خدا را در فضای مجازی فراموش نکنیم!
چگونه این اتفاق میافتد و چرا در فضای مجازی، کاربران، خدای حاضر در تمامی حالات را فراموش میکنند؟ بعضی از کاربران به راحتی دروغ میگویند به نشر اکاذیب میپردازند در حالی که شاید همین کاربران در فضای حقیقی به اینکارها مبادرت نکنند.
رسول اکرم(ص) میفرمایند: «ما مِن ساعَةٍ تَمُرُّ بِابن آدَمَ لَم یُذکَر اللهُ فیها إلّا حَسِرَ عَلَیها یَومَ القیامَةِ؛ هر لحظهای که بر فرزند آدم بگذرد و او به یاد خدا نباشد روز قیامت حسرتش را خواهد خورد.»
زندگی کنونی افراد جامعه با ابزار علم و فناوری آمیخته شده است، به نوعی که در تمامی لحظههای آن تأثیر هر چند کوچک را بر افکار و روحیات و دانستههای کاربران، جامعه و در نهایت عموم مردم به همراه خواهد داشت. فضای مجازی به عنوان بزرگترین محل فعالیت انسانها بعد از فضای حقیقی، دنیای نو را در اختیار جهانیان قرار داده است. دنیایی که در خود هیچ یک از محدودیتهای فضای واقعی را ندارد و کاربران آن میتوانند با چرخاندن یک موس و کلیک، این دنیا را در اختیار خود داشته باشند.
در کشور دینمدار ما نیز این فضا به خوبی جای خود را در میان جوانان باز کرده است بهنوعی که کاربران ایرانی استفاده کننده از فضای مجازی گوی سبقت را از رقیبان خود در مراحلی ربوده و رتبه نخست را در بعضی از فعالیتها در این فضا به خود اختصاص دادهاند.
در این میان فضای مجازی به عنوان زبانی رایج در میان گروههای سنی جامعه، به ویژه قشر جوان شناخته میشود. قطع نظر از محاسنی که این ابزار فراگیر در تسریع و تسهیل زندگی کنونی ایجاد کرده، آسیبهایی را نیز در خود جمع کرده است، که از آن جمله میتوان به ارتباط بیمقدمه و بدون حفظ هنجارهای حاکم بر جامعه دینی دو جنس نوجوان و جوانِ دختر و پسر در فضای مجازی اشاره کرد.
این آسیب که در دوره حاضر با سرعتی روزافزون، مرزهای عفاف و حیای اجتماعی را نشانه گرفته و ظرف قبح و پَلشتی را درهم میشکند، به تهدیدی جدی برای فرهنگ حاکم بر جامعه اسلامی ما، در براندازی حجاب و حائل ارزشیِ میانِ مرد و زن تبدیل گشته است.
رفتارهای غلط، و استفاده نادرست و به دور از فرهنگ اسلامی بعضی از کاربران در این فضا و ناآگاهی نسبت به اینکه قابلیتها و امتیازهایی که فضای مجازی میتواند در جهت پیشبرد اهداف علمی، فرهنگی و حتی مذهبی داشته باشد، این محیط را ابزاری برای سرگرم کردن و گذراندن عمر جوانان و نوجوان ما به بطالت تبدیل کرده است.
اینکه چطور و چگونه این اتفاق میافتد و چرا در این فضا به دلیل بسیاری از مسائل، کاربران، خدای حاضر در تمامی حالت را فراموش میکنند نیز جای بسی سؤال دارد. بعضی از کاربرانی که به راحتی دروغ میگویند، عکسهای خود را به نامحرمان عرضه میکنند، ساعتها وقت خود را با چت کردن بدون هدف با دیگران میگذرانند و بسیاری از این مسائل، اتفاقاتی است که هر روز به علت نداشتن فرهنگ استفاده صحیح از فضای مجازی در کشور ما رخ میدهد.
در مورد ارتباط با نامحرم، از شمار زیادی از علما و مراجع تقلید استفتاء شده است که عموماً چنین پاسخ دادهاند: «البته ارتباط در این فضا فی نفسه اشکالی ندارد، اما در صورتی که مفسده داشته باشد و یا باعث گناه شود جایز نیست» چون شیطان وعده داده است، بین دو نامحرم حاضر شود و تا آن دو را به گناه نکشد، دست برندارد.
به نظر میرسد پرداخت هر چه بیشتر و جامعتر به این موضوع از ضرورتهای جامعه امروز، مخصوصاً در دانشگاهها و محیطهای مذهبی است، چرا که با عباراتی نظیر اینکه فضای مجازی ادبیات مخصوص به خود را دارد و رعایت آداب برخورد حضوری را در آن لازم نمیدانند، یعنی آداب ارتباط با نامحرمی که در فضای حقیقی قائل هستیم، در فضای مجازی این آداب را نادیده میگیریم. باید سعی کنیم رفتار واقعیمان را ملاک قرار دهیم و رفتار مجازیمان بازتر از رفتاری که با محیط پیرامون خود داریم، نباشد.
چقدر خدا را در فضای مجازی یاد میکنیم؟
اگر در زندگی دوست ندارید غریبهای، تصویر هر چند باحجابتان را نداشته باشد، پس با گذاشتن تصویرتان در پروفایل، برخلاف عرف خودتان عمل کردهاید و این عمل ممکن است به لغزشهای عملی منجر شود. درست است که به کل در اینترنت رفتارها بازتر شده است؛ اما بد نیست هر ازگاهی رفتارهای مجازیمان را با برخوردهایمان در دنیای حقیقی محک بزنیم و ببینیم به چه میزان غرق این فضای مجازی شدهایم؟ چقدر بر ارزشهایی که به آنها معتقدیم پافشاری میکنیم، چقدر خدا را در این فضا یاد میکنیم؟ و چقدر تابع شرایط محیطی هستیم؟
مرحوم آیت الله بهجت در رابطه با ارتباط بین دختر و پسر گفتهاند: با توجه به این که ارتباط دختر و پسر نامحرم، بدون ضرورت چه از طریق تلفن، موبایل یا از طریق شبکه اینترنت و چت و چه از راههای دیگر باشد، غالباً منشأ فساد است و جایز نیست و اگر صحبت ها تحریککننده باشد، حرام است. تجربههای مکرر نشان داده که رابطه بین دختران و پسران از دامهای شیطان است و پیامدهای منفی هم دارد. همچنین صحبت کردنهای غیر ضروری با نامحرم از مناسبترین جایگاههای نفوذ شیطان است. ممکن است ناخودآگاه انسان را به روابط غیر اخلاقی سوق دهد.
البته اگر برای ارتباط و صحبت کردن با نامحرم ضرورتی در بین باشد، مانند: سؤال کردن مسائل شرعی از نامحرم و امثال این مورد و قصد لذت و شهوت هم در بین نباشد و مفسده هم نداشته باشد، اشکال ندارد؛ ولی به شرط آن که این نوع ارتباط نیز دوام دار نباشد. (آیة الله بهجت، استفتائات، ج۴، سؤال ۵۲۹۸ و ۵۲۹۹ – ۵۳۰۲)
جمهوری اسلامی ایران در ابعاد فرهنگی و اجتماعی، چه در فضای داخلی و چه برونمرزی، با اتخاذ تدابیر مبتنی بر فرامین اسلام و قرآن، بر حفظ حریم و حرمت زنان و مردان جامعه اسلامی تاکید دارد. این بینش فرهنگ اسلامی که باید شعار علمی و عملی هر جامعه مسلمان و استکبارستیزی باشد فعالیتهای خود را آغاز کرده است که باید هرچه بیشتر به آن رسیدگی و مدیریت شود.
بیایید با فرهنگ استفاده صحیح از فضای مجازی و امکانات آن دنیایی زیبا را برای خود رقم بزنیم. دنیایی که خدا هم از آن راضی است. بیایید با نگاهی حقیقی به فضای مجازی فعالیتهای صحیح و در راستای پیش برد شخصیت و منش خودمان داشته باشیم. منشی که از اهلبیت نشأت میگیرد، پس اگر غیر این باشد از خدا و اهل بیت او دور خواهیم شد.
منبع:خبرگزاری ایکنا