پنج درس ارزشمند و آموزنده از امام رضا(ع)

لحظه به لحظه و کلمه به کلمه‌‌ی رفتار و گفتار ائمه معصومین(ع) برای شیعیان و محبان آنها درس و پند است و راهنمای سعادت دنیا و آخرت آنها. در ادامه مطلب پنج درس از زندگی امام رضا(ع) را تقدیم دوستان عزیز می‌‌کنم.

مطلب ودرس اول:

ابوسعید خراسانى حکایت کند:

روزى دو نفر مسافر از راه دور به محضر امام رضا(ع) وارد شدند و پیرامون حکم نماز و روزه از آن حضرت سؤ ال کردند؟

امام(ع) به یکى از آن دو نفر فرمود: نماز تو شکسته و روزه ات باطل است و به دیگرى فرمود: نماز تو تمام و روزه ات صحیح مى‌‌باشد.

وقتى علّت آن را جویا شدند؟

حضرت فرمود: شخص اوّل چون به قصد زیارت و ملاقات با من آمده است، سفرش مباح مى‌‌باشد؛ ولى دیگرى چون به عنوان زیارت و دیدار سلطان حرکت نموده، سفرش معصیت است.(1)

مطلب ودرس دوم:

در بین مسافرتى که امام رضا(ع) از شهر مدینه به سوى خراسان داشت، هرگاه، که سفره غذا پهن مى‌‌کردند و غذا چیده و آماده خوردن مى‌‌شد، حضرت دستور مى‌‌داد تا تمامى پیش خدمتان سیاه پوست و... بر سر سفره طعام حاضر شوند؛ و سپس حضرت کنار آن ها مى‌‌نشست و غذاى خود را میل مى‌‌نمود.

اطرافیان به آن حضرت اعتراض کردند که چرا براى غلامان سفره اى جدا نمى اندازى ؟!

امام(ع) فرمود: آرام باشید این چه حرفى است ؟!

خداى ما یکى است، پدر و مادر ما یکى است و هرکس مسئول اعمال و کردار خود مى‌‌باشد.(2)

مطلب ودرس سوم:

محمّد بن سنان گوید:

چند روزى پس از آن که امام موسى کاظم(ع) رحلت نمود و امام رضا(ع) جاى پدر، در منصب امامت قرار گرفت و مردم در مسائل مختلف به ایشان مراجعه مى‌‌کردند.

به حضرت عرض کردم: یاابن رسول اللّه ! ممکن است از طرف هارون به شما آسیبى برسد و بهتر است محتاط باشید.

امام علیه السلام اظهار داشت: همان طور که جدّم، رسول اللّه(ص) فرمود: چنانچه ابوجهل، موئى از سر من جدا کند، من پیغمبر نیستم، من نیز مى‌‌گویم: اگر هارون موئى از سر من جدا کند من امام و جانشین پدرم نخواه بود.(3)

مطلب ودرس چهارم:

یکى از اصحاب امام رضا(ع) به نام معمّر بن خلاد حکایت نماید:

هر موقع سفره غذا براى آن حضرت پهن مى‌‌گردید، کنار آن سفره نیز یک سینى آورده مى‌‌شد.

پس امام(ع) از هر نوع غذا، مقدارى بر مى‌‌داشت و داخل آن سینى قرار مى‌‌داد و به یکى از غلامان خود مى‌‌فرمود که تحویل فقراء و تهى دستان داده شود.

سپس به دنباله آن، این آیه شریفه قرآن: «فَلاَ اقْتَحَمَ الْعَقَبَةَ»(4) را تلاوت مى‌‌نمود؛ و مى‌‌فرمود: خداوند عزّوجلّ مى‌‌داند که هر انسانى براى کسب مقامات عالیه بهشت، توان آزاد کردن غلام و بنده را ندارد.

به همین جهت، اطعام دادن و سیر گرداندن افراد را وسیله اى براى ورود به بهشت قرار داده است.(5)

مطلب ودرس پنجم:

سلیمان بن جعفر(که یکى از اصحاب حضرت علىّ بن موسى الرّضا(علیهما السلام) است) حکایت کند:

یکى از نوادگان امام سجّاد(ع) - به نام علىّ بن عبیداللّه - مشتاق دیدار و زیارت امام رضا(ع) بود، به او گفتم: چه چیزى مانع از رفتن به محضر شریف آن حضرت مى‌‌باشد؟

پاسخ داد: هیبت و جلالت آن بزرگوار مانع من گردیده است.

این موضوع سپرى گشت، تا آن که روزى مختصرکسالتى بر وجود مبارک امام(ع) عارض شد و مردم به عیادت و ملاقات آن حضرت مى‌‌آمدند.

پس به آن شخص گفتم: فرصت مناسبى پیش آمده است و تو نیز به همراه دیگر افراد به دیدار و ملاقات آن حضرت برو، که فرصت خوبى خواهد بود.

لذا علىّ بن عبید اللّه به عیادت و دیدار امام رضا(ع) رفت و با مشاهده آن حضرت بسیار مسرور و خوشحال گردید.

مدّتى از این دیدار گذشت و اتّفاقا علىّ بن عبیداللّه روزى مریض شد؛ و چون خبر به امام(ع) رسید، حضرت جهت عیادت از او حرکت نمود؛ و من نیز همراه آن بزرگوار به راه افتادم، چون وارد منزل او شدیم، حضرت مختصرى کنار بستر او نشست و از او دلجوئى نمود.

و پس از گذشت لحظاتى که از منزل خارج شدیم، یکى از بستگان آن شخص گفت: همسر علىّ بن عبیداللّه بعد از شما وارد اتاق شد و جایگاه جلوس ‍ حضرت رضا(ع) را مى‌‌بوسید و بدن خود را به وسیله آن محلّ تبرّک مى‌‌نمود.(6)

 

 پی نوشتها:

1) تهذیب شیخ طوسى: ج 4، ص 220، ح 17.

2) روضه کافى: ج 8، ص 192، ح 296.

3) روضه کافى: ج 8، ص 214، ح 371.

4) سوره بلد: آیه 11.

5) بحارالأنوار: ج 49، ص 97، ح 11، به نقل از کافى و محاسن برقى .

6) اختیار معرفة الرّجال: ص 495، ح 485، بحارالا نوار: ج 49، ص 22، ح 15.

منبع: کتاب چهل داستان و چهل حدیث از امام رضا(ع)