هجوم نرمافزارهای موبایل به حریم خانواده و افزایش روابط غیراخلاقی
این روزها داشتن گوشی هوشمندی که به نرم افزار ارتباطی مثل وی چت مجهز باشد، پول زیادی نمی خواهد و حتی می توان با هزینه ای کمتر از ۳۰۰ هزار تومان هم گوشی داشت که مجهز به وی چت یا نرم افزار های مشابه باشد.
شما کافی است ابتدا این نرم افزار را در گوشی خود نصب کنید، در سامانه ثبت نام آن عضو شوید تا در گام اول، این نرم افزار همه دوستانتان را که با ثبت شماره تلفن هایشان در این نرم افزار عضو هستند، به شما معرفی کند.
بعد از این مرحله است که می توانید با خرید یک بسته اینترنت گوشی که ماهی حداکثر ده هزار تومان هزینه دارد یا با استفاده از اینترنت بدون سیمی که در منزل یا محل کار دارید، به دوستانتان به طور رایگان پیام متنی، صوتی و تصویری بفرستید، تماس تلفنی بگیرید و در هزینه های خود صرفه جویی کنید.
اما ایراد بزرگ کار این است که حریم خصوصی شما در این نرم افزار مورد تهدید قرار می گیرد و نمی توانید خود را از دسترس غریبه ها دور نگه دارید.
این اتفاق در مورد نوجوانانی که بیشتر در معرض آسیب و سوءاستفاده هستند، از اهمیت بیشتری برخوردار است. مثلا اگر نوجوانی، نرم افزار وی چت را در گوشی هوشمندش نصب کرده و در یک مکان عمومی باشد، دیگر افرادی هم که در مجاورت او قرار دارند و از همین نرم افزار استفاده می کنند، می توانند تا شعاع چند صد متری او را شناسایی کرده و برایش پیام بفرستند.
حتی این نرم افزار به امکاناتی مجهز است که اگر گوشی را با دست تکان دهید ، دیگر گوشی های تکان خورده در همان لحظه را شناسایی کرده و امکان ارتباط بین آنها را برقرار می کند.بنابراین تصور کنید کودک و نوجوان شما بدون آن که متوجه باشید می تواند مخاطب افرادی قرار بگیرد و حتی با کسانی دوست شود که نه آنها را می شناسد و نه شما آنها را می شناسید.
درواقع مهم ترین عامل برقراری ارتباط و دوستی در وی چت، نزدیکی مکانی و فیزیکی است؛ در حالی که در مجاورت فردی قرار داشتن، اصلا به معنی بی خطر بودن و درستکار بودن او نیست.
مجلس پیگیری می کند
پس از فیلتر شدن وی چت، پرسشی که پیش می آید این است که آیا با فیلتر کردن این برنامه ها، مشکل حل می شود یا باید به دنبال راه حل های مناسب تری بود؟ بسیاری از کارشناسان معتقدند روشنگری و آموزش برای شناخت بیشتر خانواده ها و کاربران موبایل و اینترنت را ه حل پایدارتر و مناسب تری است ، اگرچه اکنون هم نمی توان نسبت به مخاطرات اجتماعی و آسیب هایی که چنین نرم افزارهایی به خانواده ها و بویژه جوانان وارد می کند بی اعتنا بود.
فرج الله عارفی، نایب رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس در گفت وگو با جام جم خبر می دهد که یکی از اعضای کمیسیون اجتماعی در حال تدوین طرحی برای نظارت بر این گونه نرم افزارهای ارتباطی در گوشی های هوشمند است و بزودی این طرح مورد بررسی نمایندگان مجلس قرار می گیرد.
عارفی بر این باور است که نرم افزارهایی مثل وی چت، حریم خصوصی شهروندان را نقض می کند و آسیب های اجتماعی متعددی را در خانواده ها برجا خواهد گذاشت.
به گفته این نماینده مجلس، استفاده از امکانات پیشرفته برای رشد و تعالی جوانان الزامی و مهم است، ولی برای استفاده از تولیدات کشورهای غربی باید شرط احتیاط هم لحاظ شود، زیرا بسیاری از تولیدات و فناوری های ارتباطی صادر شده از سوی این کشورها، مصالح واقعی مردم را در نظر نمی گیرد.
هجمه فرهنگی
مهدی لبیبی، جامعه شناس نیز در گفت و گو با تسنیم تاکید می کند که فضای مجازی در کنار برخورداری از مزایا و اثرات منفی فراوان، موانع و تهدیداتی نیز به همراه دارد که باید مورد بررسی قرار گیرد و حضور فضای مجازی موجب می شود انسان از دنیای واقعیت فاصله گرفته و خیال پروری و خیال پردازی در او تقویت شود و این امر در تمام لایه های زندگی او نیز تاثیرگذار شود.
به اعتقاد لبیبی، کاربران بویژه نوجوانان و جوانان از حضور در برخی فضا های مجازی دچار آسیب جدی خواهند شد و این گروه در فضای مجازی به دلیل نداشتن قوه تجزیه و تحلیل کافی در مواجهه با مفاهیم و اطلاعات انحرافی، پایین بودن سطح دانش علمی و برخورداری از حداقل آگاهی های دینی تحت تاثیر باور های دروغین و هجمه های فرهنگی قرار می گیرند.
حراج اطلاعات شخصی در وی چت
محمد امینی مطلق، محقق و کارشناس رسانه هم تاکید می کند که در گام نخست نصب این برنامه، متاسفانه به دلیل آگاهی نداشتن، کاربر اجازه استفاده از اطلاعات شخصی را که هنگام نصب پرسیده می شود، به سرور می دهد و بعد از نصب و عضویت در این ابزار با ارائه شماره تلفن همراه، کد چهاررقمی را از سوی سرور آمریکایی از طریق پیامک دریافت می کند.
اما همین روند عضویت در وی چت سرآغاز در معرض خطر قرار دادن اطلاعات شخصی است و با بارگزاری هر نوع تصویر و متن در این شبکه اجتماعی، فضای امنیتی و حریم خصوصی افراد را در معرض سودجویان قرار می دهد.
نکته قابل تامل دیگری که امینی به تسنیم می گوید، میزان سوءاستفاده و تجاوز ذهنی در ابزار وی چت است که به کاربران کم سن و سال اعمال می شود که متاسفانه به دلیل در دسترس بودن این ابزار و استفاده آسان آن، خطرات زیادی را برای این نسل در پی دارد.
حتی گفته می شود در شش ماه نخست امسال هکرها و سودجویان از طریق ابزار وی چت از کاربران این ابزار در حدود دو میلیارد دلار اخاذی کرده اند و اغلب کاربران اصلی این اپلیکیشن دختران هفت تا 15 سال و پسران 9 تا 15 سال بوده اند.
همچنین سرقت اطلاعات و تصاویر از طریق وی چت های جعلی، امکان تهدید کاربران وی چت از طرف سودجویان و هکرها، گسترش اختلالات روانی، سلب امنیت روانی، بیماری های موبایلی و اینترنتی، بلوغ زودرس و مشکلات رفتاری از دیگر خطراتی این فناوری است که بنیان خانواده ها را تهدید می کند.
توصیه هایی برای والدین
به دلیل وجود برخی آسیب هاست که جامعه شناسان و روان شناسان درباره استفاده کودکان و نوجوانان از فناوری های نوین گوشی های موبایل بارها هشدار داده اند که در ادامه به برخی از این توصیه ها اشاره خواهیم کرد.
ـ نسبت به افرادی که با کودک و نوجوان شما ارتباط تلفنی دارند حساس باشید و اجازه ندهید هر فردی با او تماس تلفنی برقرار کند یا با استفاده از فناوری های نوین گوشی های هوشمند با او در ارتباط باشد.
ـ از محتویات گوشی فرزند کم سن و سال خود آگاهی داشته باشید و اجازه ندهید که هر محتوای صوتی و تصویری که دوست داشت در اختیار داشته باشد.
ـ به کودک و نوجوان باید آموخت که ارتباط از طریق فناوری هایی مثل وی چت، هیچ فرقی با گفت و گوی حضوری با یک فرد غریبه و ناشناس در خیابان ندارد.
ـ باید به فرزندان آموخت که اطلاعات شخصی و خانوادگی را از طریق گوشی های هوشمند در اختیار عموم قرار ندهند.
ـ مراقب باشید که کودک و نوجوان شما با افراد غریبه ای که در وی چت یا دیگر نرم افزارهای مشابه با او آشنا شده است، ملاقات حضوری ترتیب ندهد.
ـ باید به فرزندان در حال بلوغ آموخت که ادب، نزاکت و اخلاق محیط واقعی را در محیط های مجازی مثل گوشی های هوشمند رعایت کنند.
ـ باید به کودکان هنر دوست یابی سالم از طریق محیط های نظارت شده والدین آموزش داده شود.
نگرانی اوباما از فیسبوک
دغدغه دسترسی آزاد کودکان و نوجوانان به امکانات نرم افزاری و اینترنتی جدید فقط مختص ایرانی ها نیست و این موضوع را باید یک نگرانی جهانی به حساب آورد.
حتی باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا نیز چندی پیش دسترسی دخترانش را به شبکه اجتماعی فیسبوک محدود کرد.
به گفته اوباما و همسرش، «مالیا» پانزده ساله دسترسی محدودی به این شبکه دارد، در حالی که «ساشا» دوازده ساله هنوز آنقدر بزرگ نشده که بتواند از این وب سایت استفاده کند.
همسر رئیس جمهور آمریکا هم عنوان کرده بود که به اعتقاد من فیسبوک برای کودکان و نوجوانان مناسب نیست. بویژه این قشر از اجتماع که در مرکز توجه مردم قرار دارد. برخی مسائل بی اهمیت در شبکه های اجتماعی وجود دارد که کودکان و نوجوان نباید در آنها دخیل شوند؛ بنابراین تلاش می کنیم تا از آنها در مقابل این موارد حمایت کنیم. (1)
افزایش روابط غیراخلاقی توسط « تانگو» و «وی‌چت»
وی با بیان اینکه آثار منفی «وی‌چت» و «تانگو» بیشتر از مزایای آن است، افزود: حضور فضای مجازی موجب می‌شود انسان از دنیای واقعیات فاصله گرفته و خیال‌پروری و خیال‌پردازی در او تقویت شود و این امر در تمام لایه‌های زندگی او نیز تأثیرگزار شود.
لبیبی با اشاره به اینکه برخی از شبکه‌های اجتماعی و نرمافزارها باعث انسجام روابط فامیلی می‌شود ولی در عین حال روابط نامشروع و غیراخلاقی دختر و پسر را به دنبال دارد، ادامه داد: کاربران به خصوص نوجوانان و جوانان از حضور در برخی فضا‌های مجازی دچار آسیب جدی خواهند شد و این گروه در فضای مجازی به دلیل نداشتن قوه تجزیه و تحلیل کافی در مواجه با مفاهیم و اطلاعات انحرافی، پایین بودن سطح دانش علمی و برخورداری از حداقل آگاهی‌های دینی تحت تأثیر باور‌های دروغین و هجمه‌های فرهنگی قرار می‌گیرند.
این جامعه‌شناس با بیان اینکه استفاده غیر‌معمول و بیش از حد از اینترنت منجر به اعتیاد اینترنتی می‌شود که خود مشکلی دیگر است که امروزه شاهد رشد اعتیاد مجازی در نوجوانان و جوانان هستیم، افزود: در غرب با استفاده از چنین نرم‌افزار‌هایی مانند «تانگو»، «وی‌چت» و «وایبر» به انسجام خانواده کمک می‌کنند ولی این موضوع با اعتقادات اسلامی و ایرانی ما همخوانی ندارد.
لبیبی با تاکید بر اینکه گردانندگان نرمافزارهای «وی‌چت» و «تانگو» موافق هنجارشکنی و شکستن حرمت‌ها هستند، اظهارداشت: نوجوانان و جوانان تا زمانی که آشنایی و آگاهی در خصوص آسیب‌های منفی چنین نرم‌افزار‌هایی کسب نکردند نباید از آنها استفاده کنند چراکه عوارض منفی فضای مجازی جبران ناپذیر است.
وی با بیان اینکه با توجه به اینکه غالب محتوا و اطلاعات ارائه شده در فضای مجازی در راستای تقویت هنجارها، ارزش‌ها و فرهنگ‌های مذهبی و ملی حاکم بر جامعه اسلامی نبوده و در برخی مواقع ساختار شکن نیز هستند باید با هوشیاری از آن استفاده کرد و نوجوانانی که فریب می‌خورند نباید بدون آموزش‌های لازم به آن ورود کنند، گفت: خانواده‌ها نیز باید در این زمینه نظارت کامل به عملکرد و رفتار فرزند خود داشته باشند و همراه آنها بوده و فرزندان خود را با آثار منفی فضای مجازی آشنا کنند.
این جامعه‌شناس عنوان کرد: در فضای مجازی به خصوص در چت‌روم‌ها شاهد عکس‌ها و اطلاعات شخصی هستیم که از سوی کابران برای همه به اشتراک گذاشته می‌شود که این امر خود بی‌‌بند و باری را به دنبال دارد و حتی می‌توان گفت نوجوانان و جوانان با استفاده از فضای مجازی مانند اینگونه نرمافزارها، دچار نوعی انزوا و گوشه‌گیری می‌شوند و از خانواده فاصله می‌گیرند.
لبیبی بیان کرد: امیدواریم که دستگاه‌ها نسبت به اطلاع‌رسانی معایب چنین نرم‌افزار‌هایی اقدام کرده و شاهد مشکلات و آسیب‌ها باشیم.(2)
ب جان مادرم میشه از شون درست استفاده کرد ولی 99درصد استفاده غیر اخلاقی میکنن