آثار و برکات ماه مبارک رمضان در کلام رهبر فرزانه انقلاب
چهارشنبه, ۱۱ تیر ۱۳۹۳، ۱۱:۰۸ ق.ظ
ماه رمضان مثل باران رحمتى است که بر فضاى زندگى ما مى بارد؛ آلودگیها، زیادیها، زنگار گرفتگیها و کثافتهایى را که به دست خود ما در محیط زندگى و در جان و دلمان پدید آمده است، مى شوید و فضا را مصفا و دلها را نورانى مى‌کند...
بزرگترین درس ماه رمضان، خودسازى است. اوّلین و مهمترین قدمِ خودسازى هم این است که انسان به خود و به اخلاق و رفتار خود با نظر انتقادى نگاه کند؛ عیوب خود را با روشنى و دقّت ببیند و سعى در برطرف کردن آنها داشته باشد.
بزرگترین درس ماه رمضان، خودسازى است. اوّلین و مهمترین قدمِ خودسازى هم این است که انسان به خود و به اخلاق و رفتار خود با نظر انتقادى نگاه کند؛ عیوب خود را با روشنى و دقّت ببیند و سعى در برطرف کردن آنها داشته باشد.
آثار و برکات ماه مبارک رمضان در کلام رهبر فرزانه انقلاب
ماه رمضان در هر سال، قطعه‌اى از بهشت است که خدا در جهنّم سوزان دنیاى مادّى ما آن را وارد مى‌کند و به ما فرصت مى‌دهد که خودمان را بر سر این سفره الهى در این ماه، وارد بهشت کنیم. بعضى همان سى‌روز را وارد بهشت مى‌شوند. بعضى به برکت آن سى‌روز، همه سال را و بعضى همه عمر را.
* روزه، سپر آتش .......حدیث صحیح معتبر از پیغمبر اکرم (صلّى‌اللَّه‌علیه‌واله‌وسلّم) این است: «الصّوم جنّة من النّار»؛ روزه، سپر آتش است. از طرق اهل سنت هم همین مضمون با الفاظ مختلف نقل شده است؛ از جمله این لفظ: «الصّیام جنّة العبد المؤمن یوم القیامة کما یقى احدکم سلاحه فى الدّنیا»؛ همچنان‌که شما در دنیا با سلاح و وسیله‌ى دفاعىِ خودتان از خود دفاع مى‌کنید، در آخرت هم به‌وسیله‌ى روزه از خودتان در مقابل تعرض آتش دوزخ دفاع مى‌کنید. خصوصیت روزه چیست که تعبیر «جنّة من النّار» درباره‌ى آن بیان شده است؟ خصوصیت روزه عبارت است از کفّ نفس. روزه، مظهر کفّ نفس است؛ «و نهى النّفس عن الهوى». مظهر صبر در مقابل گناه و غلبه‌ى مشتهیات، روزه است. لذا در روایات، ذیل آیه‌ى شریفه‌ى «واستعینوا بالصّبر و الصّلاة» صبر را به روزه تعبیر کرده‌اند. روزه، مظهر گذشت از خواسته‌هاست. اگرچه زمانِ روزه محدود است - چند ساعت در روز، آن هم چند روز در سال - لیکن به صورت نمادین، یک حرکت اساسى براى انسان است. چرا؟ چون هواهاى نفسانى و هوسها و مشتهیات و خواستهاى نفس، همان مسیرى است که انسان را به گناه مى‌رساند. این‌طور نیست که مشتهیات نفسانى با گناه ملازم و از یکدیگر اجتناب‌ناپذیر باشند؛ نه، بعضى از مشتهیات نفسانى هم حلال است. اما این‌که انسان دهنه‌ى نفس را بردارد، نفس خود را بى‌مهار و بى‌دهنه رها کند و اسیر مشتهیات آن شود، همان چیزى است که امیرالمؤمنین (علیه‌الصّلاةوالسّلام) در نهج‌البلاغه فرمودند: «حمل علیها اهلها»؛ او را روى اسب سرکشى انداخته‌اند که دهنه‌ى آن دست این شخص نیست و اسب سرکش هم او را مى‌برد به پرتگاه پرتاب مى‌کند. هواى نفسانى انسان را به سمت گناهان مى‌کِشد. گناهان، صورت مُلکى عذاب الهى هستند؛ صورت دنیایىِ عذاب الهى هم همین گناهانند. این‌که در آیه‌ى شریفه مى‌فرماید: «انّ الّذین یأکلون اموال الیتامى ظلما انّما یأکلون فى بطونهم نارا» معنایش همین است؛ یعنى شما وقتى کسى را که مال یتیم مى‌خورد، نگاه مى‌کنید، ظاهر قضیه این است که مالى را بلعید و حرامى به کیسه‌ى خود زد؛ اما باطن قضیه این است که او دارد در درونِ خودش آتش تعبیه مى‌کند؛ این همان آتش جهنم است. کسى که لذت حرامى را در این‌جا آزمایش مى‌کند، این لذت، صورت ظاهر قضیه است؛ باطن قضیه در آن حیات واقعى آشکار مى‌شود؛ آن جایى که پرده‌هاى اوهام از جلوى چشم انسان فرو مى‌افتد و حقایق در مقابل او آشکار مى‌شود؛ «هنالک تبلو کل نفس ما اسلفت». آن روز همین لذتِ این‌جایى و دنیایى عبارت است از یک عذاب و شکنجه‌ى دوزخى. آن روز، روزى است که واقعیات و حقایق، خود را آشکار مى‌کنند - «هنالک تبلو کل نفس ما اسلفت» - و آنچه را که انسان انجام داده است، حقایق و بطون و ملکات آن در آن‌جا آشکار مى‌شود. روح ما، ملکات ما و حقایق وجودى ما هم در آن‌جا خودش را نشان مى‌دهد. مولوى مى‌گوید: اى دریده پوستین یوسفان گرگ برخیزى از این خواب گران پنجه‌ى درنده‌یى که یوسف‌ها را در این‌جا مى‌درد و انسانهاى مظلوم را زیر پا له مى‌کند، باطنش گرگ است؛ انسان نیست. این باطن در آن‌جا خودش را نشان مى‌دهد و ظاهر مى‌شود. ما نباید قیامت را فراموش کنیم؛ قیامت واقعه‌ى عظیمى است. ما باید همیشه یاد قیامت را در ذهن خود داشته باشیم و از قیامت بترسیم.
بیانات در دیدار مسؤولان نظام 06/08/1383
*ماه رمضان، ماه ضیافت الهى ماه رمضان فرصت بسیار استثنایى و بزرگى است که به لطف خداى متعال امسال هم این فرصت به ما داده شد که بتوانیم در این ماه مبارک بر سر سفره‌ى ضیافت الهى حاضر بشویم. این فرصت استثنایى در طول سال نظیر ندارد. ... ما در طول سال و در مسیر طولانى حرکت خودمان [بسوی خداوند] در چالش با هواهاى نفسانى، با گناهان، با فضاهاى تاریکى که خودمان به‌دست خودمان به‌وجود مى‌آوریم، با مشکلاتى مواجه مى‌شویم. گاهى انسان براى این‌که حال دعا پیدا کند، مشکل دارد؛ گاهى براى این‌که قطره‌ى اشکى بفشاند، مشکل دارد؛ چون راه دشوار است، به‌وسیله‌ى خلافها و گناههاى خود احاطه مى‌شویم؛ اما قطعه‌ى ماه رمضان، آن قطعه‌یى است که حرکتِ در آن قطعه آسان است؛ مثل این است که در این راه دشوارى که مى‌خواهید به محلى یا به شهرى برسید، گاهى مجبورید پیاده راه را طى کنید؛ گاهى مجبورید از آب بگذرید؛ گاهى مجبورید از باتلاق بگذرید؛ یک‌جا هم مى‌رسید به فرودگاهى که هواپیماى مجهزى آماده است تا شما را بى‌دردسر و با خیال راحت و پس از طى مسیر طولانى به مقصد برساند. آغاز ماه رمضان، رسیدن به همین فرودگاه است.
بیانات در خطبه‌هاى نماز عید سعید فطر 24/08/1383
* تقوا، محصول ماه رمضان محصول ماه رمضان، تقواست؛ به خود پرداختن، به خود رسیدن و ذخیره‌ى تقوا را براى خود فراهم کردن؛ «لعلّکم تتّقون». ماه رمضان در ما ذخیره‌ى تقوا ایجاد مى‌کند. این تقوا هم خود وسیله‌یى براى منازل عالى‌تر است. تقوا مرکبى است که مى‌تواند ما را به آن منازل عالى برساند: «و اتّقوا اللَّه لعلّکم تفلحون»؛ «فاتّقوا اللَّه لعلّکم ترحمون»؛ «و اتّقوا اللَّه و یعلّمکم اللَّه». علم و هدایت و رحمت الهى بر اثر تقوا از سوى خداوند به انسان عطا مى‌شود. از همه بالاتر، فلاح است. فلاح و رستگارى بر اثر تقوا به دست مى‌آید. عزیزان من! این ذخیره‌ى تقوا را که در ماه رمضان به‌دست آوردیم - اگر ان‌شاءاللَّه به‌دست آورده باشیم - اگر بر سر سفره‌ى زیارت الهى درنگ کرده باشیم و از آن بهره برده باشیم، باید حفظ کنیم؛ این محصول بسیار ارزشمندى است؛ مثل آن کشاورزى که زحمات خود را مى‌کشد، محصول گندم خود را مى‌چیند، بعد آن را در یک سیلوى مطمئنى به‌دست امینى مى‌سپارد تا در طول سال بتواند از آن استفاده کند. این آذوقه‌ى طول سال ماست. در طول سال، این آذوقه تهدید مى‌شود: وسوسه‌ها هست، زرق‌وبرقها هست، شهوات و هواهاى نفسانى هست و گناهان؛ اینها همه آفت این ذخیره‌ى ارزشمندند. از این ذخیره براى مقابله با آن آفتها استفاده کنید و این ذخیره را حفظ کنید.
بیانات در خطبه‌هاى نماز عید سعید فطر 24/08/1383
* امام سجاد (سلام‌اللَّه‌علیه) در دعاى ابوحمزه - که دعاى خیلى با حال و خوبى است - ترس از قیامت را تشریح مى‌کنند: «ابکى لخروجى عن قبرى عریانا ذلیلا حاملا ثقلى على ظهرى»؛ امروز مى‌گریم براى وقتى که عریان و ذلیل و بار سنگین عمل بر دوشم از قبر بیرون مى‌آیم. «انظر مرّة عن یمینى و اخرى عن شمالى اذ الخلائق فى شأن غیر شأنى لکلّ امرء منهم یومئذ شأن یغنیه وجوه یومئذ مسفرة ضاحکة مستبشرة»؛ یک عده چهره‌هاشان خندان است و خوشنود و خوشحال و سربلندند. اینها چه کسانى هستند؟ کسانى هستند که در دنیا از پل صراطى که حقیقت و باطن‌اش در آن‌جاست و مثال آن در این‌جاست، توانسته‌اند رد شوند. این پل صراط، پل عبودیت، پل تقوا و پل پرهیزگارى است؛ «و ان اعبدونى هذا صراط مستقیم»؛ صراط این دنیا، همان صراط روى جهنم است. «انّک على صراط مستقیم»ى که به پیغمبر مى‌فرماید، یا «ان اعبدونى هذا صراط مستقیم»، همان صراط روى جهنم است. اگر این‌جا ما توانستیم از این صراط، درست، با دقت و بدون لغزش عبور کنیم، گذر از آن صراط آسان‌ترین کار است؛ مثل مؤمنین که مانند برق عبور مى‌کنند. «انّ الّذین سبقت لهم منّا الحسنى اولئک عنها مبعدون لا یسمعون حسیسها»؛ اصلاً اینها همهمه‌ى جهنم را هم نمى‌شنوند؛ «و هم فى ما اشتهت انفسهم خالدون لا یحزنهم الفزع الاکبر». فزع اکبر، یعنى دشوارترین ترسى که ممکن است براى انسان پیش بیاید. مؤمنین با همین ابعاد جسمانى و روحانى و نفسانى، فزع عظیمى که در آن‌جاست، «لا یحزنهم الفزع الاکبر»؛ اینها را محزون و اندوهگین نمى‌کند؛ اینها از این صراط عبور کرده‌اند.
بیانات در دیدار مسؤولان نظام 06/08/1383
* ماه رمضان، ماه گشودن درهاى رحمت و مغفرت این ماه، ماه ضیافت الهى است. پذیرایى خداوند از بندگان خود در این ماه - که یک پذیرایى معنوى است - عبارت است از گشودن درهاى رحمت و مغفرت و مضاعف کردن اجر و ثواب اعمال خیرى که بندگان در این ماه انجام مى‌دهند. روزه‌ى ماه رمضان هم یکى از مواد همین ضیافت عظیم الهى است، که مایه‌ى تصفیه‌ى روح انسان و ایجاد زمینه‌ى طهارت قلبى روزه‌دار است. امام سجاد (علیه‌السّلام) در خطبه‌یى فرمود: «شهر الطّهور و شهر التمحیص»؛ رمضان، ماه پاک شدن و طهارت قلب و ماه مغفرت است؛ چون خداى متعال استغفار را در این ماه بیش از دیگر ایام سال مورد لطف و عنایت خود قرار مى‌دهد. لذا در یک روایت وارد شده است که «فمن لم یغفر له فى رمضان ففى اىّ شهر یغفر له»؛ اگر کسى در ماه رمضان - که درهاى رحمت و مغفرت الهى به روى انسانها گشوده است - نتواند به مغفرت و رحمت الهى دست پیدا کند، پس کِى چنین توفیقى نصیب او خواهد شد؟
بیانات در خطبه‌هاى نماز جمعه‌ى تهران 29/07/1384
* خودسازی، بزرگترین درس ماه رمضان بزرگترین درس ماه رمضان، خودسازى است. اوّلین و مهمترین قدمِ خودسازى هم این است که انسان به خود و به اخلاق و رفتار خود با نظر انتقادى نگاه کند؛ عیوب خود را با روشنى و دقّت ببیند و سعى در برطرف کردن آنها داشته باشد. این از عهده‌ى خود ما برمى‌آید و این تکلیفى بر دوش ماست.
بیانات در خطبه‌هاى نماز عید سعید فطر 25/09/1380
*ماه رمضان فرصتى براى رعایت بیشتر تقواست. چرا؟ چون ماه رمضان، ماه کفِ‌ّنفس و خویشتندارى است. حدّاقل آن، خویشتندارى از خوردن و آشامیدن و لذایذ جسمانى است؛ اما حداکثر آن، خویشتندارى از گناهان و خطاهاى اخلاقى و رفتارى است؛ آن هم در معناى صوم و وظایف ماه صیام هست و ما را به آن وادار و تحریض کرده‌اند. اگر روزه بگیریم، این خویشتندارى‌اى که در این ماه تمرین مى‌کنیم، ما را به همان تقوا و مراقبت نزدیک مى‌کند؛ چون از خود مراقبت مى‌کنیم تا از صراط مستقیم تخطّى نکنیم. این خویشتندارى هم تمرین همین مراقبت است؛ یعنى تخطّى نکردن. وظیفه‌ى ما در فضاى ماه مبارک رمضان این است. خداى متعال، برکات و رحمت خود را در ماه رمضان براى بندگان خود مقدّر و مقرّر کرده است. در روایت داریم که درهاى آسمان در ماه رمضان گشوده است؛ یعنى رابطه‌ى قلبى انسان با خدا در این ماه آسانتر از همیشه است. در روایت داریم که درهاى بهشت در ماه رمضان گشوده است؛ یعنى به برکت روزه و توجه و خشوعى که لازمه‌ى روزه است، فرصت و توفیق کار نیک براى انسان وجود دارد. البته فرصت به معناى تحقّق آنچه انسان از آن فرصت جستجو مى‌کند، نیست؛ اراده و دنبال‌گیرى و خواست و حرکتِ ما را لازم دارد. در هر حال این فرصت وجود دارد و ما مى‌توانیم از آن بهره ببریم و استفاده کنیم.
بیانات در دیدار کارگزاران نظام جمهورى اسلامى ایران 20/08/1381
*در این ماه، هر کار نیکى بکنید، هر سخن حقى بگویید، هر کلمه‌اى را به کسى که محتاج تعلیم است، تعلیم دهید، هر کلمه‌اى که براى خدا فراگیرید و در راه خدا به کار شما بیاید؛ هر رکعت نماز، هر آیه‌ى قرآن، هر ساعت گذراندن با دهان روزه و هر اجتناب از گناهى، باارزش است. دروغى نگویید و غیبتى نکنید که زمینه براى دروغ و غیبت مقتضى است. شما اجتناب و امتناع کنید. هر عمل حسنه‌اى که انجام دهید، احسان، اطعام و کمک به کسى، احوالپرسى از مستحقى، اقدامى براى مردم محروم، اقدامى براى جامعه‌ى اسلامى، کارى براى پیشرفت زندگى مردم؛ همه‌ى اینها عبادت است.
بیانات در خطبه‌هاى نماز جمعه‌ى تهران 28/10/1375
*رحمت الهى در ماه رمضان، ناشى از حسناتى است که شما در این ماه مبارک توفیق آن را پیدا مى‌کنید. در ماه رمضان، توجّه به خدا و احسان به مستمندان و صله‌ى رحم و توجّه به ضعفا و پاکدامنى و پارسایى هست؛ آشتى با کسانى که از آنها دورى گزیده‌اید، هست؛ انصاف با کسانى که با آنها دشمنى داشته‌اید، هست. ماه رقّت و توجّه و توسّل است؛ دلها نرم و جانها با نور فضل و رحمت الهى نورانى مى‌شود و انسان نسبت به انجام این حسنات توفیق پیدا مى‌کند. این را تا سال آینده ادامه دهید؛ درس ماه رمضان را براى دوره‌ى سال فرا گیریم. این مى‌شود یکى از بزرگترین پاداشهاى خداوند، که چنین توفیقى را به ما بدهد. رضا و رحمت و قبول و عفو و عافیت را از خداى متعال طلب کنیم.
بیانات در خطبه‌هاى نماز عید سعید فطر 25/09/1380
* اگر با آمادگى لازم، وارد ماه رمضان شویم... باید مراقبت کنیم. باید در طول یازده ماهِ قبل از ماه رمضان، خود را آماده کنیم. اگر با آمادگى لازم، وارد ماه رمضان شویم، از ضیافت الهى بهره‌ى بیشترى خواهیم برد و براى سال آینده، یک درجه و یک سطح و یک کلاس بالاتر خواهیم رفت. آن وقت، هم در نفس و قلب خود و هم در محیط زندگى اجتماعى، آنچه شما را خشنود و راضى مى‌کند، مشاهده خواهید کرد. اساس برنامه‌ى تربیتى و همه‌ى برنامه‌هاى زندگى در اسلام، همین موارد است. هر کس باید واعظ خود باشد، خود را مراقبت کند، از تخطّى خود مانع شود، امر به معروف و نهى از منکر هم بکند که آن امرِ خود به معروف و نهىِ خود از منکر و موعظه کردنِ خود، بر امر و نهى و موعظه‌ى دیگران مقدّم است. این، همان تقواى الهى است که از ما خواسته‌اند. تقوا را مراقبت کنیم و به یکدیگر توصیه نماییم. من هم به شما برادران و خواهران توصیه مى‌کنم که تقواى الهى را فراموش نکنید. بزرگترین محصول ماه رمضان، تقواست. آنچه را به دست آورده‌اید، حفظ کنید و براى سالهاى آینده و ان‌شاءاللَّه تا آخر عمر، افزایش دهید.
بیانات در خطبه‌هاى نماز عید فطر 01/12/1374
* ماه رمضان، فرصت تقویت حیات معنوى و نشاط مادّىِ به برکت ماه رمضان، براى مسلمان فرصتى پیش مى‌آید که باید از آن در جهت تقویت حیات معنوى و نشاط مادّىِ خود استفاده کند. یکى از درسهاى بزرگ ماه رمضان که در خلال دعا و روزه و تلاوت قرآن در این ماه باید آن را فرا بگیریم و استفاده کنیم، این است که با چشیدن گرسنگى و تشنگى، به فکر گرسنگان و محرومان و فقرا بیفتیم. در دعاى روزهاى ماه رمضان مى‌گوییم: «الّلهم اغن کلّ فقیر. الّلهم اشبع کلّ جائع. الّلهم اکس کلّ عریان». این دعا فقط براى خواندن نیست؛ براى این است که همه خود را براى مبارزه با فقر و مجاهدت در راه ستردن غبار محرومیت از چهره‌ى محرومان و مستضعفان موظّف بدانند. این مبارزه، یک وظیفه‌ى همگانى است. در آیات قرآن مى‌خوانیم: «أ رأیت الّذى یکذّب بالدّین. فذلک الّذى یدعّ الیتیم. و لایحضّ على طعام المسکین». یکى از نشانه‌هاى تکذیبِ دین این است که انسان در مقابل فقر فقیران و محرومان بى‌تفاوت باشد و احساس مسؤولیت نکند. در ماه رمضان، به برکت روزه، طعم گرسنگى و تشنگى و نرسیدن به آنچه اشتهاى نفس انسان است را درک کردیم و چشیدیم. این باید ما را به احساس مسؤولیتى که اسلام در قبال مسأله‌ى مهمّ فقر و فقیر از یکایک مسلمانان خواسته است و بر دوش آنان وظیفه نهاده است، نزدیک کند.
بیانات در خطبه‌هاى نماز عید فطر 15/09/1381
*ماه رمضان، ماهى است که مى‌شود با تذکّر و توجّه در آن، به جبرانِ کرده‌هاى ناپسند پرداخت. در «دعاى ابوحمزه»، عبارتى بسیار تکان‌دهنده وجود دارد؛ که آن عبارت، این است: «و اعلم انّک للرّاجى بموضع اجابةٍ و للملهوفین بمرصد اغاثةٍ و انّ فى اللّهف الى جودک و الرّضا بقضائک عوضاً من منع الباخلین و مندوحةً عمّا فى ایدى المستأثرین و انّ الراحل الیک قریبُ المسافةِ و انّک لا تحتجب عن خلقک الاّ ان تحجبهم الاعمال دونک.» فرد دعا خوان و ثناگو، عرض مى‌کند: «اى خداى من! من امید به تو را بر امید به غیر تو ترجیح دادم. پناه آوردن به تو را جایگزینِ پناه بردن به دیگران کردم و مى‌دانم اگر کسى به سوى تو بیاید، راه نزدیک است...» هر جا هستید، هر که هستید، در هر لباسى هستید، در هر سنّى هستید؛ اى جوان! اى پسر و دختر جوان! اى مرد و زن میانسال! اى پیرمردان و پیرزنان! اى فقرا! اى اغنیا! اى علما! اى متوسّطالسوادها! هر که هستید، اگر احساس نیاز به خدا مى‌کنید - که هر انسانِ سالمى این احساس را مى‌کند - بدانید که خدا نزدیک است! یک لحظه دلتان را به خدا متوجّه کنید؛ جواب را خواهید شنید. ممکن نیست کسى با خدا از روى دل حرف بزند، ولى جواب الهى را نشنود! خدا به ما جواب مى‌دهد. وقتى دیدید دلِ شما ناگهان منقلب شد، این همان جوابِ خداست. وقتى دیدید اشکِ شما جارى شد، وقتى دیدید روح شما به اهتزار در آمد، وقتى دیدید طلب، با همه‌ى وجود از سر تا پاى شما جارى شد، بدانید این همان پاسخ الهى است.
بیانات در خطبه‌هاى نماز جمعه‌ى سوم رمضان 1415 - 14/11/1373
*در ماه رمضان، دستور و اراده الهى این است که انسان مؤمن، با همه استعداد خود، با توانِ کامل، در راه تکامل، در راه خودسازى، در راه ترقّى و عروج، حرکت شتابانى انجام دهد. هدف از ماه رمضان این است. همین است که انسان مؤمنْ این فرصت را پیدا کند که در این ماه، خود را شستشویى دهد و تطهیر کند. انسان دچار سهو و نسیان است؛ دچار گرفتارى است؛ دچار غفلت است؛ گناه مى‌کند؛ از خدا دور مى‌شود؛ از هدف خلقت خود دور مى‌افتد. باید به انسان مؤمن و پرهیزکار فرصتى داد که بتواند آن عقب‌ماندگیها را جبران کند. این فرصت در بهترین فصلش، ماه رمضان است.
بیانات در روز اول ماه مبارک رمضان 23/11/1372
* امام مجتبى علیه‌السلام طبق روایتى در روز عید فطر، از راهى عبور مى‌کرد. دید جمعیتى ایستاده‌اند و بازى مى‌کنند و بى‌خیال و بى‌توجه به اهمیت این روز، با غفلت خودشان سرگرمند و مى‌خندند. کنار آن جمعیت ایستاد و فرمود: «ان الله جعل شهر رمضان مضمارا لخلقه.» خداوند، ماه رمضان را میدان مسابقه‌اى براى بندگانش قرار داده است. «فیستبقون فیه بطاعته الى مرضاته.» که در این میدان مسابقه، به وسیله‌ى اطاعت او، به سوى رضایت او با یکدیگر مسابقه بگذارند و از یکدیگر پیشى گیرند. «فسبق قوم ففازوا.» در این ماه رمضانى که گذشت، عده‌اى توانستند پیشى بگیرند و از دیگران جلو بیفتند؛ و اینها پیروز و موفق شدند «و قصر آخرون فخابوا.» اما عده‌ى دیگرى، در همین ماه رمضان کوتاهى کردند. آنها نتوانستند خود را به درگاه رحمت الهى برسانند، و مأیوس و نومید شدند.....
بیانات در خطبه‌هاى نماز عید سعید فطر 04/01/1372
* از خدا باید مغفرت را بخواهید. در دعاى وداع ماه مبارک رمضان - که دعاى چهل‌وپنجم صحیفه‌ى سجادیه است - امام سجّاد علیه‌الصّلاةوالسّلام به ذات مقدّس ربوبى عرض مى‌کند: «انت الّذى فتحت لعبادک باباً الى عفوک»؛ تو آن کسى هستى که به روى بندگانت، درى به عفو خودت باز کردى. «و سمیته التوبة»؛ و اسم آن باب را باب توبه گذاشتى. «و جعلت على ذلک الباب دلیلا من وحیک لئلا یضلّوا عنه»؛ و یک راهنما هم از قرآن و وحى براى این در گذاشتى تا بندگان تو این در را گم نکنند. بعد از جملاتى مى‌فرماید: «فما عذر من اغفل دخول ذلک المنزل بعد فتح الباب و اقامة الدلیل»؛ انسان، دیگر عذرش چیست که از این درِ گشوده و از این مغفرت الهى، استفاده نکند! راه مغفرت الهى هم، استغفار - یعنى طلب مغفرت - است. از خدا باید مغفرت را بخواهید.
بیانات در خطبه‌هاى نماز جمعه‌ى تهران28/10/1375
* روزه‌ماه رمضان، زمینه روحانیت و نورانیت ...همین نفس روزه‌ى ماه رمضان است که یک زمینه‌ى روحانیت و نورانیت، براى روزه‌دار مى‌باشد و او را براى کسب فیوضات الهى، آماده مى‌کند. این، مجموعه‌ى ماه رمضان، با نماز و با وظایف مقرره‌ى همیشگى و با روزه و با دعاهایش است که اگر شما به اینها توجه کنید و تلاوت قرآن را هم به آن اضافه نمایید - که گفته‌اند ماه رمضان، بهار قرآن است - یک دوره‌ى بازسازى و بازیابى و نجات خود از پوسیدگیها و فسادها و امثال اینها خواهد بود؛ دوره‌ى خیلى مغتنمى است.
سخنرانى در دیدار با اقشار مختلف مردم (روز یازدهم ماه مبارک رمضان) 18/01/1369
* ماه رمضان،قطعه‌اى از بهشت ...ماه رمضان در هر سال، قطعه‌اى از بهشت است که خدا در جهنّم سوزان دنیاى مادّى ما آن را وارد مى‌کند و به ما فرصت مى‌دهد که خودمان را بر سر این سفره‌ى الهى در این ماه، وارد بهشت کنیم. بعضى همان سى‌روز را وارد بهشت مى‌شوند. بعضى به برکت آن سى‌روز، همه‌ى سال را و بعضى همه‌ى عمر را. بعضى هم از کنار آن، غافل عبور مى‌کنند که مایه تأسّف و خسران است. حالا براى خودشان که هیچ، هر کس که ببیند این موجود انسانى، با این همه استعداد و توانایىِ عروج و تکامل، از چنین سفره‌ى با عظمتى استفاده نکند، حق دارد که متأسّف شود. این، ماه رمضان است. ماه ضیافت اللَّه است. ماه لیلةالقدر است.
بیانات در روز اول ماه مبارک رمضان 23/11/1372
* ماه رمضان، ماه استغفار عزیزان من! ماه رمضان را براى استغفار مغتنم بشمارید و از خداى متعال طلب مغفرت کنید. ملت ما با این روحیه‌ى فداکارى، با این استقامتى که نشان داده، با این کار بزرگى که کرده است، با جوانان نورانى و خوبى که دارد (این جوانان با این تعداد، غیر از جامعه‌ى ما، قطعاً در هیچ جاى عالم وجود ندارد) با این زنان و مردان و مادران و فداکاریهاى گوناگونى که از این مردم سرزده است، استعداد پیشرفت زیادى در زمینه‌هاى مادّى و معنوى، دنیایى و اخروى دارد. این ملت، با استغفار، رحمت الهى را به سوى خود جلب کند. همه استغفار کنید. آن کسانى که اهل عبادتند، آن کسانى که در امر عبادت متوسّطند، آن کسانى که حتّى کاهل در کار عبادتند و فقط به اقلّ واجبات اکتفا مى‌کنند، آن کسانى که حتّى گاهى خداى نخواسته بعضى از عبادت واجب هم از آنها ترک مى‌شود، همه و همه توجّه داشته باشند که این رابطه‌ى بین آنها و خدا، کار را پیش مى‌برد. از خداى متعال، آمرزش و مغفرت بخواهید و طلب عفو کنید. از خدا بخواهید که مانع گناه را بردارد؛ این ابر را از مقابل خورشید فیض و لطف و تفضلّات خودش برطرف کند، تا لطفش بر این دلها و جانها بتابد. آن وقت ببینید که تعالى و اعتزازى به وجود خواهد آمد.
بیانات در خطبه‌هاى نماز جمعه‌ى تهران 28/10/1375
*...امام سجاد از خداى متعال مى‌خواهد که در این ماه به او توفیق دهد تا با کسانى که نسبت به آنها دلخورى دارد و دلش با آنها صاف نیست، دشمنیهایش را برطرف کند؛ اما بعد بلافاصله مى‌فرماید: «حاشى من عودى فیک و لک فانه العدو الذى لانو الیه و الحزب الذى لانصافیه»؛ مگر آن کسى که ما به خاطر تو و در راه تو با او دشمنى کرده‌ایم؛ نه، از تو نمى‌خواهیم که دشمنى او را از دل ما بیرون کنى؛ آن دشمنى است که ما با او هرگز صفا نخواهیم داشت.
بیانات در دیدار مسؤولان دفاتر نمایندگى ولى‌فقیه در سپاه پاسداران انقلاب اسلامى
*ماه رمضان، ماه ضیافت الهى ماه رمضان فرصت بسیار استثنایى و بزرگى است که به لطف خداى متعال امسال هم این فرصت به ما داده شد که بتوانیم در این ماه مبارک بر سر سفره‌ى ضیافت الهى حاضر بشویم. این فرصت استثنایى در طول سال نظیر ندارد. ... ما در طول سال و در مسیر طولانى حرکت خودمان [بسوی خداوند] در چالش با هواهاى نفسانى، با گناهان، با فضاهاى تاریکى که خودمان به‌دست خودمان به‌وجود مى‌آوریم، با مشکلاتى مواجه مى‌شویم. گاهى انسان براى این‌که حال دعا پیدا کند، مشکل دارد؛ گاهى براى این‌که قطره‌ى اشکى بفشاند، مشکل دارد؛ چون راه دشوار است، به‌وسیله‌ى خلافها و گناههاى خود احاطه مى‌شویم؛ اما قطعه‌ى ماه رمضان، آن قطعه‌یى است که حرکتِ در آن قطعه آسان است؛ مثل این است که در این راه دشوارى که مى‌خواهید به محلى یا به شهرى برسید، گاهى مجبورید پیاده راه را طى کنید؛ گاهى مجبورید از آب بگذرید؛ گاهى مجبورید از باتلاق بگذرید؛ یک‌جا هم مى‌رسید به فرودگاهى که هواپیماى مجهزى آماده است تا شما را بى‌دردسر و با خیال راحت و پس از طى مسیر طولانى به مقصد برساند. آغاز ماه رمضان، رسیدن به همین فرودگاه است.
بیانات در خطبه‌هاى نماز عید سعید فطر 24/08/1383
* تقوا، محصول ماه رمضان محصول ماه رمضان، تقواست؛ به خود پرداختن، به خود رسیدن و ذخیره‌ى تقوا را براى خود فراهم کردن؛ «لعلّکم تتّقون». ماه رمضان در ما ذخیره‌ى تقوا ایجاد مى‌کند. این تقوا هم خود وسیله‌یى براى منازل عالى‌تر است. تقوا مرکبى است که مى‌تواند ما را به آن منازل عالى برساند: «و اتّقوا اللَّه لعلّکم تفلحون»؛ «فاتّقوا اللَّه لعلّکم ترحمون»؛ «و اتّقوا اللَّه و یعلّمکم اللَّه». علم و هدایت و رحمت الهى بر اثر تقوا از سوى خداوند به انسان عطا مى‌شود. از همه بالاتر، فلاح است. فلاح و رستگارى بر اثر تقوا به دست مى‌آید. عزیزان من! این ذخیره‌ى تقوا را که در ماه رمضان به‌دست آوردیم - اگر ان‌شاءاللَّه به‌دست آورده باشیم - اگر بر سر سفره‌ى زیارت الهى درنگ کرده باشیم و از آن بهره برده باشیم، باید حفظ کنیم؛ این محصول بسیار ارزشمندى است؛ مثل آن کشاورزى که زحمات خود را مى‌کشد، محصول گندم خود را مى‌چیند، بعد آن را در یک سیلوى مطمئنى به‌دست امینى مى‌سپارد تا در طول سال بتواند از آن استفاده کند. این آذوقه‌ى طول سال ماست. در طول سال، این آذوقه تهدید مى‌شود: وسوسه‌ها هست، زرق‌وبرقها هست، شهوات و هواهاى نفسانى هست و گناهان؛ اینها همه آفت این ذخیره‌ى ارزشمندند. از این ذخیره براى مقابله با آن آفتها استفاده کنید و این ذخیره را حفظ کنید.
بیانات در خطبه‌هاى نماز عید سعید فطر 24/08/1383
* امام سجاد (سلام‌اللَّه‌علیه) در دعاى ابوحمزه - که دعاى خیلى با حال و خوبى است - ترس از قیامت را تشریح مى‌کنند: «ابکى لخروجى عن قبرى عریانا ذلیلا حاملا ثقلى على ظهرى»؛ امروز مى‌گریم براى وقتى که عریان و ذلیل و بار سنگین عمل بر دوشم از قبر بیرون مى‌آیم. «انظر مرّة عن یمینى و اخرى عن شمالى اذ الخلائق فى شأن غیر شأنى لکلّ امرء منهم یومئذ شأن یغنیه وجوه یومئذ مسفرة ضاحکة مستبشرة»؛ یک عده چهره‌هاشان خندان است و خوشنود و خوشحال و سربلندند. اینها چه کسانى هستند؟ کسانى هستند که در دنیا از پل صراطى که حقیقت و باطن‌اش در آن‌جاست و مثال آن در این‌جاست، توانسته‌اند رد شوند. این پل صراط، پل عبودیت، پل تقوا و پل پرهیزگارى است؛ «و ان اعبدونى هذا صراط مستقیم»؛ صراط این دنیا، همان صراط روى جهنم است. «انّک على صراط مستقیم»ى که به پیغمبر مى‌فرماید، یا «ان اعبدونى هذا صراط مستقیم»، همان صراط روى جهنم است. اگر این‌جا ما توانستیم از این صراط، درست، با دقت و بدون لغزش عبور کنیم، گذر از آن صراط آسان‌ترین کار است؛ مثل مؤمنین که مانند برق عبور مى‌کنند. «انّ الّذین سبقت لهم منّا الحسنى اولئک عنها مبعدون لا یسمعون حسیسها»؛ اصلاً اینها همهمه‌ى جهنم را هم نمى‌شنوند؛ «و هم فى ما اشتهت انفسهم خالدون لا یحزنهم الفزع الاکبر». فزع اکبر، یعنى دشوارترین ترسى که ممکن است براى انسان پیش بیاید. مؤمنین با همین ابعاد جسمانى و روحانى و نفسانى، فزع عظیمى که در آن‌جاست، «لا یحزنهم الفزع الاکبر»؛ اینها را محزون و اندوهگین نمى‌کند؛ اینها از این صراط عبور کرده‌اند.
بیانات در دیدار مسؤولان نظام 06/08/1383
* ماه رمضان، ماه گشودن درهاى رحمت و مغفرت این ماه، ماه ضیافت الهى است. پذیرایى خداوند از بندگان خود در این ماه - که یک پذیرایى معنوى است - عبارت است از گشودن درهاى رحمت و مغفرت و مضاعف کردن اجر و ثواب اعمال خیرى که بندگان در این ماه انجام مى‌دهند. روزه‌ى ماه رمضان هم یکى از مواد همین ضیافت عظیم الهى است، که مایه‌ى تصفیه‌ى روح انسان و ایجاد زمینه‌ى طهارت قلبى روزه‌دار است. امام سجاد (علیه‌السّلام) در خطبه‌یى فرمود: «شهر الطّهور و شهر التمحیص»؛ رمضان، ماه پاک شدن و طهارت قلب و ماه مغفرت است؛ چون خداى متعال استغفار را در این ماه بیش از دیگر ایام سال مورد لطف و عنایت خود قرار مى‌دهد. لذا در یک روایت وارد شده است که «فمن لم یغفر له فى رمضان ففى اىّ شهر یغفر له»؛ اگر کسى در ماه رمضان - که درهاى رحمت و مغفرت الهى به روى انسانها گشوده است - نتواند به مغفرت و رحمت الهى دست پیدا کند، پس کِى چنین توفیقى نصیب او خواهد شد؟
بیانات در خطبه‌هاى نماز جمعه‌ى تهران 29/07/1384
* خودسازی، بزرگترین درس ماه رمضان بزرگترین درس ماه رمضان، خودسازى است. اوّلین و مهمترین قدمِ خودسازى هم این است که انسان به خود و به اخلاق و رفتار خود با نظر انتقادى نگاه کند؛ عیوب خود را با روشنى و دقّت ببیند و سعى در برطرف کردن آنها داشته باشد. این از عهده‌ى خود ما برمى‌آید و این تکلیفى بر دوش ماست.
بیانات در خطبه‌هاى نماز عید سعید فطر 25/09/1380
*ماه رمضان فرصتى براى رعایت بیشتر تقواست. چرا؟ چون ماه رمضان، ماه کفِ‌ّنفس و خویشتندارى است. حدّاقل آن، خویشتندارى از خوردن و آشامیدن و لذایذ جسمانى است؛ اما حداکثر آن، خویشتندارى از گناهان و خطاهاى اخلاقى و رفتارى است؛ آن هم در معناى صوم و وظایف ماه صیام هست و ما را به آن وادار و تحریض کرده‌اند. اگر روزه بگیریم، این خویشتندارى‌اى که در این ماه تمرین مى‌کنیم، ما را به همان تقوا و مراقبت نزدیک مى‌کند؛ چون از خود مراقبت مى‌کنیم تا از صراط مستقیم تخطّى نکنیم. این خویشتندارى هم تمرین همین مراقبت است؛ یعنى تخطّى نکردن. وظیفه‌ى ما در فضاى ماه مبارک رمضان این است. خداى متعال، برکات و رحمت خود را در ماه رمضان براى بندگان خود مقدّر و مقرّر کرده است. در روایت داریم که درهاى آسمان در ماه رمضان گشوده است؛ یعنى رابطه‌ى قلبى انسان با خدا در این ماه آسانتر از همیشه است. در روایت داریم که درهاى بهشت در ماه رمضان گشوده است؛ یعنى به برکت روزه و توجه و خشوعى که لازمه‌ى روزه است، فرصت و توفیق کار نیک براى انسان وجود دارد. البته فرصت به معناى تحقّق آنچه انسان از آن فرصت جستجو مى‌کند، نیست؛ اراده و دنبال‌گیرى و خواست و حرکتِ ما را لازم دارد. در هر حال این فرصت وجود دارد و ما مى‌توانیم از آن بهره ببریم و استفاده کنیم.
بیانات در دیدار کارگزاران نظام جمهورى اسلامى ایران 20/08/1381
*در این ماه، هر کار نیکى بکنید، هر سخن حقى بگویید، هر کلمه‌اى را به کسى که محتاج تعلیم است، تعلیم دهید، هر کلمه‌اى که براى خدا فراگیرید و در راه خدا به کار شما بیاید؛ هر رکعت نماز، هر آیه‌ى قرآن، هر ساعت گذراندن با دهان روزه و هر اجتناب از گناهى، باارزش است. دروغى نگویید و غیبتى نکنید که زمینه براى دروغ و غیبت مقتضى است. شما اجتناب و امتناع کنید. هر عمل حسنه‌اى که انجام دهید، احسان، اطعام و کمک به کسى، احوالپرسى از مستحقى، اقدامى براى مردم محروم، اقدامى براى جامعه‌ى اسلامى، کارى براى پیشرفت زندگى مردم؛ همه‌ى اینها عبادت است.
بیانات در خطبه‌هاى نماز جمعه‌ى تهران 28/10/1375
*رحمت الهى در ماه رمضان، ناشى از حسناتى است که شما در این ماه مبارک توفیق آن را پیدا مى‌کنید. در ماه رمضان، توجّه به خدا و احسان به مستمندان و صله‌ى رحم و توجّه به ضعفا و پاکدامنى و پارسایى هست؛ آشتى با کسانى که از آنها دورى گزیده‌اید، هست؛ انصاف با کسانى که با آنها دشمنى داشته‌اید، هست. ماه رقّت و توجّه و توسّل است؛ دلها نرم و جانها با نور فضل و رحمت الهى نورانى مى‌شود و انسان نسبت به انجام این حسنات توفیق پیدا مى‌کند. این را تا سال آینده ادامه دهید؛ درس ماه رمضان را براى دوره‌ى سال فرا گیریم. این مى‌شود یکى از بزرگترین پاداشهاى خداوند، که چنین توفیقى را به ما بدهد. رضا و رحمت و قبول و عفو و عافیت را از خداى متعال طلب کنیم.
بیانات در خطبه‌هاى نماز عید سعید فطر 25/09/1380
* اگر با آمادگى لازم، وارد ماه رمضان شویم... باید مراقبت کنیم. باید در طول یازده ماهِ قبل از ماه رمضان، خود را آماده کنیم. اگر با آمادگى لازم، وارد ماه رمضان شویم، از ضیافت الهى بهره‌ى بیشترى خواهیم برد و براى سال آینده، یک درجه و یک سطح و یک کلاس بالاتر خواهیم رفت. آن وقت، هم در نفس و قلب خود و هم در محیط زندگى اجتماعى، آنچه شما را خشنود و راضى مى‌کند، مشاهده خواهید کرد. اساس برنامه‌ى تربیتى و همه‌ى برنامه‌هاى زندگى در اسلام، همین موارد است. هر کس باید واعظ خود باشد، خود را مراقبت کند، از تخطّى خود مانع شود، امر به معروف و نهى از منکر هم بکند که آن امرِ خود به معروف و نهىِ خود از منکر و موعظه کردنِ خود، بر امر و نهى و موعظه‌ى دیگران مقدّم است. این، همان تقواى الهى است که از ما خواسته‌اند. تقوا را مراقبت کنیم و به یکدیگر توصیه نماییم. من هم به شما برادران و خواهران توصیه مى‌کنم که تقواى الهى را فراموش نکنید. بزرگترین محصول ماه رمضان، تقواست. آنچه را به دست آورده‌اید، حفظ کنید و براى سالهاى آینده و ان‌شاءاللَّه تا آخر عمر، افزایش دهید.
بیانات در خطبه‌هاى نماز عید فطر 01/12/1374
* ماه رمضان، فرصت تقویت حیات معنوى و نشاط مادّىِ به برکت ماه رمضان، براى مسلمان فرصتى پیش مى‌آید که باید از آن در جهت تقویت حیات معنوى و نشاط مادّىِ خود استفاده کند. یکى از درسهاى بزرگ ماه رمضان که در خلال دعا و روزه و تلاوت قرآن در این ماه باید آن را فرا بگیریم و استفاده کنیم، این است که با چشیدن گرسنگى و تشنگى، به فکر گرسنگان و محرومان و فقرا بیفتیم. در دعاى روزهاى ماه رمضان مى‌گوییم: «الّلهم اغن کلّ فقیر. الّلهم اشبع کلّ جائع. الّلهم اکس کلّ عریان». این دعا فقط براى خواندن نیست؛ براى این است که همه خود را براى مبارزه با فقر و مجاهدت در راه ستردن غبار محرومیت از چهره‌ى محرومان و مستضعفان موظّف بدانند. این مبارزه، یک وظیفه‌ى همگانى است. در آیات قرآن مى‌خوانیم: «أ رأیت الّذى یکذّب بالدّین. فذلک الّذى یدعّ الیتیم. و لایحضّ على طعام المسکین». یکى از نشانه‌هاى تکذیبِ دین این است که انسان در مقابل فقر فقیران و محرومان بى‌تفاوت باشد و احساس مسؤولیت نکند. در ماه رمضان، به برکت روزه، طعم گرسنگى و تشنگى و نرسیدن به آنچه اشتهاى نفس انسان است را درک کردیم و چشیدیم. این باید ما را به احساس مسؤولیتى که اسلام در قبال مسأله‌ى مهمّ فقر و فقیر از یکایک مسلمانان خواسته است و بر دوش آنان وظیفه نهاده است، نزدیک کند.
بیانات در خطبه‌هاى نماز عید فطر 15/09/1381
*ماه رمضان، ماهى است که مى‌شود با تذکّر و توجّه در آن، به جبرانِ کرده‌هاى ناپسند پرداخت. در «دعاى ابوحمزه»، عبارتى بسیار تکان‌دهنده وجود دارد؛ که آن عبارت، این است: «و اعلم انّک للرّاجى بموضع اجابةٍ و للملهوفین بمرصد اغاثةٍ و انّ فى اللّهف الى جودک و الرّضا بقضائک عوضاً من منع الباخلین و مندوحةً عمّا فى ایدى المستأثرین و انّ الراحل الیک قریبُ المسافةِ و انّک لا تحتجب عن خلقک الاّ ان تحجبهم الاعمال دونک.» فرد دعا خوان و ثناگو، عرض مى‌کند: «اى خداى من! من امید به تو را بر امید به غیر تو ترجیح دادم. پناه آوردن به تو را جایگزینِ پناه بردن به دیگران کردم و مى‌دانم اگر کسى به سوى تو بیاید، راه نزدیک است...» هر جا هستید، هر که هستید، در هر لباسى هستید، در هر سنّى هستید؛ اى جوان! اى پسر و دختر جوان! اى مرد و زن میانسال! اى پیرمردان و پیرزنان! اى فقرا! اى اغنیا! اى علما! اى متوسّطالسوادها! هر که هستید، اگر احساس نیاز به خدا مى‌کنید - که هر انسانِ سالمى این احساس را مى‌کند - بدانید که خدا نزدیک است! یک لحظه دلتان را به خدا متوجّه کنید؛ جواب را خواهید شنید. ممکن نیست کسى با خدا از روى دل حرف بزند، ولى جواب الهى را نشنود! خدا به ما جواب مى‌دهد. وقتى دیدید دلِ شما ناگهان منقلب شد، این همان جوابِ خداست. وقتى دیدید اشکِ شما جارى شد، وقتى دیدید روح شما به اهتزار در آمد، وقتى دیدید طلب، با همه‌ى وجود از سر تا پاى شما جارى شد، بدانید این همان پاسخ الهى است.
بیانات در خطبه‌هاى نماز جمعه‌ى سوم رمضان 1415 - 14/11/1373
*در ماه رمضان، دستور و اراده الهى این است که انسان مؤمن، با همه استعداد خود، با توانِ کامل، در راه تکامل، در راه خودسازى، در راه ترقّى و عروج، حرکت شتابانى انجام دهد. هدف از ماه رمضان این است. همین است که انسان مؤمنْ این فرصت را پیدا کند که در این ماه، خود را شستشویى دهد و تطهیر کند. انسان دچار سهو و نسیان است؛ دچار گرفتارى است؛ دچار غفلت است؛ گناه مى‌کند؛ از خدا دور مى‌شود؛ از هدف خلقت خود دور مى‌افتد. باید به انسان مؤمن و پرهیزکار فرصتى داد که بتواند آن عقب‌ماندگیها را جبران کند. این فرصت در بهترین فصلش، ماه رمضان است.
بیانات در روز اول ماه مبارک رمضان 23/11/1372
* امام مجتبى علیه‌السلام طبق روایتى در روز عید فطر، از راهى عبور مى‌کرد. دید جمعیتى ایستاده‌اند و بازى مى‌کنند و بى‌خیال و بى‌توجه به اهمیت این روز، با غفلت خودشان سرگرمند و مى‌خندند. کنار آن جمعیت ایستاد و فرمود: «ان الله جعل شهر رمضان مضمارا لخلقه.» خداوند، ماه رمضان را میدان مسابقه‌اى براى بندگانش قرار داده است. «فیستبقون فیه بطاعته الى مرضاته.» که در این میدان مسابقه، به وسیله‌ى اطاعت او، به سوى رضایت او با یکدیگر مسابقه بگذارند و از یکدیگر پیشى گیرند. «فسبق قوم ففازوا.» در این ماه رمضانى که گذشت، عده‌اى توانستند پیشى بگیرند و از دیگران جلو بیفتند؛ و اینها پیروز و موفق شدند «و قصر آخرون فخابوا.» اما عده‌ى دیگرى، در همین ماه رمضان کوتاهى کردند. آنها نتوانستند خود را به درگاه رحمت الهى برسانند، و مأیوس و نومید شدند.....
بیانات در خطبه‌هاى نماز عید سعید فطر 04/01/1372
* از خدا باید مغفرت را بخواهید. در دعاى وداع ماه مبارک رمضان - که دعاى چهل‌وپنجم صحیفه‌ى سجادیه است - امام سجّاد علیه‌الصّلاةوالسّلام به ذات مقدّس ربوبى عرض مى‌کند: «انت الّذى فتحت لعبادک باباً الى عفوک»؛ تو آن کسى هستى که به روى بندگانت، درى به عفو خودت باز کردى. «و سمیته التوبة»؛ و اسم آن باب را باب توبه گذاشتى. «و جعلت على ذلک الباب دلیلا من وحیک لئلا یضلّوا عنه»؛ و یک راهنما هم از قرآن و وحى براى این در گذاشتى تا بندگان تو این در را گم نکنند. بعد از جملاتى مى‌فرماید: «فما عذر من اغفل دخول ذلک المنزل بعد فتح الباب و اقامة الدلیل»؛ انسان، دیگر عذرش چیست که از این درِ گشوده و از این مغفرت الهى، استفاده نکند! راه مغفرت الهى هم، استغفار - یعنى طلب مغفرت - است. از خدا باید مغفرت را بخواهید.
بیانات در خطبه‌هاى نماز جمعه‌ى تهران28/10/1375
* روزه‌ماه رمضان، زمینه روحانیت و نورانیت ...همین نفس روزه‌ى ماه رمضان است که یک زمینه‌ى روحانیت و نورانیت، براى روزه‌دار مى‌باشد و او را براى کسب فیوضات الهى، آماده مى‌کند. این، مجموعه‌ى ماه رمضان، با نماز و با وظایف مقرره‌ى همیشگى و با روزه و با دعاهایش است که اگر شما به اینها توجه کنید و تلاوت قرآن را هم به آن اضافه نمایید - که گفته‌اند ماه رمضان، بهار قرآن است - یک دوره‌ى بازسازى و بازیابى و نجات خود از پوسیدگیها و فسادها و امثال اینها خواهد بود؛ دوره‌ى خیلى مغتنمى است.
سخنرانى در دیدار با اقشار مختلف مردم (روز یازدهم ماه مبارک رمضان) 18/01/1369
* ماه رمضان،قطعه‌اى از بهشت ...ماه رمضان در هر سال، قطعه‌اى از بهشت است که خدا در جهنّم سوزان دنیاى مادّى ما آن را وارد مى‌کند و به ما فرصت مى‌دهد که خودمان را بر سر این سفره‌ى الهى در این ماه، وارد بهشت کنیم. بعضى همان سى‌روز را وارد بهشت مى‌شوند. بعضى به برکت آن سى‌روز، همه‌ى سال را و بعضى همه‌ى عمر را. بعضى هم از کنار آن، غافل عبور مى‌کنند که مایه تأسّف و خسران است. حالا براى خودشان که هیچ، هر کس که ببیند این موجود انسانى، با این همه استعداد و توانایىِ عروج و تکامل، از چنین سفره‌ى با عظمتى استفاده نکند، حق دارد که متأسّف شود. این، ماه رمضان است. ماه ضیافت اللَّه است. ماه لیلةالقدر است.
بیانات در روز اول ماه مبارک رمضان 23/11/1372
* ماه رمضان، ماه استغفار عزیزان من! ماه رمضان را براى استغفار مغتنم بشمارید و از خداى متعال طلب مغفرت کنید. ملت ما با این روحیه‌ى فداکارى، با این استقامتى که نشان داده، با این کار بزرگى که کرده است، با جوانان نورانى و خوبى که دارد (این جوانان با این تعداد، غیر از جامعه‌ى ما، قطعاً در هیچ جاى عالم وجود ندارد) با این زنان و مردان و مادران و فداکاریهاى گوناگونى که از این مردم سرزده است، استعداد پیشرفت زیادى در زمینه‌هاى مادّى و معنوى، دنیایى و اخروى دارد. این ملت، با استغفار، رحمت الهى را به سوى خود جلب کند. همه استغفار کنید. آن کسانى که اهل عبادتند، آن کسانى که در امر عبادت متوسّطند، آن کسانى که حتّى کاهل در کار عبادتند و فقط به اقلّ واجبات اکتفا مى‌کنند، آن کسانى که حتّى گاهى خداى نخواسته بعضى از عبادت واجب هم از آنها ترک مى‌شود، همه و همه توجّه داشته باشند که این رابطه‌ى بین آنها و خدا، کار را پیش مى‌برد. از خداى متعال، آمرزش و مغفرت بخواهید و طلب عفو کنید. از خدا بخواهید که مانع گناه را بردارد؛ این ابر را از مقابل خورشید فیض و لطف و تفضلّات خودش برطرف کند، تا لطفش بر این دلها و جانها بتابد. آن وقت ببینید که تعالى و اعتزازى به وجود خواهد آمد.
بیانات در خطبه‌هاى نماز جمعه‌ى تهران 28/10/1375
*...امام سجاد از خداى متعال مى‌خواهد که در این ماه به او توفیق دهد تا با کسانى که نسبت به آنها دلخورى دارد و دلش با آنها صاف نیست، دشمنیهایش را برطرف کند؛ اما بعد بلافاصله مى‌فرماید: «حاشى من عودى فیک و لک فانه العدو الذى لانو الیه و الحزب الذى لانصافیه»؛ مگر آن کسى که ما به خاطر تو و در راه تو با او دشمنى کرده‌ایم؛ نه، از تو نمى‌خواهیم که دشمنى او را از دل ما بیرون کنى؛ آن دشمنى است که ما با او هرگز صفا نخواهیم داشت.
بیانات در دیدار مسؤولان دفاتر نمایندگى ولى‌فقیه در سپاه پاسداران انقلاب اسلامى
فاطمه
