چگونه جایگاه خود را در نزد خداوند بدانیم؟ از زبان حاج آقا مجتبی تهرانی
بسم الله الرحمن الرحیم
از حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام نقل شده است که ایشان فرمودند:
مَنْ أَرَادَ مِنْکُمْ أَنْ یَعْلَمَ کَیْفَ مَنْزِلَتُهُ عِنْدَ اللَّهِ فَلْیَنْظُرْ کَیْفَ مَنْزِلَةُ اللَّهِ مِنْهُ عِنْدَ الذُّنُوبِ کَذَلِکَ مَنْزِلَتُهُ عِنْدَ اللَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى
هر کس از شما که می خواهد جایگاه و منزلت خود را در نزد خداوند بداند، پس باید ببیند که جایگاه و منزلت خداوند در آن هنگام که به گناهی می رسد چگونه است. جایگاه او نزد خداوند تبارک و تعالی، به همان مقدار است که جایگاه خداوند در نزد او است.
جایگاهت در نزد خداوند چگونه است؟
اگر کسی بخواهد ببیند جایگاهش در نزد خداوند جایگاه بلند و رفیعی است یا پست و حقیر، باید دقّت کند و ببیند جایگاه خدا نزد او در جایی که به گناهان می رسد چگونه جایگاهی است. فرض کنید که ـ نعوذ بالله ـ زمینه و شرایط معصیتی پیش آمده و همه شرایط هم مهیّا است و انسان می تواند مرتکب معصیت شود.
اینجا باید ببیند که خداوند در نظرش چقدر اهمیت دارد و چه جایگاهی دارد؛ اگر جایگاهی عظیم و رفیع دارد، این موجب می شود خوف از خدا پیدا کند و دستش به طرف این معصیت دراز نشود. چرا؟ چون خداوند نهی کرده و گفته این کار را نکن.
اگر خدا پیش من بزرگ باشد، مرتکب گناه نمیشوم
اگر خدا پیش من بزرگ باشد، مرتکب گناه نمیشوم. این یک راه شناخت خویشتن است. انسان می تواند خودش را امتحان کند. اگر خدا پیش تو عظمت دارد، بدان که تو هم پیش خدا عظمت داری. امّا اگر دیدی نه، خدا در نزد تو کوچک جلوه کرد و عظمتی نداشت که به سمت گناه رفتی، بدان که تو در نزد خدا پست و حقیر هستی. نگاه کنید امیرالمؤمنین علیه السلام به چه نحوی رابطه را درست کرد!
وضع ما پیش خدا چگونه است؟
نکتهای که در این روایت هست این است که حضرت می فرمایند موقع برخورد با «گناه» ببین خداوند چه اهمیتی نزد تو دارد، امّا نمیفرمایند که هنگام «اطاعت» از خداوند ببین خدا چه جایگاهی نزد تو دارد. چون عظمت خداوند در نزد تو موقعی ظاهر می شود که او تو را نهی کرده است، یعنی هنگام گناه. در روایت دیگری از حضرت علی علیه السلام منقول است که حضرت فرمودند تو به کوچکی گناه نگاه نکن، بلکه به بزرگی آن کسی نگاه کن که در حال معصیت او هستی.
بسیاری از افراد می گویند ما نمی دانیم که خدا از ما راضی است یا نه؛ می گویند نمی دانیم خدا ما را دوست دارد یا دوست ندارد؛ میپرسند وضع ما پیش خدا چگونه است؟ پاسخ به این سؤالات آسان است؛ بگو ببینم هنگامی که به گناه برخورد می کنی، خداوند در نظر تو چگونه است؟ بزرگ است یا کوچک است؟ اگر بزرگ است تو هم پیش خدا بزرگی و او از تو راضی است و تو را دوست دارد؛ اگر کوچک است، بدان که تو هم پیش خدا کوچک و پست هستی و خدا از تو راضی نیست.
منبع روایت : بحارالانوار، جلد ۶۷، صفحه ۱۸٫
منبع: بخشی از سخنرانی حاج آقا مجتبی تهرانی در تاریخ چهارشنبه ۱۸ اسفند ۱۳۸۹ در مسجد جامع بازار تهران
