سوره‌های مکی و مدنی

تعریف سوره‌های مکی و مدنی: آنچه که از قرآن در دوره سیزده سال که پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه و اله و سلم ـ در مکه مشغول تبلیغ بود نازل شد آیات وسوره‌های مکی هستند، خواه در خود مکه نازل شده باشد یا نه. و آیات و سوره‌هایی که در طول ده سال بعد نازل شد، مدنی می‌باشند خواه در مدینه نازل گردیده باشند یا در جاهای دیگر. 

 

ویژگی‌های آیات و سوره‌های مکی: 

 

1. هر سوره‌ای که در آن سجده وجود دارد مکی است. 

2. هر سوره‌ای که در آن لفظ کلاًّ به کار رفته است مکی است. 

3. هر سوره‌ای که درآن «یا ایها الناس» آمده و «یا ایها الذین آمنوا» درآن دیده نمی‌شود مکی است مگر سورة حج. 

4. هر سوره‌ای که در آن قصص انبیاء و ملل گذشته است مکی است به جز سوره بقره. 

5. هر سوره‌ای که در آن داستان آدم و ابلیس دیده می‌شود مکی است به جز سورة بقره. 

6. هر سوره‌ای که با حروف مقطعه از قبیل: الم، الرا و امثال آن آغاز می‌شود مکی است به جز دو سورة بقره و آل عمران. 

7. سوگندهای زیاد. 

8. کوتاه بودن سوره‌ها و آیات آن‌ها. 

 

ویژگی‌های آیات و سوره‌های مدنی: 

 

1.هر سوره‌ای که درآن فرمان جهاد و جنگ‌های پیامبر ـ صلی الله علیه و اله و سلم ـ دیده می‌شود مدنی است. 

2. هر سوره‌ای که در آن احکام و فرائض و حقوق ، قوانین مدنی، اجتماعی،‌ سیاسی است و به طور مفصل در آن‌ها آمده مدنی است. 

3. هر سوره‌ای که در آن‌ها از منافقین یاد شده است مدنی است. به جز سوره عنکبوت که در این سوره از منافقین یاد شده است که سوره مکی است. ولی یازده آیه اول آن مدنی هستند. 

4. مجادله با اهل کتاب و دعوت آن‌ها به عدم تعصب و غلو در دین‌شان نشانه مدنی بودن است. 

5. طولانی بودن سوره‌ها و آیه‌ها. 

6.خطاب در سوره‌های مدنی «یا ایها الذین آمنوا» است.

 

منبع: اندیشه قم