تأکید قرآن بیشتر بر چه عملی است و چرا؟

یکی از معارف حیات‌بخش قرآن، مسئله انفاق است که از یک سو راهکاری برای برطرف کردن فاصله طبقاتی و از بین بردن فقر از جامعه است...

یکی از معارف حیات‌بخش قرآن، مسئله انفاق است که از یک سو راهکاری برای برطرف کردن فاصله طبقاتی و از بین بردن فقر از جامعه است و از سوی دیگر دستور العملی برای خودسازی و تزکیه نفس در راه تکامل روح آدمی. این بدان معناست که فقط گیرنده انفاق نفع نمی برد و قطعاً انفاق کننده بهره معنوی بسیار بیشتری خواهد برد.

حضرت صدقه طاهره سلام الله علیها در این زمینه الگویی بی بدیل به شمار می روند و در موارد متعددی انفاق های خاصّ حضرت روایت شده است.

حضرت زهرا (س) انفاق را نه فقط برای کمک کردن به مستمند بلکه برای تکامل معنوی خویش انجام می داد و لذا از این عمل لذت می برد. حضرت در این رابطه می فرمودند:

«حبّب إلیَّ مِن دُنیاکُم ثَلاث؛ از دنیای شما سه چیز محبوب من است:

۱. تِلاوة کتاب الله؛ تلاوت قرآن

۲. والنَّظر فِی وَجهِ رَسول الله؛ نگاه به چهرة رسول خدا (ص)

۳. و الإنفاق فِی سَبیلِ الله؛ انفاق در راه خدا.» (نهج الحیاة، ص ۲۱۷، ح ۱۶۴)

 

سه نکته:

* چرا این همه تأکید!؟
یکی از بیشترین تأکیدات قرآن در سوره های مختلف روی مساله انفاق و صدقات است. قطعاً خداوند که «یرزق مَن یشاء بغیر حساب» است نیازی به انفاق های ما ندارد. پس سرّ این همه تاکید در چیست؟ قطعاً سازندگی معنوی این عمل و تاثیر فوق العاده آن بر صیغل روح انسان که موجب دل کندن از دنیا می شود مدّ نظر است.

 

** پاک شدن رذایل اخلاقی
با هزینه کردن مال در راه خدا بسیاری از رذایل اخلاقی همچون دنیاپرستی، بخل، خودخواهی، حرص و طمع از صفحه دل آدمی پاک می‌ گردد؛ چنانکه خداوند متعال خطاب به پیامبر اکرم(ص)، می فرماید:
«از اموال آنها صدقه‌ای بگیر تا به وسیله آن، ایشان را پاکسازی و پرورش دهی.» (سوره توبه، آیه ۱۰۳)

 

*** پدرش به فدای او باد!
نقل شده که چون حضرت رسول(ص) از سفری مراجعت می فرمود، اول به خانه حضرت فاطمه(س) تشریف می برد و مدتی می ماند و بعد از آن به منزل خود می رفت. در یکی از سفرهای پیامبر(ص)، حضرت زهرا(س) برای خود دستبند و گلوبند و گوشواره از جنس نقره تهیه کرده و پرده ای بر در خانه خود آویخته بود.

 

هنگامی که رسول خدا(ص) از سفر مراجعت کرد و به خانه فاطمه(س) وارد شد، چون چشمش به زینت های مورد استفاده فاطمه(س) افتاد، با ناراحتی از خانه بیرون رفت و به مسجد وارد شد و در کنار منبر نشست. حضرت فاطمه(س) با فهمیدن علت این رفتار پدر برای جلب خشنودی و رضایت رسول اکرم(ص) همه آن زینت ها را به نزد پدر فرستاد و پیغام داد که دخترت سلام می رساند و می‌گوید: اینها را در راه خدا انفاق کنید! و چون آنها را به نزد پیامبر(ص) آوردند، سه مرتبه فرمود: «آنچه را که می‌خواستم، فاطمه انجام داد. پدرش به فدای او باد!» (منتهی الآمال، شیخ عباس قمی، صص ۱۵۹ – ۱۶۰)