رمز مخفى بودن شب قدر
شایسته است هر بنده خدا در شبهایى که احتمال شب قدر مى رود، در طلب مغفرت و رحمت و عافیت و معرفت اهل بیت علیهم السلام به ویژه مقام عصمت فاطمه زهرا علیها السلام، شب زنده دارى و احیا بدارد و شکر منعم و توفیق پرفیض آن شبهاى عظیم الشأن را به دست آورد.
عبدالواحد انصارى مى گوید: از امام باقر علیه السلام از شب قدر پرسیدم که: از شب قدر برایم خبر بده؟حضرت فرمود:
در یکى از دو شب بیست و یکم یا بیست و سوم بخواه.عرض کردم: یکى از آنها را به تنهایى یاد بفرما، فرمود: چه مى شود که در هر دو شب، عمل نیک انجام داده و کوشش نمایى. 1
شاید جهت مخفى بودن این شبها در بین شبهاى رمضان این باشد که:
همچنان که خداوند اسم اعظم خود را در بین اسماى حسناى خود پنهان داشته، شب قدر را هم به خاطر جلالت شأن در بین شبها، پنهان نگه داشته است. شاید مخفى بودن این شب براى این باشد که مردم شبهاى متعدّدى را به عبادت بپردازند تا آنان که شب را درک کردند مغرور نشوند و کسانى که درک نکرده اند از باقى شبها محروم نشوند و بندگان به شوق درکِ بهره هاى فراوان شبهاى ماه مبارک، از راه عبادت و نیایش بکوشند و بر اخلاص و بندگى خویش بیافزایند، تا مورد رحمت و غفران حق قرار گیرند.
پس شایسته است هر بنده خدا در شبهایى که احتمال شب قدر مى رود، در طلب مغفرت و رحمت و عافیت و معرفت اهل بیت علیهم السلام به ویژه مقام عصمت فاطمه زهرا علیها السلام، شب زنده دارى و احیا بدارد و شکر منعم و توفیق پرفیض آن شبهاى عظیم الشأن را به دست آورد.
برخى از عرفا در تفسیر «لیلة القدر» به حضرت فاطمه زهرا علیها السلام چنین گفته اند که:
شب قدر بین سه شب مشهور مخفى است همانطور که قبر فاطمه زهرا علیها السلام هم در سه مکان: قبرستان بقیع، روضه بین محراب و منبر در مسجد النبى و خانه خود، نزد قبر پدرش رسول اللّه صلى الله علیه و آله پنهان مى باشد.
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَلْهِمْنَا مَعْرِفَةَ فَضْلِهِ وَ إِجْلَالَ حُرْمَتِهِ وَ التَّحَفُّظَ مِمَّا حَظَرْتَ فِیهِ وَ أَعِنَّا عَلَى صِیَامِهِ بِکَفِّ الْجَوَارِحِ عَنْ مَعَاصِیکَ وَ اسْتِعْمَالِهَا فِیهِ بِمَا یُرْضِیکَ حَتَّى لَا نُصْغِیَ بِأَسْمَاعِنَا إِلَى لَغْوٍ وَ لَا نُسْرِعَ بِأَبْصَارِنَا إِلَى لَهْوٍ «7» وَ حَتَّى لَا نَبْسُطَ أَیْدِیَنَا إِلَى مَحْظُورٍ وَ لَا نَخْطُوَ بِأَقْدَامِنَا إِلَى مَحْجُورٍ وَ حَتَّى لَا تَعِیَ بُطُونُنَا إِلَّا مَا أَحْلَلْتَ وَ لَا تَنْطِقَ أَلْسِنَتُنَا إِلَّا بِمَا مَثَّلْتَ وَ لَا نَتَکَلَّفَ إِلَّا مَا یُدْنِی مِنْ ثَوَابِکَ وَ لَا نَتَعَاطَى إِلَّا الَّذِی یَقِی مِنْ عِقَابِکَ ثُمَّ خَلِّصْ ذَلِکَ کُلَّهُ مِنْ رِئَاءِ الْمُرَائِینَ وَ سُمْعَةِ الْمُسْمِعِینَ لَا نَشْرَکُ فِیهِ أَحَداً دُونَکَ وَ لَا نَبْتَغِی فِیهِ مُرَاداً سِوَاکَ.
خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست، و شناخت برترى این ماه، و بزرگ داشت احترامش را، و خوددارى از آنچه که در این ماه ممنوع کردى، به ما الهام فرما، و ما را به روزه داشتن این ماه، و حفظ انداممان از گناهانت و به کار گرفتن آنها در آنچه که تو را خشنود مى کند یارى ده، تا با گوشمان به گفتار لغو گوش نکنیم، و با چشممان به تماشاى لهو نشتابیم، و تا جایى که دستهامان را به جانب حرامى نگشاییم، و با گامهامان به سوى ممنوعى نرویم، و شکمهامان جز آنچه را حلال کردى، در خود جاى ندهد، و زبانمان جز به آنچه تو گفتهاى گویا نشود، و عمل و وظیفهاى جز آنچه ما را به ثواب تو نزدیک مىکند، متحمّل نشویم، و جز آنچه ما را از کیفر تو نگاه مى دارد، انجام ندهیم. آنگاه همه اینها را از ریاى ریاکاران، و شهرتطلبى شهرت طلبان، خالص و پاک فرما؛ به گونهاى که کسى را جز تو در اعمالمان شریک نکنیم، و مقصد و منظورى در آن اعمال غیر تو نطلبیم
پی نوشت:
(1)- بحار الأنوار: 95/ 149، باب 7، حدیث 4؛ إقبال الأعمال: 194..
تفسیر و شرح صحیفه سجادیه، شیخ حسین انصاریان, ج11، ص: 251
