دانستن اوقات قمر در عقرب از آن جهت اهمیت دارد که در روایتی از امام صادق علیه السلام آمده است :
« مَنْ سَافَرَ أَوْ تَزَوَّجَ وَ الْقَمَرُ فِی الْعَقْرَبِ لَمْ یَرَ الْحُسْنَى »
هر کــه به هنگام قمـــر در عقرب، سفر یا ازدواج کنـد روى نیکى نبیند.
بهشت کافى / ترجمه روضه کافى ؛ ؛ ص325
قمر در عقرب چیست؟
عقرب یکی از بروج دوازدگانه آسمان است که بر منطقه البروج قرار دارد . منطقة البروج نواریست که خورشید، ماه وسیارات از دید ناظر زمینی از آن عبور می کنند. و دایره میانی آن (دایرة البروج) سیر حرکت ظاهری سالانه خورشید است.
در حدود قرن پنجم قبل از میلاد، اخترگویان بابلی و شاید یونانی، منطقة البروج را به 12 قسمت برابر که هر کدام حدود 30 درجه اند، تقسیم و هر یک را یک برج نامیدند. و چون در هر برج عده اى از ستارگان گرد آمده اند که از هیئت اجتماع آنها صورت جانورانى قابل تصور می باشد، آن برج را به نام صورت آن جانور نامیدند. مانند برج حمل، ثور، جوزا و ...
عقرب هفتمین برج از بین این بروج است. و قمر در عقرب یعنی زمانی که عقرب در برج یا صورت عقرب قرار دارد.
منظور از قمر در عقرب برج عقرب است یا صورت فلکی عقرب؟
از آنجایی که ستارگان در نظر ما که به آسمان نگاه می کنیم در طول یک سال اندکی از جای خود حرکت می کنند از زمان نامگذاری این بروج تا الان صورت های فلکی جابجا شده با بروج خود تطبیق ندارند و به همین خاطر در زمان ما قسمت عمده صورت عقرب در برج بعدی یعنی قوس قرار دارد. با این توضیح برای اصطلاح قمر در عقرب دو فرض وجود دارد قمر در برج عقرب و قمر در صورت عقرب
در مورد اینکه کدامیک از این دو می تواند منظور امام صادق علیه السلام در روایت فوق باشد بین علما اختلاف است یعنی برخی آن را برج عقرب می دانند و برخی دیگر صورت فلکی عقرب
در این بین نظر علامه حسن زاده آملی که در زمان ما متبحر در علم هیئت و استاد این فن می باشند این است که ملاک همان صورت فلکی است و دلائلی برای آن ذکر می کنند. (رجوع کنید به کتاب ایشان با نام دروس فی المعرفه الوقت و القبله، درس 25)
اما در عین حال ایشان اینکه در هر دو مورد یعنی هم برج و هم صورت از مسافرت و ازدواج اجتناب شود را مطابق با احتیاط می دانند.
در جدول زیر برای اطلاع مراجعین محترم سایت هر دو زمان یعنی ورود و خروج قمر به برج عقرب و ورود و خروج آن به صورت عقرب قرار داده شده است.
منابع:
- ویکی نجوم (http://wiki.avastarco.com)
- دروس فی المعرفه الوقت و القبله، علامه حسن زاده آملی
- کانال گزارش استهلال ماهانه در پیام رسان سروش
جهت اطلاع از نحوه محاسبه قمر در عقرب به لینک زیر مراجعه نمایید
نرم افزار تشخیص قمر در عقرب
