«آمار طلاق در کشور بالاست». این جمله نگران کننده برای شما آشنا نیست؟ حتما بارها و بارها این خبر را از زبان مسئولان شنیده اید؛ اما آماری که به صورت رسمی یا غیر رسمی اعلام می شود مربوط است به مواردی که ثبت محضری شده اند. اگر آمار طلاق های عاطفی را هم به آن اضافه کنیم، باید بیش از اینها نگران باشیم. آن طور که روانشناسان تأکید دارند آسیب های فردی و اجتماعی ناشی از طلاق عاطفی به مراتب بیشتر از طلاق رسمی است و باید جلوی این فاجعه را در خانواده ها گرفت. کارشناسان برای حل این معضل راهکارهای بسیاری ارائه می دهند که اگر بخواهیم آنها را دسته بندی کنیم. به قوانین اسلامی می رسیم؛ دستوراتی که در آخرین کتاب آسمانی سیره ائمه معصومین (علیهم السلام) برای داشتن رابطه عاشقانه به زن و شوهر توصیه شده است.
1- در همه امور شریک باشید
در جوامع سنتی، وظایف زن و مرد کاملا مشخص بود که در زندگی های مدرن، شرایط به گونه ای است که نمی توان مانند گذشته عمل کرد. به هر حال این روزها فعالیت های اجتماعی خانم ها بیشتر شده و آنها دوش به دوش همسرانشان برای تامین مخارج زندگی تلاش می کنند در حالی که از وظایف سنتی شان چیزی کم نشده و پس از مراجعه به خانه باید کارهای منزل و رسیدگی به فرزندان را انجام دهند.
کارشناسان معتقدند که توجه مردان به مشارکت در امور خانه می تواند زمینه ساز عشق و محبت میان همسران باشد. در زندگی حضرت فاطمه (س) و امام علی (ع) این همکاری فراوان یافت می شود؛ تا جایی که نقل می کنند روزی پیامبر (ص) به خانه امیرالمومنین علی (ع) رفتند و دیدند که آن دو بزرگوار هر دو مشغول کارند. فرمودند کدامیک از شما خسته تر است؟ امیرالمومنین (ع) پاسخ دادند فاطمه خسته تر است. پیامبر (ص) فرمودند، فاطمه جان برخیز، من کارهایت را انجام می دهم.
همه کارهای حضرت فاطمه (س) و امام علی(ع) با هم بود. یعنی با هم کار می کردند و با هم درد دل می کردند و با هم مشورت می کردند. وقتی حسنین (علیهم السلام) بیمار می شوند با هم برای شفای آنان روزه می گرفتند. همه اینها نشان از صمیمیت این خانواده است. درست است که آنها معصوم بودند و رفتارشان الهی بود. اما رفتار غیر بشری نداشتند؛ از این رو باید الگوی ما باشند.
این بزرگواران با رفتارشان به ما یاد دادند که مردان وقتی به خانه می آیند خودشان را درگیر کار خانه کنند و به استراحت نپردازند و خانم را تنها نگذارند. خانم ها هم باید به آقایان کمک کنند. در واقع باید نسبت به یکدیگر بی تفاوت نباشند و از زیر بار مسئولیت شانه خالی نکنند.
امام باقر (ع) می فرمایند: «حضرت فاطمه (س) کارهای منزل را با حضرت علی (ع) این گونه تقسیم می کرد؛ خمیر کردن آرد، نان پختن. تمیز کردن و جارو کردن خانه بر عهده ایشان بود و کارهای بیرون منزل مانند جمع آوری هیزم تهیه مواد غذایی و... را علی (ع) انجام می داد.»
2- از یکدیگر دلجویی کنید
اگر فلش بک بزنیم و به چند سال قبل بازگردیم، حتما به خاطر می آوریم که در چند دهه پیش بسیاری از زنان خانه داری را دغدغه بزرگ زندگی خود می دانستند و هر روز مردان خود را بدرقه می کردند و به استقبال آنها می شتافتند. روایت است مردی به محضر پیامبر(ص) آمد و گفت یا رسول الله، همسری دارم که هر گاه وارد خانه می شوم به استقبالم می آید و چون می خواهم از منزل بیرون بروم، مرا بدرقه می کند.
هر گاه مرا اندوهگین ببیند می گوید چه چیز تو را اندوهگین کرده؟ اگر برای مخارج زندگی ناراحتی، مطمئن باش که خداوند عهده دار آن است و با داشتن چنین ضامن معتبری که روزی تو را تضمین کرده، نباید اندوهگین باشی و اگر برای آخرت غصه می خوری، خداوند اندوهت را زیاد کند، چون باید چنین باشی.
رسول الله (ص) فرمودند خداوند در روی زمین کارگزارانی دارد که زن تو یکی از آنهاست. و برای او نصف پاداش شهید در نظر گرفته شده. از این روایت متوجه می شویم که دلجویی از همسر و توجه به مسائل مشکلات او، به ایجاد عشق و محبت می انجامد. بعضی از زن ها شاکی اند که گرفتاری همسرانشان مانع توجه به شرایط روحی آنان می شود و عده ای از مردان نیز معترضند که همسرانشان به گرفتاری های آنها توجه نمی کنند.
3- به یکدیگر احترام بگذارید
عشق و علاقه بین زن و مرد معمولا از مرحله خواستگاری ایجاد می شود. البته خواستگاری هایی که به نتیجه برسند و خانم و آقا تصمیم بگیرند کنار هم زندگی مشترکی را آغاز کنند.
روانشناسان معتقدند وقتی نیمه دیگر فرد پیدا شود، خود به خود عشق به وجود می آید و زن و مرد برای هم احترام قائل می شوند و این احترام یعنی افزایش مهر و محبت بین زن و شوهر. راه دگیر افزایش دوستی ها ابراز علاقه به صورت کلامی است. بهترین گواه، سخنان امیرالمومنین (ع) درباره حضرت زهراست. روایت است شخصی از حضرت علی (ع) درباره حضرت زهرا پرسید. حضرت همسرشان را این گونه توصیف کردند: « نعم المولی الی الطاعه الله او در مسیر طاعت خدا یاوری نیکو برایم بود.»
4- زن ذلیل و مرد ذلیل شوید!
خداوند متعال مهر و محبت همسران نسبت به یکدیگر را در وجود آنان قرار داده. محبت بین زن و مرد با آغاز زندگی مشترک زوجین ایجاد می شود و با ادامه زندگی، استحکام پیدا می کند. همان طور که در آیات قرآن آمده، خداوند زنان و مردان را برای آرامش یکدیگر آفریده. در آیه 21 سوره روم در این خصوص آمده: «
و من آیاته ان خلق لکم من انفسکم ازواجا لتسکنوا الیها و جعل بینکم موده و رحمه ان فی ذلک لایات لقوم یتفکرون / از نشانه های الهی آن است که برای شما جفتی از جنس خودتان آفرید که کنار او آرامش یافته و با هم انس گیرید و میان شما رافت مهربانی برقرار شود. همانا در این امور نیز برای مردم خردمند، ادله علم و حکمت حق آشکار است ». متأسفانه در جوامع کنونی، مهر و محبت میان زوجین با تعابیر نامتعارفی بیان می شود. مثلا وقتی به زنی می گوییم به همسرت عشق بورز و محبت داشته باش، می گوید «پررو» می شود و معتقد است زنانی که محبت شان را به شوهرانشان نشان می دهند «مردذلیل» هستند. البته عکس این موضوع هم صادق است و وقتی به مردی گفته می شود با همسرت مهربان باش و به حرف هایش توجه کن، این کار را «زن ذلیلی» می داند. مگر چه عیبی دارد که همه ما زن ذلیل و مرد ذلیل باشیم. فرهنگ اسلامی و ایرانی ما هم این گونه رفتارها را تایید می کند؛ تا آنجا که پیامبر اکرم (ص) می فرمایند:
«قول الرجل للمراه انی احبک لایذهب من قلب ها ابدا/
گفتار مرد به همسرش که تو را دوست دارم هرگز از قلب او محو نمی شود.»
5- با زیباترین القاب همسرتان را صدا کنید
باید به گونه ای همسرتان را صدا کنید که دلتان می خواهد او نیز شما را صدا کند. اگر همسرتان را محترمانه صدا کنید، به او اعتماد به نفس می بخشید. و این اقدام، شخصیت او را تکامل می دهد. بر اساس روایاتی که وجود دارد، دوستی و نزدیکی مثال زدنی ای بین حضرت فاطمه (س) و امیرالمومنین علی (ع) وجود داشته که تا قبل از آن بین کسی نبوده و بعد از آنها هم بین کسی وجود ندارد. امیرالمومنین (ع) از کلماتی مانند حبیبه من، صفیه من، زهرا جان و... خطاب به یادگار پیامبر (ص) استفاده می کرد، در حالی که امروزه خیلی ها فکر می کنند اگر از چنین کلماتی نسبت به همسرشان استفاده کنند، پرده های حیا پاره می شود. دلایل غیر موجه دیگری نیز هست که محبت بین زوجین را کم می کند.
6- هدیه بدهید
یکی از سنت های خوب اسلامی، هدیه دادن است. شکی نیست که هدیه دادن به همسر، از سر صدق و صفای دل برای نشان دادن محبت و دوستی از بارزترین مصادیق مهر و محبت است. هدیه دادن تلخی ها را شیرین و دل ها را به هم نزدیک می کند و باعث می شود محبت جای کینه ها را بگیرد در خصوص هدیه دادن به همسر نیز دستورات بسیاری از ائمه معصومین (ع) روایت شده. پیامبر(ص) می فرمایند: «
مردمی که به سفر می رود، هنگامی که نزد خانواده اش برمی گردد، باید به اندازه استطاعت و توانایی اش هدیه ای برای آنها بگیرد.» وقتی مرد برای همسرش سوغاتی می آورد در واقع به او نشان می دهد که در سفر هم به فکر او بوده. زن نیز از برخورد شایسته شوهرش احساس خوشحالی و سرور می کند. و کانون گرم خانواده مملو از محبت، عشق، نشاط، شادابی و لذت معنوی می شود. البته این قضیه در مورد زن ها هم صدق می کند و آنها هم باید با هدیه دادن به شوهرانشان نشان دهند که به آنها علاقه دارند. این هدیه می تواند یک شاخه گل باشد.
7- به مسائل جنسی توجه کنید
اهمیت توجه به مسائل جنسی در ایجاد عشق و محبت میان همسران به اندازه ای است که آیات و روایات بسیاری درباره زمان برقراری رابطه بین زن و شوهر نقل شده است. اسلام ازدواج را قرار داده تا زن و مرد علاوه بر ارضای روحی، از لحاظ جنسی نیز ارضا شوند. امام صادق (ع) می فرمایند: «
هیچ لذتی برای مرد در دنیا و آخرت بیشتر از لذتی که از همسرش می برد نیست». متاسفانه بررسی ها نشان می دهد دلیل اصلی طلاق های عاطفی به ویژه در میان زوج های جوان، بی توجهی به مسائل زناشویی است که می توان به کمک مشاوران خانواده برای آن راهکار مناسبی پیدا کرد. البته آموزش مسائل جنسی ممکن است در یک یا دو جلسه امکان پذیر باشد اما آموزش مسائل روانی جنسی به زمان بیشتری نیاز دارد، چون بسیاری از مشکلات روانی جنسی، ملکه ذهنی افراد شده و باید برای درمان آن مدتی تلاش کرد.
