راه سعادت، راه شقاوت

صرف داشتن مراتب علمى و درجات تخصصى " هر چند بیشتر و بهتر" انسان را به سعادت نمى رساند مگر آنکه بتواند در سایه ى علم و دانش به اطاعت الهى نیز گردن نهد که در این صورت، هر آن حرکتش سریع تر و مدارجش بالاتر و بیشتر خواهد شد.

در بینش اسلام، راه سعادت در اطاعت از فرامین الهى و راه شقاوت در عدم پیروى و سرپیچى از دستورات الهى خلاصه مى شود. قبل از بیان تفصیلى این معیار اسلامى جملاتى از دنباله فرمان مولا را مى خوانیم:

امره بتقوى الله و ایثار طاعته و اتباع ما امر به فى کتابه  من فرائضه و سننه، التى لا یسعد احد الا باتباعها و لا یشقى الا مع جحودها و اضاعتها.

 

"على علیه السلام قبل از هر چیز مالک را" به این امور فرمان مى دهد:

1. تقواى الهى

2. گزینش اطاعت خداوند.

3. عمل و پیروى از آنچه که خداوند در کتاب خود از سنتها و واجبات دستور داده است.

 

زیرا هیچکس جز با تبعیت از آنها به سعادت نخواهد رسید و هیچکس جز با ترک آن بدبخت نخواهد شد.

 

منظور از 'کتاب' تنها قرآن نیست، هدف اعم از قرآن و روایات اهل بیت علیهم السلام است. در اسلام همه ى سنن و آداب اسلامى را ' کتاب الله' مى گویند و این از این جهت است که همه ى واجبات، محرمات، مکروهات و مستحبات، مکتوب الهى است، یعنى خداوند به قلم تقدیر همه ى آنها را نوشته است تا بدان عمل کنند، آن هم به گونه اى که در شرع بیان گردیده است.

 

از وجود 'لا' و 'الا' در جملات گذشته "که هر دو بر حصر و انحصار دلالت دارند"، تنها راه منحصر به فرد سعادت و شقاوت در دیدگاه على علیه السلام به دست مى آید، چرا که حضرت مى فرماید:

در عالم وجود هیچکس در هیچ شان و مقامى نمى تواند به سعادت و نیکبختى برسد مگر با اطاعت از فرامین الهى آن هم به وسیله ى انجام فرائض و سنن و ترک محرمات. در مقابل، راه منحصر به فرد شقاوت نیز در سرپیچى از مقررات الهى و نافرمانى از فرامین خداوند از طریق عمل نکردن به واجبات و یا بى اعتنایى به آنها خلاصه مى شود.

 

با این بیان، به خوبى روشن مى شود که صرف داشتن مراتب علمى و درجات تخصصى " هر چند بیشتر و بهتر" انسان را به سعادت نمى رساند مگر آنکه بتواند در سایه ى علم و دانش به اطاعت الهى نیز گردن نهد که در این صورت، هر آن حرکتش سریع تر و مدارجش بالاتر و بیشتر خواهد شد.

 

 

برگرفته از کتاب آیین کشور داری از دیدگاه امام علی (ع)