اذکار، اعمال و برکات ماه ذی الحجه

ماه ذی الحجه یکی از ماه‌های شریفی است که عبادت در آن و ذکر و یاد خدا اثرات عمیقی به همراه دارد . این ماه در نهایت برکت و عظمت است و از رسول خدا مروی است عمل خیر و عبادت خدا در هیج ایامی نزد حق تعالی محبوبتر از این دهه نیست. از همین روست که یکی از بزرگترین ارکان دین یعنی حج خانه خدا، در این ایام جای گرفته است.

اعمال مخصوصه این دهه

برای این دهه اعمال مشخصی وجود دارد که برای هریک ثواب و منزلتی را تعیین کرده‌اند از جمله اینکه روزه گرفتن نه روز این دهه ثوابی به اندازه روزه تمام عمر دارد. امام کاظم علیه السّلام فرمود: هر که روز نخست دهه نخستین ذى الحجّه را روزه بدارد، خداوند پاداش هشتاد ماه روزه‏دارى را براى او نویسد و چون نه روز دیگر را روزه بدارد خداوند پاداش روزه دهر (روزگار) را براى او نویسد.(ثواب الأعمال/ترجمه حسن زاده)    

محمّد بن جعفر، از محمّد بن الحسین بن ابى الخطّاب، از محمّد بن اسماعیل، از صالح بن عقبه، از بشیر دهّان، وى گفت:حضرت ابو عبد اللَّه علیه السّلام فرمودند:هر مۆمنى که امام حسین علیه السّلام را در غیر روز عید و عرفه زیارت کند در حالى که به حق آن حضرت آگاه و مطّلع باشد خداوند متعال ثواب بیست حج و بیست عمره مقبول و بیست جهاد در رکاب نبى مرسل یا امام عادل برایش مى‏نویسد.(کامل الزیارات/ ترجمه ذهنى تهرانى /603 ) علاوه بر این خواندن دو رکعت نماز بین نماز مغرب و عشاء در تمام شب های این دهه سفارش شده است که نمازگزار با خواندن این نماز با ثواب حاجیان شریک می‌شود. کیفیت و چگونگی این اعمال به تمامه در کتاب مفاتیح الجنان ذکر شده است.

هر کس یک صد مرتبه‏ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ‏ بگوید، (عبادت) او در آن روز از همه والاتر است، مگر از کسى که زیادتر از او (این ذکر شریف را) بگوید

امام علی(علیه السلام) و مناجات دهه اول ذی الحجه

خواندن یکی از دعاهایی که ثواب بسیاری بر آن ذکر کرده ‌اند، مناجاتی است که امیرالمومنین علی(علیه السلام) در دهه اول ذی الحجه آن را می خواندند و آن دعا این است:

لا إله الّا اللَّه عدد اللّیالی و الدّهور، لا إله إلّا اللَّه عدد أمواج البحور، لا إله إلّا اللَّه و رحمته خیر ممّا یجمعون، لا إله إلّا اللَّه عدد الشّوک و الشّجر، لا إله إلّا اللَّه عدد الشّعر و الوبر، لا إله إلّا اللَّه عدد الحجر و المدر، لا إله إلّا اللَّه عدد لمح العیون، لا إله إلّا اللَّه فی اللّیل إذا عسعس و فی الصّبح إذا تنفّس، لا إله إلّا اللَّه عدد الرّیاح فی البرارى و الصّخور، لا إله إلّا اللَّه‏ من الیوم إلى یوم ینفخ فی الصّور» یعنی: لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ‏ به شماره شبها و روزگاران؛ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ‏ به تعداد امواج دریاها؛ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ‏ که رحمت خدا از هر چه گرد آورند بهتر است؛ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ‏ به عدد خار بیابانها و درختها؛ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ‏ به شماره آنچه مو و کرک است؛ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ‏ به تعداد هر چه سنگ و کلوخ است؛ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ‏ به عدد نگاه چشمها؛ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ‏ در شب وقتى که تاریک مى‏شود و در صبح هنگامى که طلوع مى‏کند؛ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ‏ به شماره بادهایى که در بیابانها و صخره‏ها مى‏وزد؛ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ‏ از امروز تا روزى که در صور دمیده شود. (پاداش نیکیها و کیفر گناهان / مجاهدی  )   

ثواب قرائت این مناجات

خلیل مى‏گوید که: از راوى شنیدم که مى‏گفت: امام على علیه السّلام مى‏فرمود: هر کس در هر روز از این دهه، ده مرتبه این ذکر را بخواند، خداوند به ازاى هر لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ‏ که مى‏گوید درجه‏اى در بهشت از درّ و یاقوت به او عنایت فرماید که میان هر دو درجه براى سوارى که با شتاب رکاب مى‏زند یک صد سال راه است، و در هر درجه‏اى شهرى است و در هر شهر کاخى از گوهر یکپارچه قرار دارد که درزى در آن نیست، در هر شهرى از آن شهرها آنقدر از خانه‏ها و قلعه‏ها و اتاقها و خانه‏ها و بسترها و همسران و تختها و حوران بهشتى و پشتیها و فرشها و سفره‏ها و خدمتگزاران و رودها و درختها و زیورها و جامه‏ها قرار دارد که وصف آن از توان وصف‏کنندگان بیرون است. و هنگامى که از قبر خارج مى‏شود، از هر موى بدن او نورى مى‏تابد، و هفتاد هزار فرشته به پیشباز او مى‏آیند، و از پیش رو و سمت راست و چپ او حرکت مى‏کنند تا به درب بهشت رسند، و هنگامى که وارد بهشت مى‏شود پشت سر او مى‏ایستند و او در پیشاپیش جلوى آنها قرار مى‏گیرد تا به شهرى مى‏رسند که نماى بیرونى آن از یاقوت سرخ است و اندرون آن از زبرجد سبز رنگ، و در آن شهر، تمام آنچه را که خداوند در بهشت آفریده است وجود دارد، هنگامى که به آنجا مى‏رسند فرشتگان مى‏گویند: اى دوست خدا! آیا مى‏دانى این شهر و آنچه در آن است چیست؟

امام على علیه السّلام مى‏ فرمود: هر کس در هر روز از این دهه، ده مرتبه این ذکر را بخواند، خداوند به ازاى هر لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ‏ که مى‏گوید درجه‏اى در بهشت از درّ و یاقوت به او عنایت فرماید که میان هر دو درجه براى سوارى که با شتاب رکاب مى‏زند یک صد سال راه است، و در هر درجه‏اى شهرى است و در هر شهر کاخى از گوهر یکپارچه قرار دارد که درزى در آن نیست

مى ‏گوید: نه، شما کیستید؟ مى‏گویند: ما فرشتگانى هستیم که در دنیا روزى که خداى تبارک و تعالى را تهلیل مى‏کردى تو را مى‏دیدیم، این شهر با آنچه که در آن هست همه ثواب توست، تو را به ثوابى برتر از این ثواب از جانب خدا مژده باد! تا آنچه را که خداوند براى تو در دار السلام خود و در جوار خویش فراهم آورده است‏ ببینى، آن بخششى را که هرگز بریده نمى‏شود. خلیل مى‏گوید: پس هر چه مى‏توانید، (این ذکر را) بخوانید تا اجر شما افزونتر گردد.

ثواب روزی صد مرتبه لا اله الاّ الله گفتن

این ذکر شریف یکی از اذکاری است که مدوامت بر آن سفارش شده است مناجاتی که حضرت در دهه اول ذی الحجه بدان سفارش نموده است اگر روزی ده مرتبه تکرار شود در حقیقت صد مرتبه ذکر شریف لا اله الاّ الله تکرار شده است که در ثواب قرائت آن چنین روایاتی داریم:

هشام بن سالم و ابو ایّوب از امام صادق علیه السّلام روایت کرده‏اند که فرمود: هر کس یک صد مرتبه‏ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ‏ بگوید، (عبادت) او در آن روز از همه والاتر است، مگر از کسى که زیادتر از او (این ذکر شریف را) بگوید.

سلام بن غانم از امام صادق علیه السّلام روایت مى‏کند: کسى که به هنگام خواب، یک صد مرتبه‏ لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ‏ بگوید، خداوند عالمیان خانه‏اى در بهشت برایش مى‏سازد، و کسى که به گاه خواب صد بار استغفار کند گناهان او بریزد بدان گونه که برگهاى درختان مى‏ریزد. ( پاداش نیکیها و کیفر گناهان ) ذکری به این سادگی و ثوابی به این وسعت، بزرگی و عظمت  خداوندی را می رساند که همتایی نداشه و به دنبال بهانه‌ای است که بنده اش را در جوار رحمت و مغفرت خویش قرار دهد.                                             

منابع:

1)مفاتیح الجنان / شیخ عباس قمی

2) پاداش نیکیها و کیفر گناهان / مجاهدی

3)ثواب الاعمال / ترجمه حسن زاده

4) جامع السعادة / نراقی

5) کامل الزیارات / ابن قولویه