کاری که گناه را دو برابر می کند
لذت بردن از گناه و شادمانى هنگام انجام گناه، از امورى است که گناه را بزرگ مىکند و موجب کیفر بیشتر مىشود .
گاهی در پی وسوسههای شیطانی، کار انسان به جایی میرسد که به کردار ناشایست خویش نیز میبالد و به آن افتخار میکند.
حضرت امام خمینی(ره)در این باره به این نکته اشاره میکند که خودپسندی و بالیدن به ویژگیها و کارها، تنها به صفتها و اعمال شایسته و نیکو منحصر نیست، بلکه گاه زشتیها و رذیلتها نیز در قلب آدمی عجب پدید میآورد:
اهل کفر و نفاق و مشرکان و ملحدان و صاحبان اخلاق زشت و ملکات پست و اهل معصیت و نافرمانی، گاهی کارشان به جایی رسد که به کفر و زندقه خویش عجب کنند و ابتهاج نمایند! خود را به واسطه آن، دارای روح آزاد شمارند و خویشتن را دارای شهامت و مردانگی دانند و ایمان به خدا را از موهومات و تعبد به شرایع را از کوچکی فکر و اخلاق حسنه و ملکات فاضله را از ضعف نفس و بیچارگی شمارند و اعمال حسنه و مناسک و عبادات را از ضعف ادراک و نقصان مشاعر محسوب کنند، خود را به واسطه آن روح آزاد غیر معتقد به موهومات و بیاعتنا به شرایع، مستحق مدح و ثنا میدانند.
خصال زشت ناهنجار در دل آنها ریشه کرده و مأنوس به آنها شده، چشم و گوششان از آن پر شده، در نظرشان زینت پیدا کرده و آنها را کمال پندارند.
چنانکه در این حدیث شریف نیز اشاره به آن شده؛ آنجا که فرمود: یکی از درجات آن این است که زینت پیدا کند از برای بنده، بدی عملش و آن را نیکو ببیند و این اشاره است به قول خدای تعالی: «أَ فَمَنْ زُینَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ فَرَآهُ حَسَنا» (سوره فاطر، آیه 8)
کما اینکه در آنجا که [خدا] میفرماید، گمان میکند که نیکو عمل میکند، اشاره است به قول خدای تعالی: «قُلْ هَلْ نُنَبِّئُکمْ بِالْأَخْسَرینَ أَعْمالاً ؛ الَّذینَ ضَلَّ سَعْیهُمْ فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ هُمْ یحْسَبُونَ أَنَّهُمْ یحْسِنُونَ صُنْعاً ، أُولئِک الَّذینَ کفَرُوا بِآیاتِ رَبِّهِمْ وَ لِقائِهِ فَحَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ فَلا نُقیمُ لَهُمْ یوْمَ الْقِیامَةِ وَزْناً» (سوره کهف، آیات 103ـ 105)
این دسته از مردم که جاهل و بیخبرند و خود را عالم و مطلع میدانند، بیچارهترین مردم و بدبختترین خلایقاند. اطبّای نفوس از علاج آنها عاجزند و دعوت و نصیحت در آنها اثر نمیکند، بلکه گاهی نتیجه عکس میدهد. اینها به برهان گوش نمیدهند، چشم و گوش خود را از هدایت انبیا و برهان حکما و موعظه علما بسته اند .
امام علی علیه السلام فرمود: انجام دادن حسنه و کار نیک به صورت مخفى، معادل هفتاد حسنه است و آشکار ساختن گناه و خطا موجب خوارى و پستى مى گردد و پوشاندن و آشکار نکردن خطا و گناه موجب آمرزش آن خواهد بود.
اینها نه تنها مقام کبریایی حضرت حق را نادیده گرفته و به انواع و اقسام فسق و فجور دست زده اند که از کردار خود غرق در شادی و لذتند و ذره ای احساس ندامت و پشیمانی در دل ندارند .
گناه اینان مضاعف است چرا علاوه بر نتیجه شوم گناه خود با شاد بودن بر آن و بالیدن به آن باعث از بین رفتن قبح گناه در نزد دیگران می شوند و سایرین را هم به تکرار عمل شنیع خود فرا می خوانند .
به همین خاطر در روایات ما وارد شده است که اعمال خیر در خفا انجام شود تا شائبه ریا در آن نرود و باعث عجب و خود پسندی نشود ،کار بد و گناه نیز باید کتمان شود تا هم حفظ آبرو شود و هم باعث ترویج آن نشود .
ثواب انجام کار نیک مخفی و اثر پنهان کردن گناه و آشکار نکردن آن
امام رضا علیه السلام فرمود:«الْمُسْتَتِرُ بِالْحَسَنَةِ یعْدِلُ سَبْعینَ حَسَنَة، وَ الْمُذیعُ بِالسَّیئَةِ مَخْذُولٌ، وَ الْمُسْتَتِرُ بِالسَّیئَةِ مَغْفُورٌ لَهُ ؛ انجام دادن حسنه و کار نیک به صورت مخفى، معادل هفتاد حسنه است; و آشکار ساختن گناه و خطا موجب خوارى و پستى مى گردد و پوشاندن و آشکار نکردن خطا و گناه موجب آمرزش آن خواهد بود. (وسائل الشیعه، ج 16، ص 63، ح 20990)
اظهار خوشحالی هنگام گناه
لذت بردن از گناه و شادمانى هنگام انجام گناه، از امورى است که گناه را بزرگ مىکند و موجب کیفر بیشتر مىشود. در اینجا به چند روایت توجه کنید:
امیرمومنان على علیه السلام فرمود:
«شر الاشرار من تبهّج بالشر؛بدترین بدها کسى است که به انجام بدى خوشحال گردد» (غرر الحکم، ج1 ،ص446)
و نیز فرمود:
«مَن تَلذّذ بمعاصِى الله ذُلّ ؛ کسى که از انجام گناه، لذت ببرد خداوند ذلّت را به جاى آن لذّت به او مىرساند.» (فهرست غرر، ص130)
امام سجاد علیه السلام فرمود:
«إیاک و ابتهاج الذّنب فانّه أعظم من رکوبه ؛ از شاد شدن هنگام گناه بپرهیز، که این شادى بزرگتر از انجام خود گناه است.» (بحار الانوار ، علامه مجلسی ، ج78 ، ص 159)
و نیز فرمود:
«حلاوة المعصیة یفسدها الیم العقوبه ؛ عذاب دردناک گناه شیرینى آن را تباه مىسازد.» (بحار، ج78 ص 159)
امام زین العابدین علیه السلام هم چنینی فرموده اند:
«لاخیر فى لذّة من بعدها النّار؛ در لذتى که بعد از آن آتش دوزخ است خیرى نیست.» (همان منبع )
رسول اکرم صلى الله علیه وآله فرمود:
«من اذنب ذنبا و هو ضاحک دخل النار و هو باک ؛ کسى که گناه کند و در آن حال خندان باشد وارد آتش دوزخ مىشود در حالى که گریان است.» (وسائل الشیعه، ج11، ص 168)