و ابوموسی

4.     13 ـ ابو موسی وامیر المؤمنین (قضیه حکمیّت)

5.     14 ـ طلحه، زبیر و عایشه در جنگ جمل، عبدالله بن زبیر ـ مروان ـ انس بن مالک

6.     15 ـ انس بن مالک ـ ابوهریره ـ عبدالله بن عمر

7.     16 ـ عبدالله بن عمرو بن عاص ـ تابعین: مجاهد ـ عکرمه

8.     17 ـ عکرمه ـ حسن بصری ـ ضحاک بن مزاحم ـ قتاده ـ مقاتل ـ عطیه...

2-  مبانی امامت

1.        18 ـ فهرست ورود به مباحث امامت (تعریف، مبانی)

2.       الف ـ امامت از اصول است یا از فروع؟

1.  19 ـ بررسی روایت (من مات ولم یعرف...)

2.  20 ـ بررسی روایت (حدیث ثقلین)

3.  21 ـ بررسی روایت (من مات ولم یعرف، آثار مترتب بر آن)

4.  22 ـ بررسی روایت (حدیث ثقلین)

5.  23 ـ بررسی روایت (حدیث سفینه)

6.  24 ـ بررسی روایت (حدیث سفینه)

7.  25 ـ خلاصه ای از احادیث گذشته

8.  26 ـ (اصحابی کالنجوم) نصوص متواتره در امامت

9.  27 ـ قاضی بیضاوی و انکار نصوص امامت امیر المؤمنین

3.       ب ـ ضرورت نصب امام ودلیلهای آن (قاعده لطف)

1.28 ـ وجوب نصب امام

2.29 ـ وجوب نصب امام

3.  30 ـ ادله وجوب نصب امام (نصب به دست خدا یا خلق خدا)

4.  31 ـ نقد ادله عامه و اضطراب استدلال آنها

5.  32 ـ وجوب نصب امام و نقد ادله

6.  33 ـ دلیل صریح بر نصب امام (ادله شیعیان)

7.  34 ـ قاعده لطف و آیات آن

8.  35 ـ قاعده لطف و روایات آن

9.  36 ـ نکاتی در قاعده لطف و پاسخ به شبهات

10.   37 ـ نکاتی در قاعده لطف و پاسخ به شبهات

11.   38 ـ شبهه ای دیگر: چرا انبیاء در منطقه خاصی مبعوث می شوند؟

12.   39 ـ شبهه غیبت امام زمان و قاعده لطف

13.   40 ـ پاسخ شبهه: (وجوده لطف و عدمه منا)

14.   41 ـ تتمه پاسخ به شبهه، شرائط امامت

4.       ج ـ شرائط امامت

1.انواع شروط

1.        42 ـ شروط اتفاقی و اختلافی

2.        43 ـ شجاعت، مدیریت، عدالت و علمیّت

3.      44 ـ شرایط اختلافی

2.  عصمت

1.        45 ـ عصمت، تعریف عصمت

2.        46 ـ عصمت علم است یا ملکه نفسانی؟ (عصمت نزد عامه)

3.        47 ـ عصمت نزد شیعه

3.   آیات العصمة

1.      48 ـ آثار عصمت و دلایلی بر آن (ادله نقلی)

2.      49 ـ آیه (لا ینال عهدی الظالمین)، بطلان احتجاج خدا در صورت عدم عصمت (معنای لغوی و اصطلاحی ظلم)

3.      50 ـ معنای ظلم در قرآن، سخن صاحب المیزان

4.      51 ـ دفع شبهه در عصمت انبیاء، کلام آخوند خراسانی در تقسیم عناوین.

5.      52 ـ آیه (اولی الامر)

6.      53 ـ آیه (کونوا مع الصادقین)، آیه (تطهیر)

7.      54 ـ آیه (تطهیر)

4.   عصمت در دیدگاه عامه و احادیث عصمت

1.      55 ـ مبانی و آراء اهل سنت در عصمت پیامبران

2.      56 ـ حدیث جعلی غرانیق

3.      57 ـ چند حدیث جعلی

4.      58 ـ حدیث ثقلین در عصمت اهل بیت

5.      59 ـ حدیث سفینه در عصمت اهل بیت

6.      60 ـ حدیث منزلت در عصمت امیر امومنین (ع)

7.      61 ـ حدیث ولایت در عصمت امیرالمؤمنین (ع)

8.      62 ـ خطبه منقول از امیرالمؤمنین در ذیل حدیث ولایت

9.      63 ـ متفرقه: به مناسبت نیمه شعبان

5.ادامه آیات العصمه (آیات انبیاء از آدم تا خاتم)

1.  64 ـ "... ان الله الصطفی آدم ونوح" وآیات دیگر

2.  65 ـ آیات تأسی، آیات مبشر و منذر

3.  66 ـ حدیث ذی الشمالین در سهو پیامبر، کلمات علماء شیعه و کلام مرحوم صدوق در سهو پیامبر

5.       د ـ راه های نصب امام

1.  67 ـ مردم (شوری، وصیت، بیعت) و نص

2.  68 ـ شوری، بیعت

3.  69-شوری یا نصّ

4.  70 ـ وصیّت، قهر و غلبه، نص (دیدگاه عمر درباره اهل شوری)

 

3-  ادله امامت امیرالمؤمنین (ع) قرآن

1.       ـ آیه ولایت

1.  71 ـ بیان استدلال، مختصری از وهابیت، فهرستی در بررسی آیه ولایت

2.  72 ـ راویان حدیث و متن چند حدیث در ذیل آیه به سندهای معتبر

3.  73 ـ بخش دیگر از متون احادیث، بیان اشکالات در دلالت حدیث

4.  74 ـ اشکالات و پاسخ اجمالی

5.  75 ـ معنای ولی در آیه و پاسخ تفصیلی به اشکالات، چرا صیغۀ جمع آمده؟!

6.  76 ـ تصریح به اسم علی علیه السلام در قرآن؟! اشکالات و جوابها

7.  77 ـ پاسخ اشکالات، اقوال دیگر در شأن نزول آیه و پاسخ به آنها

2.       ـ آیه تطهیر

1.  78 ـ شأن نزول آیه در کتب تفسیر و حدیث

2.  79 ـ ادامه احادیث شأن نزول در تفاسیر

3.  80 ـ قول دوم در شأن نزول آیه: ازواج رسول خدا ـ شمارش راویان

4.  81 ـ مناقشات سندی، مناقشه در عطیۀ عوفی

5.  82 ـ مناقشات سندی، مناقشه در خالد بن مخلد ـ عبدالرحمن بن صالح ازدی ـ عبدالله بن عبدالقدوس

6.  83 ـ قول دوم در تفسیر طبری (أزواج پیامبر)، مناقشه در عکرمه، اقرار بزرگان به شأن نزول، استناد کلام به ضحاک و قول سوم(ازواج و اهل بیت:) و پاسخ به آن

7.  84 ـ دسته بندی احادیث شأن نزول و نقد آن(ردّی بر دکتر سالوس)

8.  85 ـ عنوان اهل بیت: فضیلت آور است؟ (دلالت آیه بر عصمت)، اشکالات دلالی

9.  86 ـ بحث در دلالت آیه، ذهاب رجس (بیان اشکالات)

10.   87 ـ اشکالات ابن تیمیّه و پاسخ آن، بحث اراده تکوینی یا تشریعی، اشاره به احوالات زهری

11.   88 ـ اشکالات و معارضۀ آیه مربوط به اهل بدر (عصمت اهل بدر)، نقضی بر عدالت صحابه، جمع بندی و پاسخ نهایی به اشکالات باقیمانده

3.        ـ آیه مباهله

1.  89 ـ بیان کلیاتی پیرامون آیه، نقل اجماع مفسرین بر شأن نزول آیه در خمسه طیبه (پنج تن آل عبا)

2.  90 ـ تواتر احادیث شأن نزول در کتابهای حدیث، سیره و تاریخ ـ دستبردهایی در متن احادیث، انکار و حذف واقعه مباهله از سیرۀ رسول خدا

3.  91 ـ حذف نام امیر المؤمنین از حدیث، وجه استدلال علماء شیعه(شیخ مفید، شیخ طوسی و سید مرتضی)، مساوات در نفس

4.  92 ـ خلاصه ای از آنچه گذشت. اشکالات

5.  93 ـ ادامه اشکالات بزرگان عامه

6.  94 ـ ورود احادیث فراوان توسط شیعیان در صحاح و غیر صحاح؟! کلام شیخ محمد عبدو، اشکال فخر رازی به افضلیت علی علیه السلام بر سایر انبیاء

4.        ـ آیه مودت

1.  95 ـ معنای آیه: (مودت، اجر و ذوی القربی)، شمارش راویان از ائمه، صحابه و تابعین و...

2.  96 ـ چهار نظریه در معنای «قربی» متن احادیث راویان و مفسرین

3.  97 ـ متن احادیث در کتابهای مختلف

4.  98 ـ مناقشۀ عامه در رجال احادیث(یزید بن ابی زیاد)

5.  99 ـ پاسخ به مناقشات در حسین أشقر فزائی کوفی، قیس بن ربیع کوفی، حرب بن حسن طحان، بررسی اشکالات دیگر

6.  100 ـ بررسی اشکالات چهارگانه عامه

7.  101 ـ متفرقه: شبهات در بحث عاشورا

8.  102 ـ وجه استدلال بر امامت امیر المؤمنین(بررسی کلمات قُل، أجر، مودّت، ذَوِی القربی)

9.  103 ـ الّا استثناء متصل است یا منقطع، استلزام مودت با اطاعت و أفضلیت و عصمت، قرابت در امامت

10.   104 ـ شبهات، شبۀ ابن روزبهان

5.        ـ آیه تبلیغ

1.  105-فهرست آیات مربوط به غدیر ـ آیۀ تبلیغ، شمارش راویان شأن نزول آیه در ولایت علی (ع) ـ متن روایات

2.  106 ـ متن روایات ابوسعید خدری، عبدالله بن مسعود

3.  107 ـ بحث سندی حدیث ابن عساکر، واحدی ـ دفاع از عطیۀ عوفی بحث سیاق و پاسخ آن

4.  108 ـ اقوال معارض با قول نزول آیه در غدیر خم

6.       ـ آیه «اکمال الدین واتمام النعمه»

1.  109 ـ شمارش راویان: صحابه، تابعین و علماء قرون مختلف

2.  110 ـ بررسی متن احادیث در ذیل آیه

3.  111 ـ بحث سندی، اشکال ابن کثیر دمشقی

4.  112 ـ ادامۀ کلام ابن کثیر دمشقی و پاسخ آن، با شبهات چگونه برخورد کنیم، آمدن اسلام در ایران به دست عمر، ثواب روزۀ روز غدیر

5.  113 ـ تتمۀ پاسخ به اشکال ابن کثیر و بحث معارضه، آیه سوم از آیات مربوط به غدیر

7.       آیه سأل سائل بعذاب واقع

1.  114 ـ خلاصه‌ای از آیۀ تبلیغ و آیۀ سأل سائل... شأن نزول آیه متن حدیث سفیان به عیینه ذکر مصادر و منابع حدیث شأن نزول توثیقات و تصحیح آن‌ها

2.  115 ـ بررسی اساتید معتبره در کتابهای مختلف، بیان اشکالات

3.  116 ـ پاسخ به اشکالات

8.       ـ آیه «لکل قوم هاد»

1.  117 ـ آیة لکل قوم هاد، جمع بندی آیات مربوط به غدیر خم، هدایت از شئون امامت ـ شمارش راویان حدیث أنا المنذر و أنت الهادی یا علی ـ نقل متون احادیث

2.  118 ـ ضرورت وجود هادی و بررسی رجال احادیث

3.  119 ـ بحث سندی

4.  120 ـ شبهات

5.  121 ـ پاسخ به شبهات

6.  122 ـ دفع معارضات

7.  123 ـ جمع بندی مطالب در هدایت امت توسط امام

8.  124 ـ بررسی کلام ابن تیمیّه در تکذیب اصل حدیث

9.      ـ آیه وقفوهم انهم مسئولون...

1.  125 ـ شمارش راویان ـ متن احادیث وارد شده در ذیل آیه

2.  126 ـ مؤید آیۀ «وقفوهم أنهم مسئولون»، آیۀ شریفۀ واسئل من ارسلنا من قبلک من رسلنا و احادیث ذیل آن

10.    آیه والسابقون السابقون اولئک المقربون

1.  127 ـ وجه استدلال به آیة شریفه، شمارش راویان و بررسی‌های سندی دفع شبهات

11.    آیاتی از سوره دهر، هل اتی علی الانسان...

1.  128 ـ واقعۀ اطعام مسکین، فقیر و اسیر توسط امیرالمومنین و فاطمۀ زهرا علیها السلام ، اقرار علماء عامه به شأن نزول سوره دهر درباره اهل بیت:، راویا

2.  129 ـ شأن نزول سوره دهر در اشعار شعرا، مأمون عباسی و سورة دهر ـ اثبات وجود فضۀ خادمه امتحانی الهی...

3.  130 ـ بحث سندی

4.  131 ـ اشکالات و پاسخ به شبهات: ابن تیمیّه ـ ترمذی ـ ابن جوزی

5.  132 ـ ادامه شبهات: ابن روزبهان

12.    ـ آیه ... کونوا مع الصادقین

1.  133 ـ معنای آیۀ، متن احادیث شأن نزول ـ وجه استدلال

2.  134 ـ شبهات آیا ابوبکر هم صدیّق است؟! عصمت و صداقت

13.    إنّی لغفّار لمن تاب

1.  135 ـ معنای آیه شریفه، وجه استدلال و احادیث شأن نزول

2.  136 ـ محبت و اطاعت - امتحان امت ـ انکار ابن جوزی و سندهای شأن نزول

14.     ـ آیه نجوی (یا ایها الذین امنوا إذا ناجیتم الرسول فقدّموا...

1.  137 ـ احادیث به سندهای مختلف و شمارش راویان ـ کلام عبدالله بن عمر

2.  138 ـ توبیخ صحابه در استدلال به آیه، شبهات و پاسخ به آنها

3.  139 ـ منابع حدیث صدقه دادن امیرالمؤمنین و اقرار ابن روزبهان

4-   تحریف قرآن

1.        ـ اهمیت قرآن

1.  140 ـ شأن و مقام قرآن در نزد اهل بیت: ـ روایات

2.  141 ـ جهات مختلف و کاربردی قرآن در دین: ـ استحباب حفظ قرآن و تحمل مشقّت ـ استحباب تعلم قرآن ـ «افضل العبادة قرائة القرآن»

3.  142 ـ ادامه روایت نکات مورد استفاده از روایات و تقسیم بندی مباحث قرآن

4.  143 ـ اشکالاتی پیرامون ترجمه‌ها و تفاسیر موجود در کشور

2.        ـ معانی تحریف

1.  144 ـ اعتبار تفاسیر و مفسرین به چیست؟! معانی تحریف در «البیان»

2.  145 ـ کدام تحریف در قرآن وجود دارد؟ نقصان، زیاده ...؟! اقوال علماء در نفی تحریف

3.  146 ـ استدلالهایی بر عدم نقصان از آیات و روایات

4.  147 ـ دسته بندی روایات

5.  148 ـ وجه استدلال بر نفی نقصان، ادامۀ تقسیم بندی روایات، استدلال به حدیث قرطاس و اجماع

6.  149 ـ ادامه استدلال بر نفی نقصان، کیفیت نماز امامیه، جمع آوری قرآن در عهد رسول خدا

3.       قول به تحریف در نزد شیعیان

1.  150 ـ روایاتی که از آن استفادۀ تحریف می‌کنند (نزد شیعه)

2.  151 ـ راه تعامل با روایاتی که در آنها برداشت تحریف می‌شود.

3.  152 ـ حل شبهات و تکرار روایات

4.  153 ـ ادامه حل شبهات

5.  154 ـ مروری بر گذشته و کلمات بزرگان در حل شبهات تحریف در نزد عامه

4.        ـ تحریف در نزد عامه

1.  155 ـ مشکلات تحریف در روایات عامه، آیه رجم ـ بسم الله الرحمن الرحیم ـ معوذیتن ـ اقرار عثمان به وجود غلط در این قرآن

2.  156 ـ ادامۀ مشکلات تحریف در روایات و اقوال علماء، قرائت ابی بن کعب و ابن عباس

3.  157 ـ ادامه مشکلات تحریف امر به جمع آوری قرآن بعد از جنگ، خورده شدن برگهایی از قرآن توسط حیوان

4.  158-ادامۀ روایات عامه در تحریف قرآن، قرآن بر هفت حرف نازل شده است ـ خلاصه ای از گذشته ـ کلمات علماء عامه در تکذیب احادیث تحریف

5.  159 ـ قول به تحریف شاذ است

6.  160 ـ دسته بندی روایات عامه بر تحریف، اضطراب در تأویل و توجیه روایات

7.  161 ـ مسئله رضاع کبیر ـ شرح حال عکرمه غلام ابن عباس

8.  162 ـ مسئله عبدالله بن مسعود و تعامل حکومت با او، انواع نسخ در قرآن و توجیهات در منسوخات قرآن

9.  163 ـ نسخ در قرآن و ساخت مبانی و اصول ـ نسخ لفظی و حکمی تکذیب و انکار علماء قدیم و جدید در طرح روایات نسخ ...

5.       قرآن و صحیحین

1.  164 ـ احادیث تحریف در صحیحین ـ نقدی بر صحیحین در مقابل قرآن (صحت قرآن یا صحت صحیحین)؟! دروغ‌های صحیحین را چه باید کرد؟

2.  165 ـ سه حدیثِ عطاء از ابن عباس در بخاری و مشکل علماء عامه در توجیه آن احادیث و تکذیب این احادیث

3.  166 ـ حدیثی دیگر از ابن عباس و مشکلی دیگر در بخاری

5-  صحابه

1.        167 ـ صحابه، هدف از طرح بحث کلمات بزرگان عامه در وجوب دفاع از صحابه و توجیهات خلاف شرع آنها

2.        168 ـ کتمان حقائق در اعمال صحابه ـ تلاش بزرگان عامه در ساخت چهره‌ای وجیه برای صحابه (الصحابه کلهم عدول)

3.        169 ـ تعریف صحابه

4.       آیات طرح شده پیرامون صحابه

1.  170 ـ آیة «کنتم خیر أمة»

2.  171 ـ آیه «کنتم خیر أمة»

3.  172 ـ و من یشاقق الرسول من بعد ماتبّین له الهدی و یتّبع غیر سبیل المؤمنین...»

4.  173 ـ و کذلک جعلناکم امة وسطا

5.  174 ـ معنای وسط نزد فخر رازی و زمخشری، قرینه بودن آیه(یا ایها الذین آمنوا رکعوا و اسجدوا

6.  175 ـ روایاتی پیرامون امت وسط و شاهدان خدا بر خلق (نزد شیعیان) و معنای وسط نزد عامه

7.  176 ـ ‌آیة «یا ایها النبی حسبک الله و من اتبعک من المؤمنین»

8.  177 ـ آیاتی از سوره فتح در عدالت صحابه آیاتی از سوره فتح در عدالت صحابه (انا فتحنا لک فتحاً مبینا) بیعت شجره ـ استفادۀ مذمت از آیات توسط صحابه

9.  178 ـ بررسی شواهد و آیۀ السابقون الاولون من المهاجرین.

10.   179 ـ و السابقون الاولون من المهاجرین ـ تفسیر آیه در کلام مفسرین عامه

5.       دسته بندی آیات و احادیث

1.  180 ـ قسم اول، آیاتی که أخص از مدعی است آیاتی از سورۀ توبه

2.  181 ـ قسم دوم آیات، آیاتی که بعضی از صحابه را با عنوان فی قلوبهم مرض : إذ یقول المنافقون... صحابه ای که در قلب‌های آنها مرض است. (آیة «و إن اصابته 

3.  182 ـ یا ایها الذین امنوا إذا لقیتم الذین کفروا زحفاًً فلاتولّوهم الادبار... و حدیث بأیهم اقتدیتم اهتدیتم

عنوانهای درس خارج امامت- قسمت دوم

عنوانهای درس خارج امامت-قسمت سوم